به گزارش اکوایران،با وجود رفتوآمد مداوم هیأتهای تجاری و انتشار اخبار متعدد از مذاکرات واشنگتن، فضای سرمایهگذاری در آسیا همچنان ملتهب است. ژاپن و کرهجنوبی سرانجام با دولت ترامپ به توافق رسیدند و هند نیز در تابستان قراردادی امضا کرد؛ اما تنها چند هفته بعد با موج تازهای از افزایش تعرفهها غافلگیر شد. مذاکرات چین و آمریکا نیز از فروپاشی کامل تا آتشبس موقت در دیدار اکتبر میان ترامپ و شی جینپینگ نوسان داشته است؛ آتشبسی شکننده که جهان همچنان منتظر ترجمه عملی آن در قالب یک توافق مشخص است.
تا بهار ۲۰۲۵ مسیر تولید جهانی روشن بود: بخش بیشتری از ظرفیت تولید چین به ویتنام، اندونزی و مکزیک منتقل میشد؛ راهی برای دور زدن تعرفههای دوره نخست ترامپ. اما دور جدید جنگ تجاری با ماهیتی متفاوت آغاز شده است؛ این بار آمریکا نه فقط علیه چین، که علیه کل جهان تعرفه وضع میکند. همین عدمقطعیت بیسابقه باعث شده شرکتها ندانند باید کجا سرمایهگذاری کنند تا از موج بعدی تعرفهها در امان بمانند.
فردریک نیومن، کارشناس HSBC، این وضعیت را چنین خلاصه میکند:«دیگر استراتژی چین بهعلاوه یک جواب نمیدهد؛ امروز باید بهعلاوه پنج یا بهعلاوه شش داشت.»
سرمایهگذاریهای متوقفشده؛ انتظار برای روشن شدن افق
گزارش اتاق بازرگانی آمریکا در شانگهای نشان میدهد شرکتهای آمریکایی در چین سرمایهگذاریهای جدید را کند یا متوقف کردهاند. با وجود ادعای ترامپ درباره بازگشت تولید به خاک آمریکا، تنها ۱۸ درصد از این شرکتها گفتهاند که قصد دارند سرمایهگذاری خود را به آمریکا منتقل کنند—رقمی که دو سال پیش ۳۰ درصد بود. افزایش قیمت مواد اولیه و تجهیزات بهواسطه تعرفهها، هزینه ساخت کارخانه در آمریکا را بالا برده و انگیزه بازگشت را کاهش داده است.
چرا «چین +۶» شدنی نیست؟
حتی اگر نرخهای تعرفه فعلی ثابت بماند، انتقال تولید از چین به دیگر کشورهای آسیایی چندان جذاب بهنظر نمیرسد. میانگین تعرفه آمریکا بر کالاهای چینی پس از دیدار اکتبر در محدوده ۳۰ درصد باقی ماند؛ رقمی که چندان با تعرفههای اعمالشده بر کشورهای آسهآن تفاوت ندارد. با احتساب هزینه انتقال، ریسک ارزی و افزایش قیمت لجستیک، بسیاری از شرکتها به این نتیجه رسیدهاند که ماندن در چین کمهزینهتر است.
در همین حال، شرکتهای چینی هنوز بهدنبال تولید در خارج از کشور هستند. اگرچه پروژههای تولیدی تنها ۱۰ درصد از کل سرمایهگذاری خارجی چین در سال ۲۰۲۳ را تشکیل دادهاند، اما همچنان ستون اصلی سرمایهگذاری در آسهآن، اروپا و آمریکای شمالی محسوب میشوند. تحلیلگران مؤسسه مالی بینالمللی تأکید میکنند که بهترین مسیر برای شرکتهای چینی، کاهش وابستگی به بازار آمریکا و تمرکز بر بازارهای جنوبشرق آسیاست؛ جایی که برندهای چینی با هزینه تولید پایین، در حال ربودن سهم بازار از رقبای کرهای و ژاپنی هستند.
با توجه به مواضع غیرقابل پیشبینی دولت ترامپ، بهنظر میرسد فضای تعرفهای پرآشوب فعلی ادامهدار باشد. برای بسیاری از تولیدکنندگان، اتخاذ استراتژی «چین +۶» نه منطقی است و نه از نظر هزینه قابل دفاع. در مقابل، سناریوی محتملتر این است که شرکتها تا رفع ابهامات بزرگ دستبهعصا حرکت کنند و تقویت روابط تجاری چین با کشورهای آسیایی شتاب بیشتری بگیرد.
