تابستان سوزان ۱۴۰۳؛ سرمایه‌گذاران در مسیر قله ناامنی

به گزارش‌ اکوایران، بر اساس آخرین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس از «شاخص پایش امنیت سرمایه‌گذاری» تابستان ۱۴۰۳، این شاخص به بالاترین سطح از بهار ۱۴۰۲ تاکنون رسیده است. افزایش این شاخص به این معناست که وضعیت سرمایه‌گذاری در تابستان امسال نامطلوب‌تر شده است. همچنین وضعیت این شاخص نشان می‌دهد همچنان رقمی بالای ۵ داشته و به طور کلی مطلوب نیست.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی «شاخص امنیت سرمایه‌گذاری» را معرفی کرده است که بر اساس گزارش‌های این مرکز، شاخص مذکور از ۳۸ مولفه تشکیل شده و وضعیت محیط سرمایه‌گذاری در ایران را مورد بررسی قرار می‌دهد. این شاخص در بازه ۰ تا ۱۰ تعریف شده است، به طوری که نزدیکی به صفر نشانه بهبود شرایط است. زمانیکه شاخص از ۵ بیشتر باشد به این معناست که وضعیت کلی سرمایه‌گذاری مطلوب نیست و در سمت دیگر زمانیکه از ۵ کمتر باشد به معنای وضعیت مطلوب در سرمایه‌گذاری خواهد بود.

رویدادهای کلیدی در تحلیل شاخص امنیت سرمایه‌گذاری

بررسی روند شاخص در ۷ سال اخیر، سه رویداد کلیدی را به عنوان عوامل اصلی کاهش امنیت سرمایه‌گذاری شناسایی می‌کند: 

۱. خروج ترامپ از برجام در سال ۱۳۹۷: این تصمیم باعث تشدید نااطمینانی‌های اقتصادی و افزایش شاخص از ۵.۹۸ در اسفند ۹۶ به ۶.۴۳ در پاییز ۹۷ شد.

۲. شیوع کرونا در پایان ۱۳۹۸: پاندمی جهانی کرونا موجب افزایش شاخص از ۵.۸۴ در زمستان ۹۸ به ۶.۴۶ در تابستان ۹۹ گردید.

۳. ناآرامی‌های اجتماعی میانه ۱۴۰۱: این بحران داخلی شاخص را به اوج ۶.۸۲ رساند و برای دو فصل متوالی ثابت ماند.

پس از فروکش کردن ناآرامی‌ها و بازگشت ثبات نسبی، شاخص از پاییز ۱۴۰۱ روند نزولی گرفت و تا تابستان ۱۴۰۲ ادامه یافت.

نکته حائز اهمیت، ارتباط مستقیم نااطمینانی‌های سیاسی و اجتماعی با افت شاخص است. هر سه رویداد یادشده به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران تأثیر گذاشتند.به عنوان مثال، تشدید تحریم‌ها پس از خروج آمریکا از برجام، چالش‌های ناشی از کرونا در عرضه و تقاضا، و تنش‌های داخلی در سال ۱۴۰۱ همگی موجب افزایش ریسک سرمایه‌گذاری شدند.

وضعیت سرمایه‌گذاری در تابستان ۱۴۰۳

آخرین آمارها از پایش امنیت سرمایه‌گذار در کشور نشان می‌دهد در تابستان امسال، این شاخص نامناسب‌ترین وضعیت خود را  نسبت به یک سال و نیم پیش از خود تجربه کرده است. به عبارتی از بهار سال ۱۴۰۲ تا کنون بدترین وضعیت این شاخص مربوط به تابستان ۱۴۰۳ بوده است. طبق این آمارها رقم شاخص در تابستان امسال به سطح ۵.۸۱ افزایش پیدا کرده است. به طور کلی می‌توان گفت علاوه بر این که وضعیت شاخص به سمت کاهش امنیت سرمایه‌گذاری حرکت کرده، وضعیت کلی آن نیز بالای ۵ بوده و همچنان پس از گذشت هفت سال، نامطلوب است.