به گزارش اکوایران، رئیسجمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، اعلام کرد که اسرائیل نمیتواند کرانه باختری را به خاک خود الحاق کند؛ اظهارنظری که او را با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، و اعضای کابینه افراطی او در تضاد شدید قرار میدهد؛ کسانی که ماههاست برای تحقق الحاق سرزمینهای فلسطینی فشار وارد میکنند.
ترامپ این اظهارات غیرمنتظره را روز پنجشنبه، در آستانه سفر نتانیاهو به آمریکا برای سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، در جمع خبرنگاران مطرح کرد. او گفت: «من اجازه نخواهم داد اسرائیل کرانه باختری را الحاق کند. نه، اجازه نمیدهم. این اتفاق نخواهد افتاد.»
ترامپ در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا برنامه خود برای جلوگیری از الحاق را با نتانیاهو در میان گذاشته است، موضعی دوپهلو گرفت و تنها گفت: «بله، اما فارغ از اینکه با او صحبت کردهام یا نه، اجازه نخواهم داد اسرائیل کرانه باختری را الحاق کند. کافی است. وقت آن رسیده که متوقف شود.»
ترامپ توضیحی درباره اقدامات احتمالی برای جلوگیری از الحاق نداد و تحلیلگران نیز با توجه به تغییرپذیری معمول او، تردیدهایی را درباره پایبندیاش به این موضع مطرح کردهاند.
واکنش تحلیلگران
معین ربانی، تحلیلگر و پژوهشگر مرکز مطالعات منازعه و امور بشردوستانه در دوحه، در گفتگو با الجزیره، این اظهارات را «تحولی مثبت» دانست اما تردید داشت که ترامپ آن را عملی کند. او گفت: «ارزش قائل شدن برای سخنان ترامپ، خطرناک است. پرسش این است که آیا او واقعاً مانع الحاق کرانه باختری به اسرائیل خواهد شد؟ و اگر اسرائیل این کار را انجام دهد، واکنش او چه خواهد بود؟ آیا ممکن است با یک گفتوگوی دیگر نظرش تغییر کند؟»
محمد المصری، استاد مؤسسه تحصیلات عالی دوحه، نیز با احتیاط به این موضوع نگاه میکند و یادآور شد: «دولت آمریکا گاهی اوقات ظاهراً اسرائیل را سرزنش میکند یا مخالفت خود را با اقداماتی اعلام میکند، اما در نهایت به اسرائیل اجازه میدهد هر کاری بخواهد انجام دهد». او به موضع پیشین جو بایدن اشاره کرد که گفته بود آمریکا اجازه نخواهد داد اسرائیل به رفح حمله کند، اما در نهایت در برابر آن ایستادگی نکرد. المصری افزود: «واقعیت این است که اسرائیل همین حالا هم کنترل عملی کرانه باختری را دارد... به یک معنا، بحث الحاق بیشتر جنبه نظری دارد».
تنش با کابینه راست افراطی اسرائیل
اظهارات ترامپ دولت او را در مسیر برخورد احتمالی با کابینه راستگرای افراطی نتانیاهو قرار میدهد؛ کابینهای که الحاق کرانه باختری و حتی غزه را به عنوان هدف سیاسی رسمی خود اعلام کرده است.
در ماه ژوئیه، قانونگذاران اسرائیلی با ۷۱ رأی موافق در برابر ۱۳ رأی مخالف، طرحی غیرالزامآور را در کنست برای الحاق کرانه باختری تصویب کردند. این طرح ابتدا توسط بتسلئیل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل و رهبر جناح راست افراطی که خود ساکن یکی از شهرکهای غیرقانونی در کرانه باختری است، ارائه شد. او همچنین در وزارت دفاع اسرائیل مسئولیت اداره شهرکهای غیرقانونی در اراضی اشغالی فلسطینی را بر عهده دارد.
اسموتریچ و دیگر اعضای راست افراطی ائتلاف نتانیاهو بهشدت با تلاشها برای دستیابی به توافق جهت پایان جنگ اسرائیل در غزه مخالفاند و حتی تهدید کردهاند که در صورت تحقق چنین توافقی، دولت را سرنگون خواهند کرد.
رأی دیوان بینالمللی دادگستری
در آستانه اقدام کشورهایی مانند استرالیا، فرانسه، بریتانیا، کانادا و پرتغال برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین، اسموتریچ طرحی برای ساخت هزاران واحد مسکونی در شهرک غیرقانونی موسوم به «E1» ارائه داد؛ پروژهای که عملاً کرانه باختری را به دو نیم تقسیم میکند.
اسموتریچ در ماه اوت گفته بود این شهرکسازی «به طور نهایی ایده تشکیل کشور فلسطین را دفن میکند، چراکه چیزی برای شناسایی باقی نخواهد ماند». او هشدار داد: «هرکس امروز تلاش کند کشور فلسطین را به رسمیت بشناسد، پاسخ ما را روی زمین دریافت خواهد کرد».
اسرائیل از سال ۱۹۶۷ به شهرکسازی در کرانه باختری ادامه داده و با ایجاد شبکهای از جادهها و زیرساختهای تحت کنترل ارتش و دولت، عملاً نقشه این سرزمین را تکهتکه کرده است. دیوان بینالمللی دادگستری در ژوئیه ۲۰۲۴ حکم داد که شهرکسازیهای اسرائیل در کرانه باختری غیرقانونی است و باید متوقف شود و زمینها به فلسطینیان بازگردانده شود.
نقش محوری اسرائیل در سیاست آمریکا
اسرائیل همچنان یکی از ارکان اصلی سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه است و بقای آن در جنگهای غزه، کرانه باختری، لبنان و سوریه بهشدت به حمایت مالی، نظامی و اطلاعاتی واشنگتن وابسته است. هرگونه تغییر در سیاست آمریکا میتواند بحران سیاسی شدیدی را در اسرائیل رقم بزند، بهویژه در میان احزاب راست افراطی عضو کابینه نتانیاهو.
ترامپ در اشارهای کوتاه به غزه گفت وضعیت آن «واقعاً بد، بسیار بد» است. او با وجود اشاره به امکان دستیابی به توافق صلح «بهزودی»، جزئیات و شفافیتی ارائه نکرد و تنها گفت که «گفتوگوهای بسیار خوبی» با رهبران کشورهای عربی و همچنین نتانیاهو داشته است.
اوایل همین هفته، ترامپ در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل با رهبران عربستان، قطر، امارات، مصر، اردن، ترکیه، اندونزی و پاکستان دیدار کرد تا درباره پایان حملات نظامی اسرائیل به غزه گفتوگو کند.
