موفق‌ترها از کمک دولت استفاده نکرده‌اند

افشین کلاهی، رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق بازرگانی ایران میهمان این قسمت از برنامه «اکو گپ» و بررسی فرصت‌ها و چالش‌های کسب‌وکارهای نوین در ایران موضوع محوری این برنامه است. به نظر او حمایت قانونی از شرکت‌های دانش‌بنیان اتفاق مثبتی است که باعث ایجاد ۴۵۰۰ شرکت دانش‌بنیان در کشور شده و این حمایت‌ها باعث رشد و ارزش‌آفرینی چند صدمیلیاردی بسیاری از این شرکت‌ها در حوزه‌های مختلف مثل اقتصاد سلامت، دارویی و تجهیزات پزشکی شده است. به عقیده کلاهی در حوزه استارتاپ ها که زیرشاخه ICT تعریف می‌شوند هم شاهد شکوفایی و رشد بودیم اما حمایت‌های دولتی باعث این رشد نبوده و می‌گوید اگر به لیست شرکت‌های برتر این حوزه نگاه کنیم متوجه می‌شویم که موفق‌ترها آن‌هایی نبودند که از کمک دولت استفاده کردند بلکه آن‌هایی بودند که راه درست اکوسیستمی را پیموده‌اند و مراحل بلوغ استارتاپ را طی کرده‌اند. به نظر رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق بازرگانی دولت لازم است به‌جای حمایت و اعطای تسهیلات به کسب‌وکارهای نو، بستر فعالیت را برای آن‌ها فراهم کند. همچنین به نظر او به‌ویژه برای شرکت‌های نوپا اصلاً معنا ندارد چراکه بیشتر استارتاپ ها در مراحل ابتدایی از دور رقابت خارج می‌شود. کلاهی با انتقاد از شهرداری تهران که عوارضی غیرقانونی از شرکت‌های حمل‌ونقل هوشمند به ازای هر تراکنش مطالبه کرده است می‌گوید مذاکره بر اساس منافع دو طرف شکل می‌گیرد اما اگر یک‌طرف با اتکا به قدرت بیشترش بخواهد حرف خود را به کرسی بنشاند دیگر مذاکره‌ای شکل نمی‌گیرد.

کسب‌وکارهای قدیمی چاره‌ای جز تغییر ندارند

به نظر کلاهی نگاه نا اطمینانی در جامعه و سیاست‌گذاران نسبت به فعالیت‌های نوآورانه وجود دارد و می‌گوید کسب‌وکارهای سنتی به‌شدت نگران خودشان هستند و حق هم دارند، چراکه در خیلی از فضاها کسب‌وکار جدید جایگزین آن‌ها می‌شوند، به‌عنوان‌مثال در مورد حمل‌ونقل می‌بینیم که تاکسیرانی و آژانس‌ها دچار چالش جدی شده‌اند؛ و راه‌حل خروج از این موضوع این است که سنتی‌ها از روش‌ها و ایده‌های جدید استفاده کنند و یا اینکه مجبور شوند کارشان را عوض کنند.

برنامه‌های اتاق بازرگانی برای کسب‌وکارهای نوین

کلاهی می‌گوید یکی از برنامه‌های اصلی کمیسیون کسب‌وکارهای نوین اتاق بازرگانی ایران ایجاد کردن بازار برای شرکت‌های نوپاست و ابراز امیدواری می‌کند از طریق فناوری‌های نو بتوان کسب‌وکارهای صنعتی را به‌روز کرد و شاهد اتفاقات خوبی بود. به نظر او خودتحریمی بزرگ‌ترین مشکل است و قوانین و مقررات سد راه شرکت‌های دانش‌بنیان ما است. به نظر او روند حرکتی شرکت‌های نوآور که ذاتاً شرکت‌هایی چابک هستند بعد از ورود به فضای کسب‌وکار مختل می‌شود. البته کلاهی معتقد است اشکالات محیط کسب‌وکار برای همه فعالان اقتصادی برقرار است اما کسب‌وکارهای نو پس از خروج از محیط گلخانه‌ای که در آن رشد کرده‌اند، ضربه بیشتری از این فضا می‌خورند. این عضو اتاق بازرگانی همچنین معتقد است چون اتاق بازرگانی نقشی مشورتی برای حاکمیت دارد، بیشتر از ارائه مشورت‌ها نمی‌تواند فعالیتی کند مگر اینکه از دولت قطع امید شود و با نگاه به خود بخش خصوصی کار کند. او از تعیین ۳ اولویت کاری برای کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق بازرگانی ایران خبر می‌دهد و آن‌ها را اول تلاش برای بهبود محیط کسب‌وکار شرکت‌های نوآور، دوم تحریک بازار و تقاضا از طریق شبکه‌سازی و برقراری ارتباط بین شرکت‌های قدیمی و جدید و سوم تشکیل اتاق فکری برای آسیب‌شناسی نظام فعلی دانش‌بنیان کشور و ارائه بسته پیشنهادی به دولت برای ساماندهی اوضاع در این حوزه است.