به گزارش اکوایران، آتش‌بس شکننده میان اسرائیل و حزب‌الله که در ساعات اولیه صبح چهارشنبه گذشته اجرایی شد، در روزهای بعد نیز برقرار بوده، اگرچه ادعاهایی از نقض متعدد منتشر شده است.

مکانیسم لرزان آمریکایی

به نوشته بن کاسپیت، تحلیل‌گر مسائل منطقه‌ای در المانیتور، توافق میانجی‌گری‌شده توسط ایالات متحده خواستار توقف ۶۰ روزه درگیری‌ها بوده که طی آن نیروهای حزب‌الله باید به ساحل شمالی رودخانه لیتانی عقب‌نشینی کنند، در حالی که نیروهای اسرائیلی از جنوب لبنان به اراضی اشغالی باز می‌گردند. ارتش لبنان نیز در جنوب مستقر خواهد شد و مکانیسمی تحت رهبری ایالات متحده نیز به پاینبدی طرفین نظارت می‌کند.

یک منبع ارشد نظامی اسرائیلی در گفت‌وگو با المانیتور ادعا کرده: «نباید احساس رضایت کرده یا از خود راضی باشیم. ماجرا هنوز تمام نشده و هنوز آن را پشت سر نگذاشته‌ایم. واضح است که حزب‌الله سعی خواهد کرد به توافق فشار آورده و آن را نقض کند. ابتدا به آرامی، سپس با اقدامات واقعی. آن‌ها ما را به چالش خواهند کشید. ما باید فوراً، قوی و تهاجمی عمل کنیم. آن‌ها باید به ازای بهای هر نقض را بپردازند».

این منبع ارشد نظامی همچنین به سؤالات مربوط به مکانیسم‌های نظارتی توافق و گزارش‌هایی که از سوی نزدیکان بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل منتشر شده، پاسخ داد که ایالات متحده قصد دارد پایگاهی نظامی در لبنان برای کمک به اجرای این توافق بسازد.

جنگ لبنان ارتش اسراییل

او ادعا کرد: «ما به هیچ مکانیسم اجرایی یا نیروی خارجی، چه بین‌المللی و چه حتی آمریکایی، تکیه نمی‌کنیم. اگر آتش‌بس برقرار بماند، تنها به دلیل دستاوردهای بی‌سابقه ما در جنگ، اجرای توافق در میدان و به دلیل آمادگی ما برای بازگشت به جنگ در هر زمان است. مکانیسم اجرایی بین‌المللی می‌تواند کمک کند، اما در حاشیه قرار دارد. نیروی اجرایی ارتش اسرائیل است».

چرا نتانیاهو توافق را پذیرفت؟

نتانیاهو سه دلیل برای تن‌دادن به توافق با حزب‌الله را ذکر کرده است. به ادعای او، توافق به اسرائیل این امکان را می‌دهد که تمرکز خود را بر تهدید ایران قرار دهد، به ارتش اسرائیل اجازه می‌دهد تا ذخایر مهمات خود را دوباره تکمیل کرده و نیروهای خسته از ۱۴ ماه جنگ را تجدید قوا کند و همچین فرصتی برای منزوی‌ساختن حماس فراهم می‌آورد که تاکنون متحد وفادار حزب‌الله بوده است. با این حال، به نظر می‌رسد که محاسبات او بسیار گسترده‌تر از این‌ها باشد.

طبق گفته منابع سیاسی اسرائیلی، نتانیاهو در نظر داشت جنگ را ادامه دهد تا دادگاه فساد خود که برای ۲ دسامبر برنامه‌ریزی شده بود را به تعویق بیاندازد، اما متوجه شد که حزب‌الله دیگر در این جبهه به او کمکی نمی‌کند، زیرا دادگاه و دادستانی اسرائیل مخالف هرگونه تأخیر بیشتر در این محاکمه چهار‌ساله هستند و قاضی‌ها به طور تلویحی تنها یک هفته دیگر، تا ۱۰ دسامبر، به او فرصت داده‌اند تا در دادگاه منطقه‌ای قدس حاضر شود.

بنیامین نتانیاهو

نتانیاهو برای متقاعدکردن افراطی‌ها در کابینه به حمایت از این توافق استدلال کرد که اکنون که حزب‌الله شدیداً تضعیف شده و دیگر تهدیدی در مرز شمالی به شمار نمی‌رود و اکنون اسرائیل فرصتی تاریخی برای مقابله با برنامه هسته‌ای ایران دارد.

در حالی که نتانیاهو نتوانسته وعده دهد که دونالد ترامپ از حمله اسرائیل به ایران حمایت خواهد کرد، او به طور ضمنی این احتمال را مطرح کرده و اظهارنظرهای ترامپ و اطرافیانش که گفته‌اند در جنگ‌ها دخالت نخواهند کرد و در عوض می‌خواهند صلح برقرار کنند، را نادیده گرفته است. به عنوان مثال، در سخنرانی ۱۵ نوامبر، ترامپ قول داده بود که در دوره دوم ریاست‌جمهوریش «جنگ‌ها را متوقف کند».

