به گزارش اکوایران، با وجود پتانسیلهای فراوان، مناسبات تجاری ایران و ترکیه با چالشهای متعددی روبهرو است که مانع از دستیابی به هدفگذاریهای بلندمدت شده است. فعالان مرتبط با این بازار معتقدند، محدودیتهای بانکی و مالی، تحریمهای بینالمللی علیه ایران، تبادلات مالی مناسبات تجاری بین طرفین را بهشدت دشوار کرده است؛ عواملی که میتوان گفت بیشترین تاثیر در مناسبات تجاری میان تهران و آنکارا داشتهاند. اما به این مشکلات میتوان قوانین جدید گمرکی، بروکراسی اداری در مرزها و ... اشاره کرد؛ قوانینی که منجر شد تا مناسبات تجاری دو کشور با مشکلاتی مواجه شود.
رقابت منطقهای طرفین را هم نباید نادیده گرفت؛ ایران و ترکیه در برخی بازارها به عنوان رقبای یکدیگر عمل میکنند و این رقابت میتواند بر روابط تجاری دو کشور اثرگذار باشد.
راهکارهای توسعه مناسبات تجاری
سید مرتضی حاجیآقامیری، از اعضای اتاق بازرگانی ایران و ترکیه، ضمن تأیید کاهش مناسبات تجاری میان دو کشور، بر این باور است که رشد و توسعه صادرات نیازمند تغییر رویکردهای سیاسی است. او معتقد است مادامی که ارادهای برای این تغییر رفتار در میان سیاستگذاران ایرانی مشاهده نشود، نمیتوان انتظار بهبود و گسترش روابط تجاری را داشت. به گفته او، این وابستگی روابط تجاری به مولفههای سیاسی، چالشی جدی در مسیر توسعه اقتصادی کشور ایجاد کرده است.
روند تخصیص ارز به عنوان یکی از دلایل اصلی کاهش تجارت با ترکیه شناخته میشود. به گفته حاجیآقامیری، تأخیر در تخصیص ارز که گاهی تا ۹ ماه به طول میانجامد، بهطور مستقیم بر واردات از ترکیه تأثیر منفی میگذارد. این موضوع باعث کندشدن چرخه تجاری و کاهش انگیزه تجار برای مبادلات با آنکارا شده است.
از سوی دیگر، قوانین سخت صادراتی هم در مبادلات تجاری میان دو کشور اثرگذار بوده و به گفته آقامیری، این قوانین توانسته سطح مبالادت را کاهش دهد، در این خصوص میتوان به آمار چهار ماه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل اشاره کرد که کاهشی 5 درصدی داشته است.
کاهش سهم ایران از تجارت
در ادامه آقامیری در خصوص اینکه ترکیه یکی از شرکای تجاری اصلی ایران محسوب میشود، اما متحد و یا شریک تجاری استراتژیک محسوب نمیشود و دلیل آن هم این است که ما نتوانستیم برای خودمان متحد اقتصادی پیدا کنیم؛ روندی که به باور این عضو اتاق مشترک ایران و ترکیه، موجب شد تا ایران جایگاه قابل توجهی میان شرکای تجاری پیدا کند.
به گفته آقامیری، اقتصاد در کشور ما در اولویت نیست، بلکه ابزاری برای مسائل دیگر است و این امر موجب شد تا در صورت حذف کامل ایران از مبادلات تجارت جهانی (حتی نفت) هیچ اتفاقی رخ ندهد و دنیا با سایر کشورها به فعالیت خود ادامه دهد.
این عضو اتاق مشترک ایران و ترکیه معتقد است که سیاستمداران باید به این درک برسند که اهمیت تجارت و اقتصاد فراتر از منافع شخصی است. او تأکید کرد در صورتی که تجارت در اولویت قرار گیرد، ایران کارتهای مذاکراتی قویتری در اختیار خواهد داشت و میتواند از امتیازات بیشتری در عرصه بینالمللی بهرهمند شود.
آقامیری در ادامه به این نکته اشاره کرد که نداشتن شریک استراتژیک باعث شد تا در بازار تجارت جهانی حامی نداشته باشیم و از سوی دیگر، از کیک تجارت جهانی خارج شویم.
به گزارش اکوایران، طی ماههای اخیر مناسات تجاری ایران با برخی از کشورها با مشکلات بسیاری مواجه شد است؛ روندی که باعث شد تا ایران تجارت با این کشورها را از دست بدهد و با این شرایط سبد تجاری کشور کوچک شود.
بر اساس گزارش اداره آمار ترکیه، در هفت ماه نخست سال ۲۰۲۵، مبادلات تجاری ایران و ترکیه با وجود کاهش ۴ درصدی نسبت به سال گذشته، همچنان در سطح قابلتوجهی باقی ماند و به بیش از ۳ میلیارد دلار رسید. آمارهای رسمی نشان میدهد که صادرات ایران به ترکیه با ثبات نسبی همراه بوده و حدود یک میلیارد و ۳۸۰ میلیون دلار ثبت شده است.
در حالی که واردات از ترکیه با کاهش ۸ درصدی به یک میلیارد و ۷۱۰ میلیون دلار رسید. این روند نشاندهنده تحولات در تقاضای وارداتی و تغییر احتمالی سیاستهای تجاری دو کشور است و با وجود کاهش اندک در حجم کل مبادلات، ایران توانسته سهم خود از بازار ترکیه را حفظ کند و نشان دهد که صادرات کشور همچنان در مسیر ثبات و پایداری قرار دارد.
