به گزارش اکوایران، ایران در آخرین لحظات روز پنجشنبه تصمیم گرفت قطعنامهای را که همراه با چین، روسیه و چند کشور دیگر برای ممنوعیت حمله به تأسیسات هستهای به رأیگیری گذاشته بود، پس بگیرد. این تصمیم درست پیش از آغاز نشست سالانه اعضای آژانس بینالمللی انرژی اتمی اتخاذ شد.
به نوشته انبیسی نیوز، به گفته دیپلماتهای غربی که نخواستند نامشان فاش شود، آمریکا بهشدت در پشت پرده لابی کرده تا این قطعنامه به تصویب نرسد. به گفته آنان، واشنگتن حتی تهدید کرده در صورت تصویب این قطعنامه و هرگونه اقدام علیه حقوق اسرائیل در آژانس، کمک مالی خود به این نهاد را کاهش خواهد داد.
در سال ۱۹۸۱ و پس از حمله اسرائیل به یک رآکتور هستهای در عراق، ارائه کمکهای فنی آژانس به اسرائیل تعلیق شد؛ اقدامی که آن زمان با محکومیت شدید شورای امنیت، کنفرانس عمومی و شورای حکام آژانس همراه بود.
عقبنشینی ایران از این قطعنامه در شرایطی صورت گرفت که همزمان متحدان آمریکا روند بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه تهران به دلیل برنامه هستهایاش را آغاز کردهاند.
رضا نجفی، نماینده ایران در سازمان ملل، پنجشنبه شب در نشست کنفرانس عمومی آژانس اعلام کرد: «با روحیه حسننیت و تعامل سازنده و به درخواست چند کشور عضو، بررسی این پیشنویس را تا نشست سال آینده به تعویق انداختیم.»
تنشها پس از حمله ژوئن
اسرائیل در ماه ژوئن برخی مراکز هستهای و نظامی ایران را هدف قرار داد و اعلام کرد اجازه نخواهد داد تهران به سلاح هستهای دست یابد، در حالی که میگوید ایران به این آستانه نزدیک شده است. آمریکا نیز در ۲۲ ژوئن وارد جنگ شد و سه مرکز هستهای ایران را بمباران کرد. تهران همواره تأکید کرده که برنامه هستهایاش صلحآمیز است.
متن پیشنویس ایران شامل بندی بود که حملات «عمدی و غیرقانونی» ماه ژوئن ۲۰۲۵ علیه تأسیسات هستهای ایران را بهشدت محکوم میکرد و آن را «نقض آشکار حقوق بینالملل» میدانست. همچنین تأکید میکرد که «تمام کشورها باید از حمله یا تهدید به حمله علیه تأسیسات هستهای صلحآمیز سایر کشورها خودداری کنند.»
نجفی تصریح کرد هدف ایران و کشورهای همراهشده با این قطعنامه - از جمله کوبا، نیکاراگوئه، ونزوئلا، بلاروس و زیمبابوه - «هرگز ایجاد شکاف میان اعضا نبوده» و افزود: «در موضوعی با چنین اهمیت و حساسیت، ضروری است کنفرانس عمومی پیامی واحد و روشن ارسال کند. ما قویاً معتقدیم که صدای این نهاد نباید زیر فشار ارعاب و تهدید یکی از مهاجمان تحریف شود.»
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، نیز اوایل همین هفته در کنفرانس عمومی گفت انتظار دارد کشورهای عضو آژانس «اقداماتی مناسب را در واکنش به این حملات غیرقانونی علیه تأسیسات هستهای» انجام دهند. او افزود: «تهدیدات اخیر آمریکا، فشارهای سیاسی بر کشورها و استفاده ابزاری از آژانس در اشکال مختلف، از جمله اعمال نفوذ بر بودجه آن، موضوعاتی بسیار نگرانکننده است.»
هوارد سالومون، کاردار و نماینده دائم موقت آمریکا در سازمانهای بینالمللی در وین، با انتقاد از متن قطعنامه ایران گفت این پیشنویس «تصویری بهکلی نادرست از رویدادهای اخیر ارائه کرده، حقوق بینالملل را تحریف کرده و بخشهایی از اساسنامه آژانس و اسناد سازمان ملل را خارج از متن نقل کرده تا به نتایج نادرست برسد. اگر این قطعنامه به رأی گذاشته میشد، با اکثریت قاطع رد میشد.»
سالومون تأکید کرد: «تهدید جدی و فزاینده ایران علیه اسرائیل و منطقه ناشی از برنامه غنیسازی این کشور، نیازمند اقدام قاطع و محکم به دستور رئیسجمهور ترامپ بود. آمریکا این اقدام را سبک نشمرده است.»
ضربالاجل نزدیک
کنفرانس عمومی آژانس متشکل از نمایندگان عالیرتبه ۱۸۰ کشور عضو است که سالانه در وین تشکیل جلسه میدهد، بودجه آژانس را تصویب میکند و درباره موضوعات ایمنی و امنیت هستهای تصمیم میگیرد.
این نشست در زمانی حساس برگزار میشود که فرانسه، آلمان و بریتانیا روند بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را به دلیل آنچه عدم پایبندی تهران به توافق هستهای ۲۰۱۵ خواندهاند، آغاز کردهاند. این روند که در چارچوب برجام به نام «مکانیسم ماشه» طراحی شد، عملاً در شورای امنیت مصون از وتو است و میتواند ظرف یک ماه اجرایی شود.
این اقدام عملاً شمارش معکوس ۳۰ روزه برای بازگشت تحریمها را آغاز کرده، مگر اینکه ایران و غرب به توافق دیپلماتیکی دست یابند. کشورهای اروپایی اعلام کردهاند حاضرند این مهلت را تمدید کنند، مشروط بر اینکه ایران مذاکرات مستقیم با آمریکا را از سر بگیرد، اجازه دسترسی بازرسان سازمان ملل به سایتهای هستهای خود را بدهد و درباره بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشده در سطح بالا که آژانس وجود آن را تأیید کرده، شفافسازی کند.
امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، روز پنجشنبه در گفتوگو با شبکه ۱۲ اسرائیل بار دیگر گفت: «بله، فکر میکنم (مکانیسم ماشه) قطعی است، زیرا آخرین پیامهایی که از ایران دریافت کردیم جدی نیست.»
