به گزارش اکوایران، به نقل از پولیتیکو، سازمان ملل متحد قرار است محلی برای مشورت، همکاری و سازش بینالمللی باشد. اما دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، پیام دیگری برای بیش از ۱۹۰ کشور عضو داشت: فقط همان کاری را بکنید که من میگویم.
مهاجرت؟ مرزهایتان را ببندید.
بحران اقلیمی؟ فراموشش کنید.
نفت روسیه؟ خریدنش را متوقف کنید.
رئیسجمهور آمریکا این توصیههای تند که گاهی بیشتر شبیه دستور بود را روز سهشنبه در سخنرانیاش در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد بیان کرد؛ نخستین سخنرانی او در دوره دوم ریاستجمهوریاش. او هیچ تعارفی نداشت. او در بخشی از سخنانش گفت: «من واقعاً در این چیزها خوبم. کشورهای شما دارند به جهنم میروند.»
در مقابل، درباره آمریکا گفت: «آمریکا داغترین کشور در جهان است و هیچ کشوری حتی نزدیک هم نیست.» (که البته اشارهای به تغییرات اقلیمی نبود.)
سخنان او چندان خوشایند نبود.
یک مقام آمریکای لاتین که برای صحبت صریح ناشناس ماند، تلاش کرد محترمانه بگوید: «او مثل مدیرعامل موفقترین شرکت بود که به مدیران عامل دیگر میگفت برای موفقتر شدن شرکتهایشان چه کار کنند. اما اینطور نبود که بگوید من یک چارچوب بینالمللی جدید برای منفعت همه میسازم. بیشتر شبیه این بود که بگوید، انتخاب با شماست.»
من همه سخنرانیهای ترامپ در مجمع عمومی را شنیدهام. این یکی عجیبترین آنها بود. همچنین شاید فرصتی از دسترفته برای ترامپ بود که بتواند سازمان ملل را برای منافع خودش بهکار گیرد.
ترامپ به شکلی غیرعادی پراکندهگویی کرد، حتی پس از آنکه مشکل تلهپرامتر برطرف شد. او تعداد شگفتآوری ادعاهای نادرست بیان کرد، حتی برای خودش. مثلاً اینکه لندن در حال حرکت به سوی پذیرش شریعت اسلامی است. او متناقض با حرفهای خودش حرف زد. ترامپ از یک طرف ادعا کرد ردپای کربنی اهمیتی ندارد، و از طرف دیگر از آلودگی هوا در برخی مناطق شکایت کرد.
البته چند جمله هم داشت که بیشتر شبیه سخنرانی معمول یک رئیسجمهور آمریکا در سازمان ملل بود. او اعلام کرد دولتش ابتکاری را برای کاهش سلاحهای بیولوژیک پیش خواهد برد و از «همه کشورها» خواست به این تلاش بپیوندند.
اما این مورد استثنا بود. در کل، ترامپ هیچ چشمانداز جهانی واحد و منسجمی ارائه نکرد (در حالی که دولتش وعده داده بود فلسفهای روشن و منسجم در سیاست خارجی عرضه کند).
ترامپ حرفهای اندکی برای ترغیب کشورها به پیروی از رهبری آمریکا در مواجهه با مشکلات مرزی و جهانی داشت. در عوض، به هسته ملیگرای خود وفادار ماند، کشورها را سرزنش و تمسخر کرد. رئیسجمهور آمریکا که آرام و خوشحال به نظر میرسید، از فرصت استفاده کرد تا مشکلات سازمان ملل را دست بیندازد؛ و این فقط درباره پلهبرقی خراب نبود.
او گفت: «همه کاری که به نظر میرسد میکنند، نوشتن یک نامه بسیار شدیداللحن است و بعد هیچ پیگیری نمیکنند. اینها کلمات توخالی هستند، و کلمات توخالی جنگ را حل نمیکنند.»
