ساسان کریمی، فعال اقتصادی، استاد روابط بین‌الملل و عضو اتاق بازرگانی تهران در گفت‌وگو با برنامه «استراتژیک» با اشاره به ریشه‌های چالش‌های اقتصادی ایران گفت: چه پیش از انقلاب و چه پس از آن، ساختار تجاری کشور با ابهام همراه بوده است. ما با ترکیبی از اقتصاد دولتی در برخی بخش‌ها و تجارت خصوصی در برخی دیگر مواجه بوده‌ایم که در مواردی دچار تزاحم و تضاد شده‌اند. بنابراین، نمی‌توان تمام مشکلات را صرفاً به سیاست خارجی یا گلوگاه‌های آن نسبت داد.

به گزارش اکوایران، ساسان کریمی، با تأکید بر نقش مدیران میانی در شکل‌دهی به مناسبات تجاری کشور اظهار کرد: در سطوح میانی، عاملیت نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. مدیری که وارد مذاکره می‌شود و از تاجر ایرانی حمایت می‌کند، اگر نگاهش صرفاً بر استقلال و تولید کامل داخلی متمرکز باشد و تجارت را فقط معطوف به صادرات بداند، نمی‌تواند در فضای واقعی تجارت جهانی موفق باشد. چرا باید طرف خارجی صرفاً از ما خرید کند؟ همه کشورها به‌دنبال فروش کالا و خدمات خود هستند.

کریمی با اشاره به تأثیر نهادهایی چون اتاق بازرگانی، وزارت خارجه، وزارت نفت و وزارت اقتصاد در شکل‌گیری نگاه تجاری کشور گفت: نوع نگاهی که در این نهادها حاکم است باید با واقعیت‌های امروز اقتصاد جهانی هماهنگ شود. توسعه این نگاه نیازمند شناخت دقیق حوزه کنشگری و رقابت است. این امر با رویکردهای کارمند‌محور و دولتی‌محور محقق نمی‌شود.

این کارشناس اقتصاد بین‌الملل افزود: در شرایط تحریمی، راه‌های رسمی تجارت بسته می‌شوند، اما تجارت همچنان ادامه می‌یابد؛ فقط هزینه‌برتر، سخت‌تر و آلوده‌تر به فساد می‌شود. بازرسی و کنترل تنها هزینه فساد را افزایش می‌دهد و راه گریزی از آن نیست.

کریمی همچنین نقش بخش خصوصی را در دور زدن تحریم‌ها بسیار مهم دانست و تصریح کرد: بخش عمده‌ این مسیرها توسط بخش خصوصی، با سرمایه، اطلاعات و همت خودشان شکل گرفته‌اند. دولت، اگر بخواهد درست عمل کند، فقط باید تسهیل‌کننده باشد، نه مانع.

او درباره مسیرهای فروش نفت نیز گفت: در سال‌های اخیر مسیرهایی برای فروش نفت شناسایی و ساخته شده‌اند، اما به‌نظر می‌رسد طرف مقابل هم این مسیرها را شناسایی کرده و تلاش دارد آنها را ببندد. این مسیرها عمدتاً غیررسمی‌اند و قواعد خاص خود را دارند.

کریمی در پایان با انتقاد از ضعف مدیریتی در حوزه انرژی اظهار داشت: برای مدیریت این فضا، ما به افرادی قد بلند نیاز داریم؛ کسانی که دیدگاه بین‌المللی و بازرگانی داشته باشند، نه صرفاً نگاه مهندسی و نفتی. بسیاری از حوزه‌های حیاتی در وزارت نفت، مانند فروش نفت و تعاملات بین‌المللی، ذاتاً غیرمهندسی‌اند و به تخصص دیگری نیاز دارند.

او با انتقاد از تداوم مدیریت افراد بازنشسته در ساختار اداری کشور گفت: مدیران ما نفس ندارند و کارمندان هم به مدیران بی‌انگیزه نگاه می‌کنند. ما افرادی را که دوبار بازنشسته شده‌اند همچنان ابقا می‌کنیم؛ مگر این کشور بی‌نیرو است؟ این‌همه دانشگاه و فارغ‌التحصیل برای چه ایجاد شده‌اند؟