داود هرمیداس باوند

یک چهره مصدقی دیگر درگذشت. مردی متعلق به نسل رو به پایان سیاستمداران نسل قدیم.

داوود هرمیداس باوند، زادهٔ ۱۹ آبان ۱۳۱۳ در تهران، منتسب به خانواده باستانی اسپهبدان باوند مازندران، دیپلمات، استاد حقوق بین‌الملل و روابط بین‌الملل و رئیس هیئت رهبری و از بازماندگان جبهه ملی ایران بود که به ایران‌دوستی، اعتدال و میانه‌روی و پایمردی بر منافع ملی شهره بود.

باوند تحصیلات اولیه خود را در تهران و در دبستان ادب و دبیرستان فیروز بهرام گذارند و پس از اخذ دیپلم به دانشگاه تهران رفت و در رشته حقوق و علوم سیاسی از دانشکده حقوق و علوم سیاسی فارغ‌التحصیل شد. سپس به آمریکا رفت و در سال ۱۹۶۳ دکترای روابط بین‌الملل را از دانشگاه امریکن در واشینگتن دی‌سی با تز «ایران در دیدگاه استراتژیک شوروی در سالهای ۱۹۱۷–۱۹۶۳» به پایان رساند. او سابقه تدریس در دانشگاه‌های رودآیلند، علامه طباطبائی و تهران را در کارنامه خود داشت و از اعضای هیئت مؤسس انجمن علوم سیاسی ایران، انجمن ایرانی روابط بین‌الملل و انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد به شمار می‌رفت.

فعالیت‌های سیاسی باوند در دوران دانشجویی و با حضور در جبهه ملی ایران و حزب نیروی سوم به رهبری خلیل ملکی آغاز شد. فعالیت‌های او در جبهه ملی ایران در سال‌های حضور و در همراهی با محمد نخشب ادامه یافت. پس از آن در سال 1345 به دعوت دولت وقت، به ایران بازگشت و به خدمت وزارت امور خارجه در آمد.

پس از بازگشت به میهن و پیوستن به دستگاه دیپلماسى کشور، با مطرح شدن بحث جزایر سه گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسى مأموریت یک ساله اى به او داده مى شود تا اسناد مرتبط با این جزایر ایرانى را در «اداره هند» و «دایره اسناد» وزارت خارجه انگلیس بررسى و اسناد مورد نیاز را جمع آورى کند. مدتی کوتاه پس از آن در سال ۱۹۶۸ به نمایندگی از ایران به نمایندگی در کمیسیون سیاسی – امنیتی مجمع عمومی سازمان ملل در آمد و از آن تاریخ تا سال ۱۹۷۳ در کمیسیون استفاده صلح جویانه از فضای ماوراء جو، کمیسیون تعریف تجاوز و اجلاس فوق‌العاده خلع سلاح، حضور یافت. 

پس از پایان مأموریت در سازمان ملل متحد ، باوند بار دیگر در سال ۱۹۷۵  به خدمت سازمان ملل متحد در آمد و از آن تاریخ تا ۱۹۷۹  و پس از انقلاب، به عنوان رئیس کمیسیون حقوقی مجمع عمومی و همچنین رئیس کنوانسیون بین‌المللی ناظر بر مبارزه با گروگان‌گیری مشغول به خدمت بود. کنوانسیون سوم حقوق دریاها با موضوع «دریاهای بسته و نیمه بسته» از سوی هرمیداس باوند در کمیسیون حقوقی مجمع عمومی سال ۱۹۷۶ مطرح شد و به تصویب رسید. او هم‌چنین یک سال ریاست کمیته حقوقى مجمع عمومى سازمان ملل متحد را عهده دار مى شود و سه سال بعد از انقلاب بازنشسته مى شود.

کتاب‌های «مبانی حاکمیت تاریخی، حقوقی و سیاسی بر جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی»،  «دریاهای بسته و نیمه‌بسته»، «سیاست‌های کلان و جزایر خرد»، «مسئله نوروز، نقض تعهدات بین‌المللی و مسئولیت‌های ناشی از آن» و«تغییرات ناظر به مفهوم مسئولیت بین‌المللی دولتها» از جمله آثار او به شمار می‌آید.

باوند در سال‌های پس از انقلاب هم‌چنان به فعالیت در جبهه ملی ادامه داد، تا در اواخر دهه هفتاد به عضویت شورای مرکزی جبهه ملی ایران و و شورای رهبری انتخاب شد. با این حال ثبت نام او و چند نفر از اعضای شورای مرکزی جبهه ملی در انتخابات مجلس شورای اسلامی دوره دهم در سال 1394 با واکنش شورای مرکزی روبرو شد که در نهایت به جدایی و انشعاب گروهی از اعضای جبهه ملی و ایجاد گروهی بنام به جبهه ملی- سامان ششم به رهبری باوند منتهی شد.

باوند که به اعتدال و واقع‌گرایی در سیاست شهره بود همواره از سوی منتقدینش به خوش‌بینی بیش از متهم بود، اما کم‌تر کسی منکر دغدغه منافع ملی در نگاه او بود. او اگر چه منتقد بسیاری از روندهای سال‌های پس از انقلاب بود، ولی هیچ‌گاه از تکریم چهره‌هایی که در دیدگاه او مدافعان منافع ملی تصور می‌شدند، دریغ نداشت. با این همه تاریخ سیاسی برای او با حکومت مصدق شروع می‌شد و آن را رنسانس سیاسی در ایران می‌دانست.