احیای آلنده؟/ رهبر جدید جوان و چپگرای شیلی کیست؟

به گزارش اکوایران، شیلیایی‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری به شدت قطبی و پرچالش، گابریل بوریچ را به عنوان رئیس‌جمهور بعدی خود انتخاب کردند.

پاسکال بونفوی و ارنستو لوندنو خبرنگاران نیویورک‌تایمز از سانتیاگو گزارش داده‌اند که مردم شیلی با رأی قاطع خود در روز یکشنبه به قانون‌گذار جوان چپ‌گرا کمک کردند تا در شکل‌دهی آینده کشوری که توسط اعتراضات متلاطم شده و اکنون در حال تدوین قانون اساسی جدید است، ایفای نقش کند.

او در مرحله نهایی یک ابتکار یک ساله برای پیش نویس قانون اساسی جدید، این مسئولیت مهم را بر عهده خواهد گرفت، تلاشی که احتمالاً تغییرات حقوقی و سیاسی عمیقی را در مورد مسائلی از جمله برابری جنسیتی، حقوق بومیان و حفاظت از محیط زیست ایجاد می کند.

احیای نوستالژی سالوادور آلنده

آقای بوریچ با سرمایه‌گذاری بر نارضایتی گسترده از جناح‌های سیاسی که در دهه‌های اخیر قدرت را مبادله کرده‌اند، رای‌دهندگان را با تعهد به کاهش نابرابری و وعده افزایش مالیات بر ثروتمندان به منظور تأمین مالی جهت گسترش چشمگیر شبکه امنیت اجتماعی، بازنشستگی سخاوتمندانه‌تر و اقتصاد سبزتر، پشت خود جمع کرد.

برای بسیاری گابریل بوریچ، نوستالژی سالوادور آلنده را احیا می کند. و آقای بوریچ در سن 35 سالگی نه تنها جوانترین رهبر کشور است، بلکه با فاصله، لیبرال‌ترین و ترقی‌خواه‌ترین^* رهبر کشور از زمان رئیس جمهور سالوادور آلنده خواهد بود که در جریان کودتای نظامی 1973 که منجر به یک دیکتاتوری بی رحمانه 17 ساله شد، خودکشی کرد.

* اصطلاحاتی چون لیبرال، مترقی و پراگرسیو در ادبیات مطبوعاتی و سیاسی آمریکا دلالت بر جناح‌های چپ‌گرا و سیوسیالیست دارد و دقیقاً در مقابل مفهوم لیبرالیسم در افتصاد سیاسی است که به بازار آزاد، آزادی اقتصادی و محدودسازی نقش دولت متکی است.

بوریچ رئیس جمهور منتخب، خوزه آنتونیو کاست، قانونگذار سابق راست افراطی را شکست داد که می خواست آقای بوریچ را به عنوان یک کمونیست رادیکال معرفی کند که یکی از قوی ترین اقتصادهای منطقه را نابود می کند. و البته که ائتلاف آقای بوریچ شامل حزب کمونیست است.

آقای کاست شکست در رقابت را پذیرفت و گفت که با آقای بوریچ تماس گرفته است تا به او تبریک بگوید. آقای کاست در توییتر نوشت: «از این پس، او رئیس جمهور منتخب شیلی است و سزاوار احترام و همکاری سازنده ما است».

با شمارش بیش از 98 درصد آرا، آقای بوریچ بیش از 55 درصد آرا و آقای کاست 44 درصد آرا را به دست آوردند. این حاشیه ناظران سیاسی را شگفت زده کرد زیرا نظرسنجی های اخیر نشان می داد که رقابت تنگاتنگ‌تر است.

آقای بوریچ در طی یک تماس ویدیویی تلویزیونی از رئیس جمهور مستعفی، سباستین پینیرا، که سنت در سیاست شیلی را ادامه داد، گفت: "من بهترین توانایی خود را برای مقابله با این چالش عظیم ارائه خواهم کرد."

آقای بوریچ همچنین گفت که امیدوار است پس از یک رقابت سخت، ملت را متحد کند و گفت: من رئیس جمهور همه مردم شیلی خواهم بود.

آقای پینیرا نیز گفت که خوشحال است "دموکراسی کار کرد و شما هم بخشی از آن بودید."

