آغاز دور تازه فشار حداکثری آمریکا علیه ایران؟

به گزارش اکوایران، دولت جو بایدن که با ادامه تحریم‌های دولت دونالد ترامپ زمینه تمدید بحران را فراهم کرد و از پافشاری خود بر سیاست شکست خورده «فشار حداکثری» در راستای وادار کردن تهران به پذیرش شرایط جدید (توافق قوی‌تر و طولانی‌تر)، نتیجه معکوس گرفته، حالا از یک سو با حداکثری خواندن مواضع و مطالبات ایران در تلاش است تا ایران را مسبب وضعیت کنونی نشان دهد، و از سوی دیگر با تشدید لفاظی‌های تهدید آمیز، بیانیه‌های هشدارآمیز و جنگ روانی رسانه‌ای، قصد اعمال فشار بر تهران در راستای عقب‌نشینی از مطالباتش را دارد.

تشدید تهدیدها و جنگ روانی رسانه‌ای

در همین راستا مقامات و منابع آمریکایی در گفت‌وگوهای رسانه‌ای با لحن تند و غضب‌آلود از «گزینه‌های دیگر» نامعلومی سخن می‌گویند که از سوی منابع و تحلیلگران «تهدید اقدام نظامی یا حملات خرابکارانه، همراه با تشدید و ترمیم رژیم تحریم‌ها علیه ایران» تفسیر می‌شود. دینامیک رسانه‌ای مهندسی شده‌ای که همزمان با ادامه دور هفتم مذاکرات وین پویاتر به نظر می‌رسد.

خبرگزاری رویترز شب گذشته به نقل از یک مقام ارشد نظامی ایالات متحده گزارش داد که انتظار می رود طی دیدار امروز وزرای دفاع آمریکا و اسرائیل، درباره تمرین‌های مشترک نظامی برای سناریوی احتمالی شکست دیپلماسی و در راستای آمادگی برای حمله ادعایی علیه تاسیسات هسته ای ایران، گفتگو کنند. (پیشنهاد اسرائیل به آمریکا برای تمرین مشترک حمله نظامی علیه تاسیسات ایران)

همچنین روزنامه تایمز اسرائیل از  «رزمایش بزرگ شبیه سازی حمله به ایران را در این بهار ۲۰۲۲» خبر داد و مدعی شدکه ارتش اسرائیل روز پنجشنبه تایید کرد که نیروهای دفاعی اسرائیل در بهار یک رزمایش بزرگ با ده‌ها هواپیمای جنگنده بر فراز دریای مدیترانه جهت شبیه سازی حمله به تأسیسات هسته ای ایران برگزار خواهند کرد.

این طرح در حالی صورت می گیرد که مقامات اسرائیلی لفاظی های خود علیه ایران از جمله تهدید به اقدام یکجانبه علیه تهران را تشدید کرده اند.

بر اساس گزارش روز چهارشنبه شبکه عمومی Kan که صبح روز بعد توسط ارتش اسرائیل تایید شد، این رزمایش یکی از بزرگترین رزمایش‌هایی است که تا کنون توسط نیروی هوایی اسرائیل برگزار شده است و شامل ده‌ها هواپیما از جمله  جنگنده‌های F-15، F-16 و F-35، هواپیماهای جاسوسی Gulfstream G550 و جت های سوخت گیری خواهد بود. این هواپیماها این رزمایش را بر فراز دریای مدیترانه انجام خواهند داد تا مسافتی بیش از 1000 کیلومتری (620 مایل) را که هواپیما برای شبیه‌سازی نیاز دارد، طی کند.

در ژانویه، آویو کوخاوی، فرمانده ارتش اسرائیل اعلام کرد که به ارتش دستور می دهد تا برنامه های جدیدی برای حمله به برنامه هسته ای ایران طراحی کند. ارتش اسرائیل میلیاردها شیکل بودجه اضافی برای آماده شدن برای چنین حمله ادعایی به عنوان بخشی از بودجه ملی اخیراً تصویب شده، دریافت کرد. ماه گذشته، کوخاوی در کمیته امور خارجه و دفاع کنست ادعا کرد که ارتش "در حال تسریع برنامه ریزی عملیاتی و آمادگی برای مقابله با ایران و تهدید هسته ای نظامی است."

اگرچه مقامات اسرائیلی ادعا کرده اند که می‌توانند بدون هماهنگی و کمک‌های ایالات متحده حمله‌ای انجام دهد، اما اغلب تحلیلگران توانایی ارتش اسرائیل برای انجام این کار را مورد تردید قرار داده‌اند، زیرا به نوشته تایمز، چندین تاسیسات ایران به اندازه‌ای در زیر زمین دفن شده اند که تنها رسیدن به بدنه تأسیسات، نیازمند مهمات بسیار قوی و توانایی حمل چنین مهماتی است که در حال حاضر فقط ایالات متحده از آن‌ها برخوردار است. گزارش‌ تایمز در هفته‌ گذشته حاکی از آن بود که ارتش برای مقابله با ایران آماده نیست و حتی در صورت داشتن برنامه عملیاتی معتبر، به ماه‌ها زمان برای هماهنگی و مقدمات نیاز دارد.

