به گزارش اکوایران، در جریان اجلاس سران گروه 20 که روز شنبه در دهلی نو برگزار شد با معرفی کریدور هند-خاورمیانه-اروپا توسط ایالات متحده، هند، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، فرانسه، آلمان، ایتالیا و اتحادیه اروپا تحولی بزرگ رخ داد. تحولی که ادعا می‌شود در راستای ترویج توسعه اقتصادی از طریق اتصال و یک‌پارچگی اقتصادی بین آسیا، خلیج فارس و اروپا.

به نوشته المانیتور، کریدور هند-خاورمیانه-اروپا (IMEC) یک کریدور حمل و نقل است که بیش از 3000 مایل را در بر می‌گیرد و از دو گذرگاه تشکیل شده است. کریدور شرقی هند را به خلیج فارس متصل می‌کند در حالی که کریدور شمالی خلیج فارس را به اروپا متصل خواهد کرد.

همانطور که در تفاهم‌نامه کاخ سفید نوشته شده پس از تکمیل شدن، این پروژه یک شبکه حمل‌و‌نقل بین مرزی ریلی و کشتیرانی مقرون به صرفه و قابل اعتماد ایجاد خواهد کرد. این کریدور همچنین مسیرهای حمل‌ونقل دریایی و جاده‌ای موجود را تکمیل خواهد کرد و جابه‌جایی کالا بین هند، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، اردن، اسرائیل و اروپا را تسهیل می‌کند.

فرصتی برای واشنگتن

با غیبت ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و شی جین پینگ رئیس جمهور چین در اجلاس سران گروه 20 دولت بایدن با قرار دادن این کریدور به عنوان جایگزینی بر طرح کمربند و جاده چین که تاکید زیادی روی آن داشته به سرعت مدعی پیروزی شد.

با این حال شاید این دو کریدور را صرفا رقیب هم نباشند. عربستان و امارات به عنوان دو ستون مرکزی این کریدور، ایده نظم جهانی دو قطبی را نمی‌پذیرند که بر اساس آن مجبور به انتخاب بین ایالات‌متحده یا چین شوند.

آن‌ها این واقعیت را با پیوستن به گروه بریکس، متشکل از اقتصادهای نوظهور و در عین حال مشارکت فعال در کریدور هند-خاورمیانه-اروپا نشان داده‌اند.

با این وجود کریدور هند-خاورمیانه-اروپا  استقلال بیشتری را به کشورهای شرکت کننده ارائه می‌دهد تا منافع خود را دنبال کنند و مهم‌تر از همه از حاکمیت خود محافظت کنند.

این موضوع به شکلی قابل توجه آن‌ها را از طرح کمربند و جاده متمایز می‌کند. و در عین حال نشان‌دهنده موفقیت واشنگتن است که در کنار بروکسل با چالش یک الترناتیو مناسب برای طرح کمربند و جاده، دست و پنجه نرم کرده است. آلترناتیوی که شرکایی مانند کشورهای حوزه خلیج فارس و هند را مجبور به انتخاب بین آمریکا یا چین نکند.

مهم‌تر از آن کریدور هند-خاورمیانه-اروپا جلوه‌ای از یکپارچگی عمیق بین هند، عربستان سعودی و امارات و هم‌چنین هم‌گرایی گسترده ژئوپولتیک و اقتصادی بین خاورمیانه و جنوب آسیا به غرب آسیا است.

هند دومین شریک تجاری بزرگ عربستان سعودی است و تجارت بین این دو کشور به 52.75 میلیارد دلار در سال‌های 2022-2023 می‌رسد که عربستان را به چهارمین شریک تجاری بزرگ هند ارتقا داده است.

تجارت بین امارات متحده عربی و هند نیز در سال 2022 به 85 میلیارد دلار رسید که امارات را تبدیل به سومین شریک تجاری هند در سال 2022-23 و دومین مقصد صادرات هند کرده است.

کریدور هند-خاورمیانه-اروپا در عین حال بر وضعیت روابط در حال تحول پاکستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس تاکید می‌کند، جایی که عربستان سعودی و امارات، متحدان دیرینه اسلام‌آباد گرایش اقتصادی و ژئوپولتیک خود را به سمت هند تغییر داده‌اند.

این تغییر نشان‌دهنده اعتراف آن‌ها به پیشرفت هند و آرزوهایشان در جهان چند قطبی در حال ظهور است. در این چشم‌انداز جدید روابطی که به دولت‌ها به ارث رسیده باید دوباره ارزیابی شده و با واقعیت‌های ژئوپولتیکی و فرصت‌های اقتصادی هم‌سو شود.

کریدور هند-خاورمیانه-اروپا به عنوان بیانیه‌ای از سوی ایالات متحده و اتحادیه اروپا عمل می‌کند که بر اساس آن کشورهای حوزه خلیج فارس و در خط مقدم آن عربستان سعودی و امارات چیزی بیش از تولیدکنندگان صرف انرژی هستند.

این یک اشتباه استراتژیک خواهد بود که به آن‌ها تنها از این لنز نگاه کنیم در حالی که ریاض و ابوظبی به دنبال شرکای جدی‌تری برای نیازهای اقتصادی، تکنولوژی و لجستیک خود هستند.

این فراتر از برنامه‌های جاه‌طلبانه آن‌ها برای گذار به سوی اقتصادهای متنوع فراتر از وابستگی صرف به انرژی است. برای مدت طولانی، واشنگتن نقش تولید کننده اول انرژی را برای کشورهای خلیج فارس حفظ کرده است. کریدور هند-خاورمیانه-اروپا بیانیه‌ای است که روابط دوجانبه با عربستان سعودی و امارات متحده عربی چند بعدی است. انرژی یک رکن اصلی است اما تنها رکن آن نیست.

هدف آمریکا از کریدور هند-خاورمیانه-اروپا تغییر مسیر در خلیج فارس از یک ساختار سلسله مراتبی دوگانه است که در آن ایالات متحده شریک امنیتی مسلط و چین شریک اقتصادی غالب باشد.