ماسیمو آپارو، معاون مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز گذشته وارد تهران شد. معاون رافائل گروسی نخستین مقام ارشد آژانس است که پس از توقف جنگ میان اسرائیل و ایران به تهران سفر میکند.
بنابر اعلام وزارت امور خارجه، این سفر برای مذاکره در خصوص تعریف چارچوب همکاری ایران و آژانس در شرایط پساجنگ رخ انجام میشود.
عباس عراقچی نیز درباره سفر معاون گروسی در حاشیه جلسه هیات دولت در 19 مردادماه به اکوایران گفت: با معاون آقای گروسی، دبیر کل آژانس بینالمللی اتمی در تهران در خصوص چارچوب جدید مذاکره داریم. تا به چارچوب جدیدی نرسیم، هیچ برنامه بازرسی و بازدیدی از تاسیسات صورت نمیگیرد.
از طرفی مجید تختروانچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه نیز در گفتوگویی با خبرگزاری کیودوی ژاپن، در رابطه با موضوع هستهای گفت: «تهران آماده است در ازای لغو تحریمهای اقتصادی، محدودیتهای خاصی را در برنامه هستهای خود بپذیرد، اما پایان دادن به غنیسازی اورانیوم به هیچ وجه قابل مذاکره نیست. ایران میتواند در مورد ظرفیتها و محدودیتهای غنیسازی انعطافپذیر باشد، اما نمیتواند تحت هیچ شرایطی با توقف غنیسازی موافقت کند زیرا ضروری است و ما باید به خودمان تکیه کنیم، نه به وعدههای توخالی. آمریکا ما را با تظاهر به گفتوگو فریب داد، ایران آماده گفتؤگو با آمریکا است اما ایالات متحده باید روشن کند که آیا واقعاً به گفتوگوی برد-برد علاقهمند است یا به تحمیل اراده خود.»
همزمان علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی نخستین سفر دیپلماتیک خارجی خود را به مقصد عراق آغاز کرد؛ سفری که نه تنها بر همکاریهای امنیتی دو کشور متمرکز بود، بلکه پیامهای سیاسی و منطقهای مهمی نیز به همراه داشت.
لاریجانی در گفتوگو با رسانهها، عمق روابط ایران و عراق را یادآور شد و حضور میلیونی زائران در مراسم اربعین را «نماد پیوند ناگسستنی» دو ملت دانست.
او تأکید کرد که توسعه همکاریهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی میان دو کشور تنها بر پایه ایجاد امنیت پایدار امکانپذیر است؛ امنیتی که به گفته او، توافقنامه اخیر میان تهران و بغداد میتواند آن را تضمین کند.
این توافقنامه، که با حضور مقامات عالیرتبه دو کشور امضا شد، به گفته لاریجانی، دارای مکانیزمهای نظارتی مشخصی است تا اجرای کامل آن تضمین شود و همکاریهای امنیتی و اقتصادی بر یک پایه مستحکم پیش برود.
سفر لاریجانی به عراق تنها نخستین ایستگاه در این حرکت تازه است. او پس از بغداد، راهی بیروت خواهد شد؛ شهری که این روزها با چالشهای امنیتی و سیاسی بزرگی مواجه است. بحث خلعسلاح حزبالله و فشارهای داخلی و خارجی علیه این گروه، فضای سیاسی لبنان را ملتهب کرده است.
سفر لاریجانی به این کشور، آن هم در چنین شرایط حساسی، نشاندهنده تلاش تهران برای مدیریت تحولات و حمایت از متحدان منطقهای خود است.
این تحرکات، در مجموع، حاکی از آغاز یک فصل تازه در دیپلماسی منطقهای ایران است؛ فصلی که از تقویت روابط دوجانبه با همسایگان گرفته تا حضور فعال در معادلات امنیتی و سیاسی منطقه را شامل میشود.
با این حال، پرسش کلیدی اینجاست که آیا این تلاشها میتواند به کاهش فشارها و عبور از بحرانهای پساجنگ منجر شود یا در پیچوخم مناقشات هستهای و منطقهای گرفتار خواهد شد؟