بستن مجراهای تحریمی؛ «حداکثرسازی فشار حداکثری»

به موازات تشدید این لفاظی‌های تهدید آمیز نظامی، گزارش ها حاکی است که ایالات متحده برای بستن مسیر دور زدن تحریم‌ها از سوی ایران برنامه ریزی می‌کند.

وال استریت ژورنال در گزارشی از آغاز تحرکات تازه دولت آمریکا برای تشدید اجرای تحریم‌ها علیه ایران خبر داد و مدعی شد که هیئتی برای «هشدار به شرکت ها و بانک های خصوصی در امارات متحده عربی مبنی بر اینکه در صورت ادامه تجارت تحریم شده با "خطر شدید" مواجه خواهند شد» عازم این کشور خواهند شد.

به ادعای مقامات ارشد آمریکایی، دولت بایدن در حال حرکت برای تشدید اجرای تحریم‌ها علیه ایران است، که اولین نشانه افزایش فشار اقتصادی واشنگتن بر تهران در حالی است که احتمال موفقیت تلاش‌های دیپلماتیک برای بازگرداندن توافق هسته‌ای 2015 رنگ می‌بازد.

امارات، اولین مقصد هیئت تشدید تحریم‌های ضدایرانی

به گفته مقامات ارشد وزارت امور خارجه و وزارت خزانه‌داری، ایالات متحده هفته آینده یک هیئت عالی رتبه از جمله آندره گاکی، رئیس دفتر کنترل دارایی های خارجی وزارت خزانه داری را به امارات متحده عربی خواهد فرستاد. امارات متحده عربی یکی از متحدان اصلی ایالات متحده اما دومین شریک تجاری ایران و مجرای مبادلات تجاری و مالی ایران با سایر کشورها است.

مقامات آمریکایی با شرکت های پتروشیمی و سایر شرکت ها و بانک های خصوصی در امارات متحده عربی دیدار خواهند کرد که میلیاردها دلار تجارت با ایران انجام می دهد.

به نوشته این روزنامه آمریکایی، یکی از مقامات ارشد گفت، آنها هشدار خواهند داد که ایالات متحده «در مورد معاملاتی که با تحریم ها مطابقت ندارد، آگاه است. اگر این روند ادامه پیدا کند، آن بانک‌ها و شرکت‌ها با ریسک شدید روبرو خواهند شد». مقامات گفتند که این سفر ممکن است با تحریم هایی علیه شرکت های اماراتی و سایر موارد همراه باشد.

به ادعای این روزنامه، مقامات آمریکایی می گویند اگر پیشرفتی در مذاکرات هسته ای حاصل نشود، هیئت مذکور به امارات خواهد رفت. و این می‌تواند اولین سفر از چندین سفر به دیگر کشورها باشد که فشار اقتصادی بر ایران را با کاهش توانایی این کشور برای دور زدن تحریم‌های آمریکا اعمال شده بر تهران توسط دولت ترامپ تشدید می‌کند.

این می تواند شامل تلاش برای تشدید تبعیت از تحریم ها توسط شرکت هایی در مالزی، ترکیه و چین، شریک تجاری پیشرو ایران باشد.

مقامات گفتند که ایالات متحده همچنین با شرکت های مالی در ژاپن و کره جنوبی برای ردیابی تجارت تحت تحریم ایران همکاری نزدیک دارد.

وال‌استریت‌ژورنال در ادامه نوشت: با توجه به اینکه تلاش‌ها برای احیای توافق هسته‌ای در آستانه شکست است، مقامات آمریکایی گفته‌اند در حالی که مسیر دیپلماتیک خود را باز نگه می‌دارند، به دنبال افزایش فشار اقتصادی و سیاسی بر ایران هستند.

اهمیت امارات برای ایران

مقامات آمریکایی سفر هفته آینده این هیئت را با امارات متحده عربی هماهنگ کرده اند. دولت امارات متحده عربی که واشنگتن از نزدیک با آن در مورد سیاست ایران مشورت کرده به نوبه خود با تهران درباره تنش‌های منطقه‌ای مذاکره می‌کند و مقام ارشد امنیتی امارات اوایل این هفته برای گفت‌وگو در ایران بودند. مقامات ایالات متحده می گویند که از این اقدام حمایت می کنند.

