به گزارش اکوایران، یکی از مقامات سرویس امنیتی اوکراین اعلام کرد پهپادهای اوکراینی به دو سکوی نفتی روسیه در دریای خزر حمله کردند. این منبع اعلام کرد پهپادهای اوکراینی، سکوهای نفتی فیلانوفسکی و کورچاگین را که به شرکت لوکاویل روسیه تعلق دارند، هدف قرار دادهاند. سکوی فیلانوفسکی که بخشی از بزرگترین میدان نفتی روسیه در دریای خزر است، اوایل هفته گذشته مورد هدف قرار گرفت. این نخستین حمله از نوع خود در طول جنگ اوکراین به حساب میآید، آن هم در زمانی که کمپین اوکراینیها برای اختلال در تولید نفت و گاز روسیه، شدت گرفته است.
کمپین پهپادی اوکراین علیه روسیه
به نوشته خبرگزاری رویترز، دادههای اولیه نشان میدهد که پهپادها موجب خسارت شدید به تجهیزات در هر دو سکوی نفتی شدهاند و تولید را به حالت تعلیق درآوردهاند. مشخص نیست که اوکراین از کدام نقطه این حمله را انجام داده است؛ دریای خزر بیش از 700 کیلومتر از نزدیکترین مرز اوکراین فاصله دارد.
کییف در سال جاری میلادی تعداد بسیاری زیادی حمله پهپادی علیه تأسیسات نفتی روسیه انجام داده است چراکه تلاش دارد توانایی مسکو در تأمین مالی جنگ را تضعیف کند. این حملات به طور خاص پالایشگاههای نفتی را هدف قرار گرفتهاند که بسیاری از آنها در بخش شرقی روسیه واقع شدهاند. اوکراین در ماه گذشته میلادی کمپین خود را گسترش داد و نفتکشهای غیرقانونی را که نفت روسیه از طریق دریای سیاه حمل میکردند، هدف گرفت. طی دو هفته اخیر، سه نوع از این کشتیها توسط پهپادهای دریایی اوکراین مورد حمله قرار گرفتهاند.
اودسا در آتش
همچنین، چند روز پس از آنکه مسکو تهدید کرد ارتباط اوکراین را با دریا قطع خواهد کرد، روسیه در روز جمعه به دو بندر اوکراین حمله کرد و به سه کشتی ترکیهای از جمله یک کشتی حامل مواد غذایی آسیب رساند.
به نوشته رویترز، ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، هفته گذشته وعده داد که به حملات پهپادهای دریایی کییف بر نفتکشهای «ناوگان سایه» مسکو پاسخ خواهد داد؛ کییف معتقد است که این نفتکشها مبنع اصلی تأمین مالی روسیه در جنگ تقریبا چهارساله اوکراین است. حمله روز جمعه چند ساعت پس از آن انجام شد که رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، به پوتین اعلام کرد که یک آتشبس محدود در حوزه تأسیسات انرژی و بنادر میتواند سودمند باشد.
افزایش فشار کییف بر مسکو همزمان با اقدامات تلافیجویانه روسیه
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین، تصاویری را در شبکههای اجتماعی منتشر کرد که آتشی گسترده در یک کشتی در بندر چورنومورسک استان اودسا را نشان میداد که آتشنشانان در حال اطفای آن بودند. طبق گزارشها، تلفاتی در میان خدمه کشتی وجود نداشته و خسارت محدود بوده است. سخنگوی نیروی دریایی اوکراین اعلام کرد که در مجموع سه کشتی خسارت دیدند و همه این کشتیها ترکیهای بودند. وزارت امور خارجه ترکیه خسارات وارده به بندر چورنومورسک را تأیید کرد و افزود که هیچ گزارشی از مجروح شدن شهروندان ترکیه دریافت نشده است.