هواداران سرخوش بوریچ یکشنبه شب در چندین شهر شیلی به خیابان ها آمدند. بسیاری پرچم ملی را به اهتزاز درآوردند و در حالی که خوشحالی ی‌کردند، شعارهای مبارزاتی سر دادند.

غلبه امید بر ترس در قطبی‌ترین انتخابات

آقای بوریچ اواخر یکشنبه شب در یک صحنه در یک میدان شلوغ در سانتیاگو خطاب به حامیان خود گفت که قصد دارد ملت را متحد کند و تغییرات ساختاری را برای ایجاد برابری طلبی بیشتر در شیلی ایجاد کند. او گفت: «امروز امید بر ترس غلبه کرد».

این تقابل، از دوقطبی‌ترین و شدیدترین رقابت‌های تاریخ اخیر بود که دیدگاه‌های کاملاً متفاوتی را در مورد موضوعاتی از جمله نقش دولت در اقتصاد، حقوق گروه‌های به حاشیه رانده شده تاریخی و امنیت عمومی به مردم شیلی نشان داد.

همچنین سختی‌ها و خطرات بیشتر از سایر رقابت‌های ریاست‌جمهوری بود: رئیس‌جمهور آینده تلاش‌ها برای جایگزینی قانون اساسی شیلی را شکل می‌دهد، که در سال 1980 زمانی که کشور تحت حاکمیت نظامی برآکده از کودتای پینوشه بود، تحمیل شد. مردم شیلی سال گذشته با اکثریت قاطع به پیش نویس طرح جدید رای دادند.

آقای بوریچ، رهبر ائتلاف چپ‌گرای فرنته آمپلیو، از حامیان سرسخت تلاش برای به‌روزرسانی منشور بوده است که با موجی از اعتراضات در اواخر سال 2019 بر سر نابرابری، هزینه‌های زندگی و اقتصاد بازار آزاد شیلی به راه افتاد.

در مقابل، آقای کاست به شدت علیه ایجاد یک کنوانسیون قانون اساسی، که اعضای آن توسط شیلیایی ها در ماه مه انتخاب شدند، مبارزه کرد. این نهاد در حال تهیه پیش نویس منشور جدیدی است که رای دهندگان در یک رای مستقیم در سپتامبر آینده آن را تایید یا رد خواهند کرد.

پاتریشیا پولیتزر، یکی از اعضای کنوانسیون از سانتیاگو، گفت: «خیلی چیزها در خطر است. رئیس جمهور قدرت بسیار زیادی دارد و می تواند از حمایت کامل دولت برای مبارزه له یا علیه قانون اساسی جدید استفاده کند».

آقای کاست و آقای بوریچ در روزهای پایانی رقابت شدیداً با هم درگیر شدند و هر کدام چشم انداز شکست خود را به عنوان یک فاجعه برای ملت 19 میلیون نفری آمریکای جنوبی معرفی کردند.

آقای بوریچ از رقیب خود به عنوان یک فاشیست یاد کرد و به چندین طرح او که شامل گسترش سیستم زندان و توانمندسازی نیروهای امنیتی برای سرکوب بیشتر چالش‌های بومی برای حقوق زمین در جنوب کشور بود، حمله کرد.

آقای کاست به رای دهندگان گفت که ریاست جمهوری بوریچ پایه های اقتصاد شیلی را ویران می کند و احتمالاً این کشور را در مسیر تبدیل شدن به کشوری شکست خورده مانند ونزوئلا قرار می دهد.

 کلودیا هیس، استاد علوم سیاسی در دانشگاه شیلی، گفت: «این یک کمپین تحت سلطه ایجاد ترس بوده است، تا حدی که قبلاً ندیده بودیم. این می‌تواند در درازمدت آسیب وارد کند زیرا قطبیدگی فضای سیاسی را بدتر می‌کند.»

آقای بوریچ و آقای کاست هر کدام رأی دهندگانی را جذب کردند که از جناح‌های سیاسی چپ میانه و راست میانه‌ای که در دهه‌های اخیر قدرت را در شیلی دست‌به‌دست کرده‌اند، به ستوه آمده بودند. نشانه‌ای بارز از افوال جایگاه طیف‌های میانه، محبوبیت آقای پینیرا، رئیس‌جمهور محافظه کار فعلی است که طی دو سال گذشته شاهد کاهش محبوبیت خود به زیر 20 درصد بود.