من نسبت به سازمان ملل بسیار بدبین هستم، اما ادعاهای ترامپ نشاندهنده سوءبرداشت او از این نهاد بود. سازمان ملل یک بستر است برای اینکه کشورهای عضو مشکلات را حل کنند. و وقتی اعضای اصلی یعنی ایالات متحده، روسیه و چین نتوانند اختلافاتشان را کنار بگذارند، سازمان ملل عملاً کارایی چندانی ندارد.
اگر ترامپ میخواهد سازمان ملل کارآمدتر باشد، میتواند به تحقق آن کمک کند. اما او نهتنها چنین نمیکند، بلکه با اقداماتی مانند قطع کمکهای مالی، عملاً این نهاد چندجانبه را تضعیف کرده است. برخی مقامهای خارجی سخنرانی روز سهشنبه ترامپ را در بهترین حالت «ناآگاهانه» و در بدترین حالت «زیانآور » توصیف کردند.
یکی از مقامهای اروپایی در پیامی متنی شکایت کرد: «او چیزهایی میگوید که درست نیستند.» این مقام استدلال کرد، برای مثال، که ترامپ طوری رفتار کرد انگار اروپا هیچ کاری علیه روسیه بابت جنگ اوکراین نکرده، در حالی که اروپا تحریمهای سنگینی علیه کرملین اعمال کرده، وابستگیاش به انرژی روسیه را کاهش داده و میلیاردها دلار برای تقویت کییف هزینه کرده است.
انتقاد از مهاجرت
و در حالی که چند کشور اروپایی نیز محدودیتهای شدیدی بر مهاجرت اعمال کردهاند، ترامپ طوری سخن گفت که انگار قاره اروپا زیر هجوم «مهاجمان خارجی» قرار گرفته و از کشورها خواست «میراث» خود را حفظ کنند. او در بخشی از سخنانش گفت: «در سوئیس، سوئیس زیبا، ۷۲ درصد زندانیان از خارج از سوئیس هستند»؛ آماری که البته پیچیدهتر از آن چیزی است که او مطرح میکند.
سخنرانی ترامپ همچنین بر تمرکز داخلی او تأکید داشت. در لحظاتی، او چنان سخن میگفت که گویی در یکی از گردهماییهای انتخاباتیاش است.
سخنان ترامپ اتمالا نمیتواند هیچیک از سران کشورها را وادار کند درباره مسائل بنیادی مانند علم تغییرات اقلیمی نظرشان را تغییر دهند. شاید او در حوزههای دیگر متقاعدکنندهتر بود اگر صریحتر بیان میکرد که درک میکند دیگر کشورها همیشه منافعشان را یکسان با آمریکا تعریف نمیکنند.
مقام آمریکای لاتین گفت این سخنرانی به بسیاری از جهات تأییدکننده این حس در محافل دیپلماتیک بود که رویکرد ترامپ به جهان همچنان «بیشتر بر احساسات استوار است تا واقعیتها». و البته این «احساسات» میتوانند در یک دقیقه، در یک ساعت یا حتی در طول یک سخنرانی تغییر کنند.
بههرحال، همان ترامپی که به کشورهای حاضر در برابرش گفت «شما دارید به جهنم میروید»، سخنرانیاش را با این جمله به پایان رساند: «هر رهبر حاضر در این تالار زیبا نماینده یک فرهنگ غنی، تاریخی والا و میراثی پرافتخار است که هر ملت را باشکوه و بیمانند میسازد؛ چیزی متفاوت با هر جای دیگری در تاریخ بشر یا در سطح زمین.»
برخی مقامهای خارجی گفتند، اگرچه چندان از سخنرانی ترامپ شگفتزده نشدند، اما نگرانیشان درباره اینکه ایالات متحده و جهان در سه سال آینده به کدام سو خواهند رفت، اکنون جدیتر شده است. یکی از مقامهای اروپایی گفت: «دنیا این را تحمل خواهد کرد، چون انتخاب دیگری ندارد.» در مقابل این پرسش که: اما کشورهایتان باید از خود محافظت کنند، درست است؟ او پاسخ داد: «بله. با وارد نشدن به جنگ.»