در بیانیه این وزارتخانه آمده است: «ما بار دیگر بر لزوم ایجاد ترتیبی تأکید میکنیم که به موجب آن و به منظور جلوگیری از تشدید تنش در دریای سیاه، حملاتی که ایمنی ناوبری و همچنین زیرساختهای انرژی و بندری طرفین را هدف قرار میدهند، به حالت تعلیق در میآورد.»
این سه بندر دریای سیاه در منطقه اودسا که صادرکنندگان بزرگ کامودیتی هستند، یک شریان اقتصادی کلیدی برای اوکراین به حساب میآیند. علاوه بر حملات به نفتکشهای ناوگان سایه مسکو، اوکراین از طریق هدف قرار دادن دریای خزر در این هفته، از جمله کشتیهایی که گفته شده است تجهیزات نظامی حمل میکنند و همچنین یک سکوی نفتی بزرگ، فشار خود بر روسیه را افزایش داده است.
طرح صلح اوکراین به کاخ سفید رسید
در همین شرایط،تازهترین برنامه صلح اوکراین شامل یک منطقه آزاد اقتصادی غیرنظامی در منطقه دونباس است که در آن کسبوکارهای آمریکایی میتوانند به فعالیت بپردازند؛ موضوع که تلاشی برای جلب نظر دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، به حساب میآید. به نوشته پولتیکو، طبق اعلام سخنگوی کاخ سفید، رئیسجمهوری آمریکا که در روز چهارشنبه نسبت به چشمانداز موفقیت درباره جنگ اوکراین دچار تردید شده است، از محتوای برنامه 20 بندی اوکراین که در همان روز به کاخ سفید ارسال شده، آگاه است.
زلنسکی در روز پنجشنبه اعلام کرد که پیشنهاد منطقه حائل در شرق اوکراین همچنان باید نهایی شود، اما طبق پیشنهاد جدید کییف، نیروهای نظامی روسیه و اوکراین نمیتوانند در این منطقه حضور داشته باشند. رئیسجمهوری اوکراین گفت که این نشاندهنده «مصالحه» با طرح صلح 28 مادهای اولیه است که توسط ایالات متحده با مشارکت روسیه تدوین شده بود و بر اساس آن نیروهای روسی منطقه را کنترل میکردند. اما او خاطرنشان کرد که اوکراین تنها در صورتی نیروهای خود را از منطقه حائل خارج میکند که متحدان در برابر خشونتهای آینده از سوی مسکو، تضمینهای امنیتی معناداری ارائه دهند.
اوکراین همچنان طرف ضعیفتر
دو منبع اعلام کردهاند که آنها نسبت به قبول این برنامه از سوی مسکو که به تازگی با کمک رهبران اروپایی تدوین شده، تردید دارند. این منابع گفتند که ترامپ همچنان اوکراین را به عنوان طرف ضعیفتر میبیند، به ویژه پس از رسوایی فساد که آندری یرماک، رئیس دفتر قدیمی زلنسکی را مجبور به کنارهگیری کرد. یکی از این افراد گفت: «کاخ سفید از این رسوایی فساد اخیر برای فشار آوردن به زلنسکی استفاده میکند». در حالیکه رهبران اروپایی از ترامپ خواستهاند هفته آینده برای ادامه مذاکرات به برلین برود، این فرد افزود که تحقق این امر بسیار بعید است، مگر اینکه تغییرات اساسی در طرح مشترک اوکراین و اروپا ایجاد شود.
سخنگوی کاخ سفید توضیح نداده است که ترامپ در مورد پیشنهاد اصلاحشده چه فکر میکند، یا اینکه آیا دستیارانی را برای شرکت در گفتوگوهای بیشتر با مقامات اروپایی و اوکراینی که قرار است به زودی در پاریس برگزار شود، اعزام خواهد کرد یا خیر. این مقام کاخ سفید افزود: «اگر احتمال واقعی برای امضای توافقنامه صلح وجود داشته باشد، اگر احساس کنیم که این جلسات برای زمان یک نماینده از ایالات متحده شایسته است، نمایندهای اعزام خواهیم کرد. هنوز مشخص نیست که صلح واقعی میتواند محقق شود؛ او از جلسات به خاطر خود جلسات خسته شده است.»