تصمیم برای شروع افزایش فشارهای اجرایی در امارات متحده عربی، تا حدی نشان دهنده نقش شرکت های اماراتی در تجارت ایران است و تا حدی هم با هدف جلوگیری از درگیری با چین، بزرگترین شریک تجاری و واردکننده نفت ایران است.

مقامات غربی می خواهند در مذاکرات با پکن همکاری کنند تا ایران را برای سازش تحت فشار قرار دهند و در حال حاضر از تلاش های دیپلماتیک برای متقاعد کردن چین برای جلوگیری از واردات نفت ایران استفاده می کنند.

مقامات آمریکایی می گویند که شرکت های اماراتی نقش مهمی را به عنوان مجرای تراکنش های مالی، فروش نفت و سایر تجارت هایی که ایران با سایر کشورها از جمله چین انجام می دهد، ایفا کرده اند. امارات متحده عربی یک مرکز حمل و نقل بزرگ در منطقه است.

یکی از مقامات ارشد آمریکایی گفت: شرکت های اماراتی "بخش بسیار مهمی از جریان های تجاری مداوم ایران را تشکیل می دهند."

به گفته اسفندیار باتمانقلیج، بنیانگذار بنیاد بورس و بازار، یک وب سایت تحلیل تجاری با تمرکز بر ایران، واردات نفت چین از امارات متحده عربی در ماه‌های اول سال جاری به‌طور قابل‌توجهی بیشتر از شش ماه قبل از پایان معافیت واردات نفت توسط دولت ترامپ برای چین و سایر کشورها در ماه مه ۲۰۱۹ بود. بیشتر این نفت ممکن است از ایران باشد.

آقای باتمانقلیج در ماه اکتبر نوشت: «رهبران امارات متحده عربی در صورتی که دولت بایدن در تلاش خود برای بازگشت به توافق هسته‌ای موفق شود، به یک سود بادآورده اقتصادی از ایران. چشم دوخته‌اند، اما آنها منتظر لغو تحریم‌ها نبوده‌اند تا شروع به کسب درآمد میلیاردی کنند».

به نوشته این روزنامه، این اقدام ایالات متحده در حالی صورت می گیرد که چشم انداز بازگرداندن توافق هسته ای 2015 به طور فزاینده ای تاریک به نظر می رسد. مذاکرات برای احیای این توافق از امروز پنجشنبه در وین بین ایران، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان از سر گرفته شده است، اگرچه هیئت آمریکایی در آخر هفته به وین سفر خواهد کرد چراکه ایران حاضر به مذاکره مستقیم با آمریکا و قائل به حضور نمایندگانش در کمیسیون مشترک برجام نیست.

پس از یک وقفه پنج ماهه که توسط دولت جدید ایران تحمیل شد، مذاکرات هفته گذشته از سر گرفته شد اما با فضایی غیرسازنده به پایان رسید و مقامات آمریکایی و اروپایی ایران را متهم به عقب‌نشینی از مصالحه‌هایی کردند که با دولت قبلی ایران در شش دور مذاکرات بهار تفاهم شده بود.

گفتنی است مقامات آمریکایی، بدون اشاره به عهدشکنی دولت دونالد ترامپ با خروج یک‌جانبه از توافق و اعمال تحریم‌های غیرقانونی آمریکا علیه ایران که در دولت بایدن به جای تعلیق، تمدید شدند، مدعی شده‌اند که تهران از تفاهم‌های شش دور قبلی مذاکرات سر باز زده و خواسته‌های بیشتری را مطرح کرده که به زعم طرف غربی «حداکثری» است. 

این در حالی است که ایران بارها خواسته‌ها و شروط خود برای توافق را رسماً و صریحاً اعلام کرده است؛ نخست، ایالات متحده مسئولیت خود را در قبال وضعیت کنونی بپذیرد. دوم، واشنگتن همه تحریم‌هایی را که «مخالف با توافق هسته‌ای» هستند (از جمله ۱۵۰۰ تحریم انفرادی اعمال شده توسط دولت ترامپ از سال ۲۰۱۸ و همچنین تحریم‌های غیرهسته‌ای موسوم به قرص‌های سمی که دولت ترامپ با هدف مین‌گذاری مسیر بازگشت دولت بایدن به برجام با اتهامات غیرهسته‌ای اعمال کرد)، در یک فرآیند قابل راستی آزمایی باید لغو شوند. و سوم، آمریکا باید تضمین کند که به توافق جدید پایبند می‌ماند و دوباره از آن خارج نخواهد شد. خواسته‌هایی که حالا آمریکا آن‌ها را  عامل بن‌بستی می‌داند که در واقع سیاست «فشار حداکثری» دونالد ترامپ و تلاش بایدن برای بهره‌برداری از این سیاست شکست خورده، مسبب آن بوده است.