بمب ساعتی چچن؛ هراس کرملین از مرگ احتمالی متحد بزرگ پوتین

به گزارش اکوایران، رمضان قدیروف، که از سال 2007 بر چچن حکومت می‌کند، در سال 2019 به نکروز لوزالمعده مبتلا شد. هفته گذشته گزارش شد که وضعیت سلامتی وی رو به وخامت گذاشته و او در «وضعیت بحرانی» قرار دارد و شاید چند ماه دیگر از زندگی‌اش باقی مانده باشد.

خبرگزاری نوایا گازتا اروپا این گزارش را بر اساس تحقیقات مربوط به سال 2019 منتشر کرد، به خصوص گزارش‌هایی مبنی بر غیبت قدیروف در بسیاری از حضورهای عمومی کلیدی، از جمله کنگره حزب روسیه متحد در دسامبر سال گذشته. چهره رهبر چچن که سپتامبر گذشته در عکس‌هایی با ولادیمیر پوتین ظاهر شد، پف کرده به نظر می‌رسید. روابط عمومی قدیروف این هفته ویدئویی از او در حال وزنه زدن در یک باشگاه ورزشی منتشر کرد تا تصویری از سلامتی قدیروف را تبلیغ کند. ویدئو خیلی قانع کننده نبود؛ او حداکثر 50 درصد وزنش را بلند می‌کند، که بسیار کمتر از آن چیزی که من [نویسنده]، مرد شصت و پنج ساله‌ای که ماه آینده مفصل لگنم را تعویض می‌کنم، می‌توانم بلند کنم. رمضان حال خوبی ندارد.

معامله با شیطان

به نوشته نشنال‌اینترست، چچن از زمانی که رمضان در سی سالگی ریاست جمهوری آن را برعهده گرفت، تقریباً با ثبات بوده است -سه سال پس از آن که پدرش اخمت، رئیس جمهور سابق، در جشن روز پیروزی در ماه مه 2004 در انفجاری کشته شد. رابطه پوتین با قدیروف، در واقع یک معامله با شیطان است. قدیروف یارانه‌های هنگفتی از مسکو دریافت می‌کند تا آن‌طور که صلاح می‌داند توزیع کند و در کنترل این جمهوری دردسرساز آزادانه عمل کند. پوتین یک چچن با ثبات را بدست می‌آورد و قدیروف با فرستادن بیش از 20،000 سرباز چچنی به جنگ اوکراین و انجام ترورهای سیاسی گاه و بیگاه مشتاقانه از پوتین حمایت می‌کند.

به نظر می‌رسد که قدیروف مایل به ایجاد یک سلسله سلطنتی خانوادگی است (او حداقل چهارده فرزند شناخته شده دارد) و اخیراً پسر هجده ساله خود، اخمت را به عنوان وزیر ورزش و جوانان، و آدام شانزده ساله را به عنوان معتمد خود در دانشگاه نیروهای ویژه در گروزنی، پایتخت چچن منصوب کرده است. آدام بیشترین شباهت را به پدرش دارد و به نظر می‌رسد که طبیعت سادیستی و خشن پدرش را به ارث برده است. در سپتامبر 2023، رمضان ویدئویی از آدام را منتشر کرد که در آن زمان پانزده سال داشت و در حال ضرب و شتم یک اوکراینی بازداشتی بود که به سوزاندن قرآن متهم شده بود. با این حال، از آنجایی که قانون اساسی چچن مقرر می‌دارد که رئیس‌جمهور حداقل سی ساله باشد، بعید به نظر می‌رسد که قدیروف پدر بتواند سلطنت خاندانی را حداقل در کوتاه‌مدت ایجاد کند

به دنبال جانشینی صلح‌جو

بدون شک، کرملین به دنبال جانشینی صلح‌جو خواهد بود. حمایت مداوم رمضان قدیروف از پوتین برای رئیس‌جمهور روسیه بسیار ارزشمند بوده است، حتی با وجودی که برخی در سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی روسیه قدیروف را فردی غیر قابل کنترل با جاه‌طلبی‌های منطقه‌ای خود در قفقاز شمالی می‌دانند و به او بی‌اعتماد هستند. اما نارضایتی تاریخی چچن‌ها از روسیه عمیق است. چچنی‌ها در قرن نوزدهم مبارزه‌ای چند دهه‌ای برای استقلال علیه تزارها انجام دادند، توسط استالین از سرزمین خود به طور دسته جمعی تبعید شدند و در دو جنگ در دهه‌های 1990 و 2000 علیه حکومت مسکو جنگیدند. چچن یک مکان ناآرام با جمعیتی کاملا مسلح است.

حمله تحت حمایت داعش خراسان که توسط کارگران تاجیک در تالار شهر کروکوس در مسکو انجام شد و منجر به کشته شدن بیش از 140 نفر شد، پایان یک آرامش شش ساله از حملات تروریستی جهادی‌ها در روسیه بود. برای بیش از بیست سال، کاتالیزور تقریباً تمام حملات تروریستی در روسیه، گروه‌های چچنی و سایرین در قفقاز شمالی بودند. در سال‌های 2012 و 2013، اکثر جنگجویان در قفقاز شمالی شرایط را برای جنگیدن در داخل کشور بسیار سخت دیدند و برای پیوستن به داعش در سوریه و عراق نقل مکان کردند و تا سال 2018 اکثریت آن‌ها کشته شدند.

با این حال، روابط گروه‌های جهادی جهانی با قفقاز شمالی به دهه 1990 برمی‌گردد و پیوندهای منطقه با داعش همچنان باقی است. چچن در اواخر دهه 1990 عملاً به عنوان جمهوری اسلامی ایچکریا مستقل بود و به عنوان مرکز جرم و جنایت و قاچاق کالاهای غیرقانونی به هر شکل عمل می‌کرد. هنگامی که رهبر افسانه‌ای چچن و طراح بزرگترین حملات تروریستی در روسیه، شمیل باسایف، در اوت 1999 نیروهای چچنی را به سوی داغستان رهبری کرد، جنگ دوم چچن آغاز شد، جنگی که جایگاه ولادیمیر پوتین، نخست وزیر جدید را نزد مردم بالا برد.

پوتین ارزش بسیار زیاد چچن در فدراسیون روسیه را درک می‌کند. رابطه همزیستی او با رمضان قدیروف به خوبی به نفع هر دو رهبر بوده، اما بدون هزینه نبوده است. قدیروف و لژیون‌های خوفناک «قدیروتسی» او مخالفان بالقوه زیادی برای ثبات چچن و روسیه ایجاد کرده‌اند. تعداد زیاد تلفات چچنی‌ها در اوکراین بر نارضایتی شدید در آنجا افزوده است. تصور اینکه داعش و دیگر گروه‌های جهادی بار دیگر چچن و قفقاز شمالی را به عنوان یک هدف جذاب برای آشوب ببینند، سخت نیست. نگرانی پوتین از این احتمال ممکن است عاملی برای حمایت عمومی او از فلسطینیان در جنگ غزه باشد. با توجه به اینکه نیروهای اطلاعاتی و امنیتی روسیه در حال حاضر به نقطه شکست رسیده‌اند، آینده نزدیک زمان مناسبی برای ناآرامی در چچن خواهد بود.