منتقدان و تحلیلگران اخیراً پرسیده‌اند که چرا نتانیاهو حاضر شد توافقی را با حزب‌الله امضا کند که به گفته برخی ناقص بوده و منطقه حائل در امتداد مرز را در بر ندارد، اما با حماس که ضعیف‌تر و خطر کمتری دارد، چنین توافقی نداشته است. دلیل آن واضح است: افراطی‌های کابینه ائتلافی اسرائیل.

به نظر می‌رسد اعضای افراطی کابینه حاضر به پذیرفتن آتش‌بس با حزب‌الله شده‌اند، به شرط آن که نتانیاهو توافقی با حماس امضا نکند که آرزوهای آن‌ها برای اشغال دوباره و بازسازی شهرک‌های غزه را دفن نکند؛ شهرک‌هایی که اسرائیل نزدیک به ۲۰ سال پیش از آن‌ها خارج شده است. نتانیاهو یک جبهه را با هماهنگی و همکاری هم‌پیمانان افراطیش بسته است، اما جبهه دیگر را برای آن‌ها باز گذاشته است.

جنگ غزه گروگان اسراییلی

با توجه به بن‌بست جاری در مذاکرات غیرمستقیم با حماس، ۱۰۱ اسیر اسرائیلی در غزه که بسیاری از آن‌ها پس از نزدیک به ۱۴ ماه اسارت کشته شده‌اند، برای نتانیاهو اولویت کمی دارند. هفته گذشته، حماس عکسی از جسد یک اسیر اسرائیلی منتشر کرد که گفته می‌شد در بمباران اسرائیل در شهر خان یونس غزه کشته شده است. این گزارش تنها توجه عمومی جزئی را جلب کرد و واکنش رسمی نداشت.

مداخله فرانسه

در روزهای اخیر مشخص شد که تصمیم نتانیاهو برای پذیرش آتش‌بس با حزب‌الله ممکن است با انگیزه دیگری نیز همراه بوده باشد: احتمال وجود تفاهمی با دولت امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه.

چند روز قبل از توافق، روزنامه اسرائیلی هاآرتص گزارش داد که اسرائیل با مشارکت فرانسه در مکانیسم اجرایی آتش‌بس مخالف است، اما وقتی توافق اعلام شد، فرانسه در آن مشارکت داشت. یک روز پس از اعلام آتش‌بس، فرانسه بیانیه‌ای صادر کرد که طبق آن، رهبران کشورهای امضاکننده منشور دیوان بین‌المللی کیفری از مصونیت در برابر دستگیری یا مجازات توسط دیوان برخوردارند. فرانسه وعده داده که علی‌رغم حکم جلب دیوان علیه نخست‌وزیر اسرائیل به اتهام جنایات جنگی در غزه، نتانیاهو را در صورت سفر به فرانسه دستگیر نخواهد کرد. یک منبع دیپلماتیک اسرائیلی تأیید داشت که موضوع دیوان بین‌المللی کیفری در جریان مذاکرات با فرانسه درباره توافق حزب‌الله مطرح شده بود. شامگاه چهارشنبه، اسرائیل اعلام کرد که به حکم جلب اعتراض کرده است.

فرانسه لبنان

یک منبع دیپلماتیک ارشد اسرائیلی خاطرنشان کرد: «فرانسوی‌ها بازیگران اصلی در این قضیه هستند. زیرا از آنجایی که ایالات متحده، روسیه و چین در فهرست کشورهایی که حکم جلب را اجرا می‌کنند قرار ندارند، کشورهای اروپایی مانند بریتانیا، آلمان و فرانسه بازیگران اصلی هستند. در میان آن‌ها، فرانسه کشور متخاصم‌تری با اسرائیل بود. بنابراین فرانسه اکنون از فهرست خارج شده و این دستاورد بزرگی برای نتانیاهو، در مسیرش به سوی آزادی است».

تغییرات چشمگیر در قواعد بازی

به گفته اسرائیل، یکی از دستاوردهای اصلی جنگ با حزب‌الله تغییرات چشمگیر در قواعد بازی است. از پایان جنگ ۲۰۰۶ در لبنان و به طور دوره‌ای، اسرائیل مواضع ایران در سوریه را هدف قرار می‌داد، اما به ندرت به خود حزب‌الله در لبنان حمله می‌کرد. طبق ارزیابی‌های اسرائیل، حزب‌الله تا ۷ اکتبر ۲۰۲۳ در لبنان حدود ۱‍۵۰ هزار پرتابه ذخیره کرده بود.

یک مقام ارشد امنیتی اسرائیلی خاطرنشان کرد که با ترور حسن نصرالله و ضربات شدید به حزب‌الله لبنان، اسرائیل خود را آزاد می‌بیند همان‌طور که در سوریه عمل می‌کرد، در لبنان نیز عمل کند و اکنون تمام محدودیت‌ها از بین رفته است. این رویکرد تغییرات چشمگیر در سیاست امنیتی اسرائیل را تشکیل می‌دهد.