به گزارش اکوایران، این روزها خیلیها گلایه دارند که گوگلمپ و سایر اپلیکیشنهای مرتبط با موقعیتیالبی ناگهان مسیر را اشتباه نشان میدهند. تاکسیهای اینترنتی آدرس را گم میکنند و حتی بعضی دستگاههای بانکی به مشکل میخورند. اما دلیل چیست؟ ظاهرا ریشه این مشکلات را باید در جنگ پهپادی و اقدامات امنیتی جستوجو کرد.
ستار هاشمی، وزیر ارتباطات ایران اخیرا در پاسخ به خبرنگاری گفته بود که اختلال در طیفهای فرکانسی و سیگنالهای GPS به دلیل ملاحظات امنیتی و احتمال حضور پهپادها ایجاد شده است.
هاشمی تاکید کرده که این اختلالها هم بر کیفیت ارتباطات و هم بر کسبوکارها تاثیر گذاشته و دولت در حال رایزنی برای رفع مرحلهبهمرحله این مشکل است.
چرا GPS به راحتی مختل میشود؟
سیگنالهای GPS از فاصله حدود 20 هزار کیلومتری به زمین میرسند و بسیار ضعیف هستند. همین ضعف فرصتی را فراهم میکند تا اختلالاتی در آن ایجاد شود.
فاصله باعث میشود که جمینگ (ایجاد نویز) یا اسپوفینگ (ارسال سیگنال جعلی) مشکلاتی را ایجاد کند. کشورهای مختلف برای مقابله با تهدیدهای احتمالیِ پهپادها، از این روشها برای گمراه کردن پهپادهای دشمن بهره میگیرند. به این ترتیب، این امکان وجود دارد که GPS به راحتی مختل شود.
روشهای ضدپهپاد و اثر آنها بر مردم
عمدتا در حال حاضر، کشورها و دولتها از سه روش برای مقابله با پهپادهای دشمن بهره میگیرند:
- جمینگ گسترده: یعنی پارازیت در یک محدوده سیع ایجاد میشود و پهپاد را کور میکند. اما مشکل اینجاست که GPS برای مردم از کار میافتد.
- جمینگ جهتی: در این روش، با آنتنهای مخصوص فقط روی مسیر پهپاد پارازیت فرستاده میشود. در این روش، اثر بر مردم بسیار کمتر است.
- اسپوفینگ: با این روش هم سیگنال GPS جعلی برای فریب پهپاد ارسال میشود. این روش اگر به درستی اجرا شود، کمترین آسیب را برای شهروندان به همراه خواهد داشت.
به این ترتیب دولتها میتوانند هر یک از این روشها را انتخاب کنند اما بهتر است به دنبال روشی باشند که کمترین آسیب را به همراه داشته باشد.
اثرات اقتصادی و اجتماعی اختلال در GPS
اختلالات اخیر در سیستمهای موقعیتیاب و GPS میتواند با آسیبهای بسیاری همراه باشد، برای مثال:
- رانندگان تاکسی اینترنتی مثل اسنپ و تپسی دچار مشکل میشوند.
- شرکتهای لجستیک و حملونقل هوایی امنیت کمتری احساس میکنند.
- کسبوکارهای دیجیتال که به موقعیتیابی وابستهاند، زیان میبینند.
- اعتماد عمومی نسبت به کیفیت خدمات اینترنت و مخابرات کاهش مییابد.
اینها فقط بخشی از اثرات اقتصادی و اجتماعی این پدیده است. به همین دلیل باید به دنبال روشهایی برای تداوم آن بود.
تجربه دیگر کشورها چگونه است؟
مسئله تهدید پهپادهای دشمن، مختص ایران نیست. کشورهای مختلف تلاش کردهاند به شیوهای به مقابله با این پدیده بروند.
- روسیه: این کشورها که این روزها درگیر جنگ با اوکراین است از اسپوفینگ پیشرفته برای مقابله با پهپادها بهره میگیرد و به این ترتیب فقط این وسایل را منحرف میکند.
- ترکیه: این کشور هم تا کنون سامانههای لیزری و مایکروویوی ضد پهپاد را آزمایش کرده است.
به صورت کلی، اختلال GPS در ایران نشان میدهد که هنوز از روشهای سادهتر و کمهزینهتر مثل جمینگ گسترده استفاده میشود که بهطور ناخواسته زندگی مردم را مختل خواهد کرد. برای رسیدن به تعادل میان امنیت و رفاه عمومی، نیاز است که در ایران هم به سمت فناوریهای دقیقتر و هدفمندتر در جنگ الکترونیک حرکت کنیم.
