به گزارش اکوایران، آنطور که بابک نگاهداری، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی خبر داده، مجموع مطالبات فرهنگیان به بیش از ۷۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد.

به گفته وی، پیش‌بینی می‌شود که در سال تحصیلی جدید با کمبود ۱۷۶ هزار معلم مواجه هستیم و علاوه‌بر آن پیش‌بینی می‌شود حدود ۷۲ هزار معلم تا مهر ۱۴۰۳ بازنشسته شده و این امر تامین نیروی انسانی را برای وزارت آموزش و پرورش سخت‌تر خواهد کرد.

او با اشاره به اینکه در دو دهه گذشته جذب و استخدام معلمان وضعیت به سامانی نداشته‌ است، گفت: بی‌توجهی به توسعه ظرفیت‌های دانشگاه فرهنگیان و تقریبا تضعیف و انحلال مراکز تربیت‌معلم و مجموعه قوانین تعیین تکلیف استخدامی معلمین از سال ۱۳۸۸ تا ۱۴۰۰ سبب «بحرانی شدن نیروی انسانی» در وزارت آموزش و پرورش شد.

بنا به اظهارات نگاهداری، کمبود معلم در ابتدای سال تحصیلی با افزایش روند بازنشستگی معلمان و افزایش جمعیت دانش‌آموزی، اثرات نامطلوبی بر روند تأمین نیروی انسانی در سال‌های آینده خواهد داشت؛ به‌نحوی که همواره وزارت آموزش و پرورش برای آغاز سال تحصیلی با کمبود شدید معلم روبه‌رو بوده است.

جذب نیروی انسانی در آموزش کیفیت لازم را ندارد

گفته می‌شود که نیروهایی که جایگزین می‌‌‌شوند، از کیفیت آموزشی بالایی برخوردار نیستند؛ به گفته نگاهداری نیز، در اسناد بالادستی و قوانین مصوب مجلس و برنامه ششم توسعه و در بیانات رهبر انقلاب مسیر اصلی جذب نیروی انسانی در آموزش و پرورش از طریق دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی اعلام‌شده، اما به‌دلیل فراهم نکردن زیرساخت‌ها، تأمین معلم و نیروی انسانی مورد نیاز در مدارس از مسیرهایی همچون به‌کارگیری سرباز معلمان، خرید خدمات از بخش غیردولتی، به‌کارگیری بازنشستگان و استفاده از ۶ ساعت موظف مدیران و معاونان مدارس صورت‌می‌گیرد که این روش‌ها قطعا کیفیت آموزشی و پرورشی لازم را ندارد.

همچنین گفته می‌شود که اگرچه قانون به وزارت آموزش و پرورش اجازه به‌کارگیری بازنشستگان برای تدریس در کلاس‌های درس را داده، اما تأخیر چندماهه در «پرداخت حق‌الزحمه» و «سطح پایین دستمزد» آنها به‌عنوان یک مانع جدی بر سر راه همکاری معلمان بازنشسته با مدارس است.

کاهش استقبال مردان از استخدامی مشاغل معلمی

نگاهداری گفت: به‌دلایل مختلف اقتصادی همچون بالا بودن هزینه مسکن در کلان‌شهرهایی از جمله تهران، مشاغل معلمی برای مردان به‌شدت با کاهش استقبال مواجه شده‌؛ به‌نحوی که در آزمون استخدامی سال ۱۴۰۲ در کلان‌شهر تهران ظرفیت پذیرش مردان ۱۵۷۸ نفر بوده که به‌دلیل عدم استقبال، تعداد ۱۳۵۴ نفر، یعنی معادل ۸۶ درصد از این تعداد، حتی در مرحله تکمیل ظرفیت هم پر نشده است. در کل کشور نیز در سال ۱۴۰۲ از بیش از ۵۷ هزار مجوز، بیش از ۱۰ هزار مجوز خالی باقی مانده‌ است.

او از طرح پیشنهاد تدبیر نظام انگیزشی برای بازنشسته‌ها و همچنین پرداخت منظم اضافه کاری معلمان خبر داد و گفت: با وجود آنکه استفاده از ظرفیت بازنشستگان آموزش‌وپرورش و اضافه‌کاری معلمان یکی از اصلی‌ترین راهکارهای جبران کمبود معلم است، اما در سال‌های گذشته به‌دلیل بی‌نظمی در پرداخت منظم اضافه‌کاری معلمان و حق‌التدریس معلمان بازنشسته از یک‌سو و ناچیز بودن میزان دستمزد آنان از سوی دیگر، انگیزه بسیاری از معلمان برای همکاری با آموزش‌وپرورش کاهش یافته‌بود.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس توضیح داد: تداوم این بی‌نظمی موجب خواهد شد که معلمان این گروه‌ها تمایلی برای همکاری در این قالب‌ها نداشته‌باشند؛ بنابراین پرداخت منظم حقوق و دستمزد و افزایش مبلغ آن برای انگیزه‌بخشی به این گروه از معلمان جهت همکاری با وزارت آموزش و پرورش بسیار ضروری است.

همزمانی کمبود و مازاد نیروی انسانی

وی گفت: بررسی شواهد میدانی با استانداردهای تعیین شده در اسناد بالادستی نیروی انسانی در آموزش و پرورش نشان‌می‌دهد که در حال حاضر با پدیده همزمانی کمبود و مازاد نیروی انسانی مواجه هستیم؛ این پدیده در سطوح استانی، شهرستانی، منطقه‌ای و سطح جنسیت معلمان زن و مرد رخ داده است.

نگاهداری ادامه داد: به‌دلیل برخی قوانین و مقررات و نبود سامانه آمایش و پایش دقیق وضعیت‌سنجی نیروی انسانی مورد نیاز آموزش و پرورش، برخی از استان‌ها دچار کمبود شدید نیروی انسانی هستند، در حالی که استان‌های دیگر مازاد شدید نیروی انسانی وجود دارد. این وضعیت میان شهرستان‌های یک استان و نیز مناطق یک شهرستان قابل مشاهده‌ است.

حقوق معلمان با اجرای رتبه‌بندی ۲۶ درصد رشد پیدا کرده است 

در همین حال اما وزیر آموزش و پروش وضعیت جذب نیرو در این وزارتخانه را بی‌سابقه خوانده است. امروز رضامراد صحرایی، وزیر آموزش و پرورش درباره وضعیت کمبود معلم در کشور گفت:ما بالغ بر ۱۷۶ هزار و ۷۳۱ معلم برای سال ۱۴۰۳ کمبود داشتیم و بنده در ۲۹ مهرماه سال ۱۴۰۲ این موضوع را به سازمان اداری استخدامی اعلام کردم. تقریبا از فاصله سال ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۰ جذب دانشجو معلم به صفر رسیده است. ما در وزارت آموزش و پرورش وضعیت نیروی انسانی را مطالعه کردیم و با همکاری سازمان اداری استخدامی مجوز جذب ۷۲ هزار نفر را گرفتیم که این میزان استخدام در این حجم بی‌سابقه است.

وزیر آموزش و پرورش گفت که میزان بازنشستگی در وزارت آموزش و پرورش از میزان جذب نیرو پیشی گرفته و از سوی دیگر بودجه این وزارتخانه در یک دهه اخیر کمتر و کمتر شده است.