تعهد جدیتر اروپا برای اوکراین
به گفته مقامات دو کشور درگیر، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، قصد دارد این آخر هفته در مذاکرات با مقامات امنیت ملی شرکت کند. ترامپ پیشنهاد داده است که تضمینهای امنیتی که اوکراین به دنبال آن است، با هدف جلوگیری از حمله مجدد روسیه به اوکراین، باید در درجه اول از اروپا تأمین شود. زلنسکی روز پنجشنبه گفت که او و تیمش «گفتوگوی سازنده و عمیقی» در مورد تضمینهای امنیتی با مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، پیت هگست، وزیر دفاع، ویتکاف و جرد کوشنر، داماد ترامپ، به همراه مقامات نظامی و مارک روته، دبیرکل ناتو، داشتهاند.
یک مقام دفاعی اروپایی گفت که متحدان در این قاره در حال برنامهریزی برای انتقال نیروها و تجهیزات نظارتی به اوکراین بودهاند. نیروهای ائتلاف پهپادها را در داخل اوکراین به پرواز درخواهند آورد تا بر هرگونه طرح صلحی که مورد توافق قرار گیرد، نظارت کنند و در حالیکه نیروهای زمینی وجود خواهند داشت، در خط مقدم خدمت نخواهند کرد. این مقام دفاعی گفت که اروپاییها به آمریکاییها تأکید میکنند که به هماهنگی سیاسی عمیقتری با واشنگتن در مذاکرات نیاز دارند که نشان دهنده ناامیدی آنها از نداشتن جایگاهی در میز مذاکره تا این لحظه است.
آمادگی اروپا برای تحقق صلح میان روسیه و اوکراین
جان هیلی، وزیر دفاع بریتانیا، در جریان سفر این هفته خود به واشنگتن به خبرنگاران گفت که ائتلاف موسوم به «ائتلاف مشتاقان» آماده است تا در کنار مشارکت در تضمینهای امنیتی که رئیسجمهور ترامپ از سوی ایالات متحده در مورد آن صحبت کرده است، بار سنگین را در اروپا به دوش بکشد. اما ما آمادهایم تا وارد عمل شویم و به تضمین صلح در درازمدت کمک کنیم و از توافقی که رئیسجمهور ترامپ به دنبال مذاکره درباره آن است، محافظت کنیم»؛ او خلاصهای از برخی از کارهایی که انجام میشود را ارائه داد، از جمله حدود 200 برنامهریز نظامی از بیش از 30 کشور که قبلا در «بازدیدهای شناسایی از اوکراین» شرکت کردهاند.
در طول چند ماه گذشته، ترامپ بارها عضویت آینده اوکراین در ناتو، اتحاد امنیتی دیرینه فراآتلانتیک که حمله به هر کشور عضو را حمله به همه میداند، رد کرده است. با این حال، به گفته دو فرد آشنا با این پیشنهاد، طرح اصلاحشده صلح اوکراین، عباراتی را از نسخه اولیه که اوکراین را از پیوستن به این اتحاد منع میکرد، حذف کرده است. این دو منبع گفتند که این طرح همچنین خواستار انتخابات در اوکراین است، موضوعی که ترامپ و ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، برای آن تلاش کردهاند. اما تعهد جدید زلنسکی برای برگزاری انتخابات اندکی پس از برقراری صلح ممکن است برای راضی کردن مسکو کافی نباشد، چراکه مسکو خواستار کنترل تمام منطقه مورد مناقشه دونباس توسط روسیه و تضمین عدم پذیرش اوکراین در آینده برای عضویت در ناتو شده است.
