عاقبت خشکسالی و رشد منفی اقتصادی؛ کاهش سهم «کشاورزی» بازار اشتغال در 21 استان

به گزارش اکوایران، به منظور سنجش بهتر عملکرد اقتصاد آن را به چند فعالیت عمده تقسیم کرده و سپس شاخص‌های کلان را در هر بخش بررسی و بر اساس آن عملکرد کل اقتصاد را ارزیابی می‌کنند. یک نوع از این تقسیم‌بندی، جداسازی فعالیت‌های اقتصادی تحت عنوان‌های «کشاورزی»، «صنعت» و «خدمات» است.

داده‌های مرکز آمار از بازار کار نشان می‌دهد که بخش کشاورزی طی فصل‌های گذشته در حال از دست دادن سهم خود از اشتغال کشور است. در واقع، سهم این بخش از اشتغال کل کشور در تابستان 1402 به سطح 15.5 درصد رسیده که کمتر از تابستان سال گذشته است. به نظر می‌رسد خشکسالی‌های پی‌درپی و منفی‌شدن رشد اقتصادی این بخش به مدت 2 سال، از عوامل این رخداد باشد.

طبق آخرین داده‌های مرکز آمار در تابستان 1402، سهم بخش کشاورزی از اشتغال تنها در استان‌های کرمان و خراسان شمالی بالاتر از 30 درصد بوده است. این نرخ در 9 استان بین 20 تا 30 درصد است. همچنین، در 5 استان کشاورزی سهمی کمتر از 10 درصد از اشتغال دارد. در انتهای این لیست نیز استان تهران قرار گرفته که سهم کشاورزی از اشتغال در آن کمتر از 3 درصد است.

سهم 40 درصدی کشاورزان کرمانی از بازار کار استان

«سهم فعالیت‌های اقتصادی از اشتغال» شاخصی است که نشان می‌دهد چند درصد از کل شاغلان در هر یک از فعالیت‌های اقتصادی مشغول به کار هستند. آخرین به روزرسانی مرکز آمار از داده‌های بازار کار نشان می‌دهد که سهم بخش کشاورزی از اشتغال کل کشور به 15.5 درصد رسیده که 0.3 واحد درصد کمتر از تابستان سال گذشته است. به بیان دیگر، اگر کل جمعیت شاغل در کشور را طی تابستان سال جاری به صورت یک دایره 100 قسمتی تصور کنیم، تنها 15 و نیم قسمت از این دایره شامل کشاورزان می‌شود.

این نسبت برای هر استان متفاوت است. در استان کرمان 39.7 درصد از شاغلان در بخش کشاورزی فعالیت می‌کنند. این استان بالاترین سهم کشاورزی از اشتغال را به نام خود زده است. در رتبه دوم نیز استان خراسان شمالی با ثبت نرخ 32.8 درصدی قرار گرفته است. کشاورزی تنها در این دو استان سهم از اشتغال بالاتر از 30 درصد را محقق کرده است.

داده‌های آماری حاکی از آن است که در تابستان سال جاری در استان‌های آذربایجان غربی، همدان، زنجان، اردبیل، کرمانشاه و گیلان نیز کشاورزی سهمی بین 24 تا 30 درصد را از اشتغال این استان‌ها به خود اختصاص داده است.

سهم کمتر از 20 درصدی اشتغال کشاورزی در 20 استان

کشاورزی در برخی استان‌ها سهم بالایی از اشتغال را به خود اختصاص داده اما در 20 استان سهمی کمتر از 20 درصد را رقم زده است. این فعالیت اقتصادی از اشتغال استان‌های سمنان و بوشهر به ترتیب 11.5 و 11.3 درصد سهم دارد.

همچنین، سهم این بخش از اشتغال استان‌های اصفهان، یزد، قم، البرز و تهران در تابستان سال جاری به کمتر از 10 درصد رسیده است. برای مثال این نسبت در قم، البرز و تهران به ترتیب 3.3 درصد، 3 درصد و 2.2 درصد است. بر این اساس، کشاورزی در پایتخت ایران کمترین سهم را از اشتغال دارد.

کاهش سهم کشاورزی از اشتغال در 21 استان

ارقامی که از سهم کشاورزی از اشتغال استان‌ها ارائه شد تنها منحصر به تابستان سال جاری است. این نرخ‌ها نسبت به تابستان سال گذشته با تغییراتی مواجه شده‌‌اند. برای مثال، این سهم در 21 استان کاهش یافته است.

در تابستان 1402 نسبت به تابستان 1401، سهم کشاورزی از اشتغال در استان اردبیل 4.8 واحد درصد کاهش یافته که بیش‌ترین افت این شاخص در میان سایر استان‌ها است. پس از اردبیل نیز استان‌های آذربایجان غربی، زنجان و قزوین قرار گرفته‌اند که کاهش آن‌ها به ترتیب به اندازه منفی 3.2 واحد درصد، منفی 2.7 واحد درصد و منفی 2.4 واحد درصد بوده است.

به نظر می‌رسد کاهش سطح بارندگی‌ها و خشکسالی‌های پی در پی در سال‌های اخیر حجم تولیدات بخش کشاورزی را کاهش داده است. داده‌های مرکز‌ آمار نشان می‌دهد که رشد بخش کشاورزی در دو سال گذشته منفی بوده است. می‌توان گفت که این رشد منفی باعث کاهش تولید و به تبع آن کاهش درآمد در بخش کشاورزی شده و اشتغال این بخش را نیز با مشکل مواجه کرده است.

در مقابل، طی تابستان سال جاری سهم کشاورزی از اشتغال در 9 استان نسبت به مدت مشابه در سال قبل بالاتر رفته است. بیش‌ترین افزایش نیز 1.9 واحد درصد بوده که مربوط به استان گیلان است. پس از آن‌، استان کرمان با 1.8 واحد درصد و استان سیستان و بلوچستان با 1.6 واحد درصد افزایش قرار گرفته‌اند.