به گزارش اکوایران، حالا جهان رنگ‌های چتر نجات حاکم ساقط شده سوریه، بشار اسد را می‌داند: سه رنگ پرچم روسیه.

برای کرملین، فرار اسد به مسکو پس از سقوط سریع حکومتش، چیزی بیش از از دست دادن یک دولت وابسته است.

به نوشته سی‌ان‌ان، سقوط خاندان اسد ضربه‌ای بزرگ را به جاه‌طلبی‌های ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، به‌عنوان یک قدرت میانجی در خاورمیانه وارد کرده و پرسش‌های جدیدی را درباره آسیب‌پذیری دولت خودش به وجود آورده است.

مخالفان پوتین از این مسئله خوشحالند.

ایلیا یاشین، یکی از کنشگران سرشناس اپوزسیون روسیه، روی ایکس تصویری از بنر در حال سوختن اسد را پست کرد و نوشت «یک متحد پوتین کم شد.»

وزیر امور خارجۀ پیشین اوکراین، دیمیترو کولبا، گفت «پوتین اسد را فدای جنگ طولانی‌اش در اوکراین کرد. منابعش محدودند و آنقدری که تظاهر می‌کند قوی نیست.»

فرار اسد نمونه‌های تاریخی زیادی را به ذهن ناظران جنگ روسیه علیه اوکراین متبادر می‌کند.

اسد اکنون به همتای پیشین اوکراینی در تبعیدش پیوسته است: ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهور پیشین اوکراین که در سال ۲۰۱۴ پس از هفته‌ها اعتراضات خیابانی که به سرکوب خونین معترضان انجامید، از اوکراین به روسیه گریخت.

سوری‌ها اکنون در کاخ ریاست‌جمهوری متروکه اسد در دمشق قدم می‌زنند، درست همان‌طور که اوکراینی‌ها توانستند به محوطه مجیریا، عمارت مجلل یانوکوویچ، وارد شوند.

مجیریا به موزۀ فساد تغییر کاربری داد.

شورش سوریه

یانوکوویچ از زمان برکناری‌اش به اوکراین بازنگشته است، حتی با این که حالا روسیه عملاً بیش از ۲۰ درصد از خاک اوکراین را پس از تهاجم گسترده خود در سال ۲۰۲۲ تحت کنترل گرفته است.

و برخلاف اسد که ظاهراً نیروهایش بدون جنگ دمشق را تسلیم کردند، هنگامی که نیروهای روسیه به کی‌یف نزدیک می‌شدند، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، مقاومت کرد. (در سال ۲۰۲۱، اشرف غنی، رئیس‌جمهور افغانستان نیز که از حمایت ایالات متحده بود، متزلزل شد و این کشور به دست طالبان افتاد.)

برای اوکراینی‌ها، فرار اسد از سوریه چیزی بیش از یک لحظه بود و از وارد شدن ضربه‌ای نمادین به پوتین خوشحالند. حکومت سوریه درست زمانی فروپاشید که زلنسکی در فرانسه با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دیدار می‌کرد. این دیدار پیش از مراسم بازگشایی کلیسای جامع نوتردام انجام شد و حضار زلنسکی را ایستاده تشویق کردند.

اوکراین برای پیامدهای پیروزی مجدد ترامپ در انتخابات آماده می‌شود و این نگرانی وجود دارد که دولت جدید ممکن است حمایت از کی‌یف را کاهش دهد. اما فروپاشی حکومت اسد شاید موقعیت پوتین در مذاکرات برای پایان جنگ اوکراین را تضعیف کند، به‌ویژه اگر تهدیدات تهاجمی اخیر او درباره تشدید هسته‌ای بی‌اعتبار تعبیر شود.

هم‌زمان با نزدیک شدن شورشیان به دمشق، ترامپ در یک پست در شبکه‌های اجتماعی به گزینه‌های محدود کرملین اشاره کرد و نوشت «به نظر می‌رسد که روسیه به دلیل درگیری‌هایش در اوکراین و از دست دادن بیش از ۶۰۰,۰۰۰ سرباز، قادر به متوقف کردن این پیشروی مستقیم در سوریه نیست، کشوری که سال‌ها از آن محافظت کرده است».

اما سقوط حکومت اسد یک شکست نظامی واقعی برای پوتین محسوب می‌شود. پس از پیشروی شورشیان، ویدئویی از سرنگونی مجسمه‌ای از اسد در طرطوس، در ساحل مدیترانۀ سوریه، منتشر شد، جایی که مسکو از زمان جنگ سرد در آنجا یک پایگاه دریایی داشته است. روسیه همچنین از پایگاه هوایی خود در حمیمیم، در استان لاذقیۀ سوریه، به‌عنوان مرکزی برای قدرت‌نمایی در خاورمیانه استفاده کرده است.

پوتین طی بازدیدش از حمیمیم در سال ۲۰۱۷ قول داد که این دو پایگاه به فعالیت «دائمی» خود ادامه خواهند داد و هشدار داد که اگر «تروریست‌ها» – یعنی مخالفان اسد – «دوباره سر بلند کنند، ضربات بی‌سابقه‌ای خواهیم زد که نظیر آن را ندیده‌اند.»

شورش سوریه

وقتی پوتین تقریباً یک دهه پیش مستقیماً در سوریه مداخله کرد و روس‌ها را برای حمایت از نیروهای شکست‌خورده اسد اعزام کرد، ورودش نتایج مثبتی داشت: او برای اسد زمان خرید، بخش‌های بیشتری از جغرافیای سوریه را تحت کنترل دولت درآورد و خود را به‌عنوان یک بازیگر اساسی در سیاست منطقه‌ای و جهانی نشان داد.

یک سال پس از انزوای او در نشست گروه ۲۰ در سال ۲۰۱۴ به دلیل الحاق شبه‌جزیره کریمۀ اوکراین به روسیه و تحریک جدایی‌طلبی در منطقه دونباس اوکراین، پوتین به واسطه حمایت از اسد به یک قهرمان، حداقل در جنگ ژئوپلیتیکی تصورات، تبدیل شد.

اکنون، وعده‌های یک دهه پیش پوتین برای حمایت از اسد توخالی به نظر می‌رسند. اما هنوز و با وجود سرنگونی یکی از وابستگان پوتین، زود است که او را به‌عنوان یک مذاکره‌کنندۀ رقیب و دشمن بالقوه خط زد.

تاتیانا استانوا، یکی از کسانی که پوتین را از نزدیک تحت نظر دارد، در پستی در ایکس اشاره کرد که شکست اسد ممکن است موضع پوتین در مذاکرات پیرامون اوکراین را سخت‌تر کند.

او با اشاره به درخواست‌های ترامپ از پوتین برای پایان دادن به جنگ اوکراین گفت «ممکن است پوتین شروط بیشتری را مطرح کند و سریع با مذاکرات موافقت نکند. او اصرار خواهد داشت که حالا نوبت تغییر موضع غرب و اوکراین است. توجه داشته باشید که فروپاشی اسد پوتین را هم متزلزل کرده و از میلش به انعطاف‌پذیری در زمینۀ اوکراین کاسته است. تا حدی می‌توان گفت جنگ در اوکراین باعث شد سوریه را ببازد و همین باعث می‌شود برای سازش مقاومت بیشتری از خود نشان دهد.»

مدت‌هاست که پوتین خود را در یک تقابل خصمانه با غرب می‌بیند و به دلیل جنایات جنگی در اوکراین با حکم بازداشتی از سوی دادگاه کیفری بین‌المللی مواجه است.

حذف اسد ممکن است صرفاً موضعش را سرسخت‌تر کند.