رئیس‌جمهوری بیزار از کروات

آقای بوریچ به عنوان یک سازمان دهنده برجسته تظاهرات بزرگ دانشجویی در سال 2011 فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد. جنبش او دولت را متقاعد کرد که به دانشجویان کم درآمد آموزش بدون شهریه بدهد. او سپس برای اولین بار در سال 2014 به عنوان نماینده کنگره انتخاب شد.

آقای بوریچ که بومی پونتا آرناس، جنوبی‌ترین استان شیلی است، قول داد گام‌های جسورانه‌ای برای مهار گرمایش جهانی بردارد، از جمله پیشنهادی برای افزایش مالیات بر سوخت که از لحاظ سیاسی خطرناک است.

آقای بوریچ که خالکوبی دارد و از کراوات بیزار است، از قالب کاندیداهای سنتی ریاست جمهوری خارج شده است. او همچنین علناً در مورد تشخیص اختلال وسواس فکری جبری خود صحبت کرده است، وضعیتی که برای مدت کوتاهی در سال 2018 باعث بستری وی در بیمارستان شد.

در پی اعتراضات خیابانی گاهی خشونت آمیز و آشفتگی های سیاسی که با افزایش کرایه های مترو در اکتبر 2019 آغاز شد، او قول داد که انبوهی از نارضایتی‌ها را که در طول نسل ها شکل گرفته بود، به موضوعات مورد بازنگری در سیاست عمومی تبدیل کند. آقای بوریچ گفت که برای گسترش شبکه امنیت اجتماعی و ایجاد جامعه ای برابرتر، لازم است مالیات بر شرکت ها و افراد فوق ثروتمند افزایش یابد.

او در جریان مناظره پایانی رقابت گفت: «امروز، بسیاری از افراد مسن تمام عمر خود را تا سر حد مرگ کار می‌کنند. «این ناعادلانه است؟».

آقای کاست، پسر مهاجران آلمانی، از سال 2002 تا 2018 به عنوان قانونگذار فدرال خدمت کرده است. او که پدر 9 فرزند است، از مخالفان جدی سقط جنین و ازدواج همجنس‌گرایان بوده است. وجهه ملی او در طول رقابت های ریاست جمهوری 2017، زمانی که نزدیک به 8 درصد از آرا را به دست آورد، برجسته شد.

آقای کاست طرح پیشنهادی رقیب خود را برای گسترش هزینه‌ها بی‌احتیاطی خواند و گفت آنچه شیلی به آن نیاز دارد یک دولت لاغرتر و کارآمدتر است. او همچنین هشدار داد که انتخاب آقای بوریچ باعث تعمیق ناآرامی ها و دامن زدن به خشونت می شود.

آقای کاست از «فقری که ونزوئلا، نیکاراگوئه و کوبا را به دام انداخته است» به عنوان یک داستان هشدار دهنده استفاده کرد و گفت: «مردم از آنجا فرار می کنند، زیرا دیکتاتوری مواد مخدر، تنها فقر و بدبختی می آورد.

آنتونیا ورا، یک فارغ‌التحصیل اخیر دبیرستان که برای آقای بوریچ مبارزات انتخاباتی انجام داد، گفت که انتخاب او تنها وسیله‌ای برای تبدیل یک جنبش مردمی در راستای یک کشور عادلانه‌تر و مرفه‌تر به واقعیت است.

او گفت: «وقتی او از امید صحبت می‌کند از آینده بلندمدت صحبت می‌کند برای جنبشی که سال‌ها پیش شکل گرفت و در سال 2019 منفجر شد.

کلودیو فوئنتس، استاد علوم سیاسی در دانشگاه دیگو پورتالس در سانتیاگو، علیرغم تقسیم یکنواخت کنگره آتی، گفت: اما رئیس جمهور جدید برای انجام تغییرات گسترده تلاش خواهد کرد. او گفت: «این سناریویی است که در آن پیشبرد اصلاحات دشوار خواهد بود».