اکسیوس: پیشنهاد جدید ترامپ برای توافق روی میز تهران

به گزارش اکوایران، به گفته یک مقام آمریکایی و دو منبع مطلع دیگر که با اکسیوس گفت‌وگو کرده‌اند، دولت ترامپ در جریان چهارمین دور مذاکرات هسته‌ای در روز یکشنبه، یک پیشنهاد رسمی برای توافق هسته‌ای به جمهوری اسلامی ایران ارائه داد.

این اولین‌بار از زمان آغاز مذاکرات در اوایل آوریل بود که استیو ویتکاف، فرستاده ویژه کاخ سفید، یک پیشنهاد مکتوب به ایرانی‌ها ارائه داد. وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، عباس عراقچی، این پیشنهاد را برای مشورت به تهران برد تا با مقامات ارشد بررسی شود.

شاخه زیتون

ترامپ روز سه‌شنبه در عربستان سعودی گفت که به ایرانی‌ها «شاخه زیتون» ارائه داده، اما تأکید کرد: «این پیشنهاد برای همیشه روی میز نخواهد ماند. زمان تصمیم‌گیری آن‌ها همین حالاست.»

در دور اول گفت‌وگوها، عراقچی یک سند مکتوب با چندین پیشنهاد ایرانی به ویتکاف تحویل داده بود. اما ویتکاف در آن زمان گفته بود «برای این حرف‌ها زود است» و ترجیح داد اول فضای اعتماد ایجاد شود.

 در دور سوم مذاکرات (اواخر آوریل)، عراقچی نسخه به‌روزشده‌ای از ایده‌های جمهوری اسلامی ایران برای توافق هسته‌ای را ارائه کرد. این بار، ویتکاف سند را پذیرفت. یک تیم کارشناسی آمریکایی آن را بررسی کرد و فهرستی از سؤالات و درخواست‌های شفاف‌سازی برای ایرانی‌ها فرستاد. ایرانی‌ها نیز پاسخ دادند و سؤالاتی از طرف خودشان اضافه کردند.

به گفته منابع مطلع، در همین حین، تیم ویتکاف پیشنهاد مکتوب آمریکا را آماده کرد که در آن چارچوب مدنظر دولت ترامپ برای یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی در ایران و شرایط مربوط به نظارت و راستی‌آزمایی درج شده بود.

استیو ویتکاف و دیگر مقامات دولت ترامپ پیش‌تر پاسخ‌های متفاوتی درباره اینکه جمهوری اسلامی ایران در چارچوب یک توافق تا چه میزان می‌تواند اورانیوم غنی‌سازی کند، داده بودند.

از این رو، اینکه تیم او اکنون موضع رسمی ایالات متحده را به‌صورت مکتوب ارائه داده، اقدامی معنادار و مهم تلقی می‌شود.

واکنش جمهوری اسلامی ایران

یکی از مشاوران ارشد رهبری روز چهارشنبه به ان‌بی‌سی نیوز گفت که جمهوری اسلامی ایران آماده امضای توافقی‌ست که به آن اجازه دهد تنها تا سطوح پایین مورد نیاز برای مصارف غیرنظامی اورانیوم غنی‌سازی کند، متعهد شود که ذخایر اورانیوم غنی‌شده با درصد بالا را کنار بگذارد، و در ازای لغو کامل تحریم‌ها، اجازه نظارت بازرسان بین‌المللی را برای راستی‌آزمایی بدهد.

ویتکاف هفته گذشته در شورای امنیت سازمان ملل گزارشی ارائه کرد و از پیشنهاد آمریکا به‌عنوان “بزرگ” و “هوشمندانه”یاد کرد، اما تأکید کرد که مذاکرات هنوز به پیشرفت بیشتری نیاز دارد.

این اطلاعات بر اساس صورت‌جلسه‌ای‌ست که با اکسیوس به اشتراک گذاشته شده و منبعی دیگر نیز آن را تأیید کرده است.

به گفته منابع مطلع، ویتکاف روز یکشنبه در عمان این پیشنهاد را به عراقچی تحویل داده است. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا از اظهارنظر در این‌باره خودداری کرد.

ویتکاف از نتایج دور چهارم مذاکرات ابراز رضایت کرده. این مذاکرات یک روز پیش از آغاز سفر ترامپ به خاورمیانه برگزار شده بود. دور پنجم مذاکرات هنوز برنامه‌ریزی نشده است.

ترامپ در دیدار روز چهارشنبه با شیخ تمیم بن حمد آل‌ثانی، امیر قطر، گفت: «امیدوارم در مسئله ایران بتوانی کمکم کنی. وضعیت بسیار خطرناکی است و ما می‌خواهیم کار درست را انجام دهیم». او تأکید کرد که نمی‌خواهد جنگی آغاز شود: «چون این چیزها وقتی شروع شوند، از کنترل خارج می‌شوند. من بارها و بارها این را دیده‌ام… ما اجازه نمی‌دهیم چنین چیزی رخ بدهد.»

قرار است روز جمعه، دیپلمات‌های ارشد ایران و کشورهای اروپایی موسوم به تروئیکای اروپا (فرانسه، بریتانیا و آلمان) برای نخستین‌بار پس از دو ماه در استانبول دیدار کنند. به گفته دیپلمات‌های اروپایی، اگر تا ماه اوت توافق جدیدی حاصل نشود، این سه قدرت اروپایی تصمیم دارند مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها (snapback) را بر اساس توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ فعال کنند.