تحقق رویای آزادی؟ به یاد دختر آبی

"سحر جان آسوده بخواب کرونا انتقام تو را از جهانیان گرفت دیگر هیچکس را به ورزشگاه راه نمی دهند." این جمله بود که پس از درگذشت سحر خدایاری معروف به دختر آبی از سوی بسیاری از ورزش دوستان نوشته شد. دختری که دوست داشت بازی تیم محبوبش را از نزدیک و در ورزشگاه ببنید اما این حضور به دلیل دغدغه رعایت حجاب از سوی و فضای به شدت مردانه حاکم بر ورزشگاههای ایران با مخالفان جدی روبرو بود. مخالفانی که توانسته بود از سال 57 به بعد مانع این اتفاق شوند.

 در سال های اخیر برخی زنان و فعالان اجتماعی خواهان این اتفاق بودند و تلاش های زیادی کردند. گرچه این حضور برای مسابقاتی از جمله والیبال فراهم شده بود اما در حوزه فوتبال به عنوان ورزش محبوب در میان سایرین هنوز موانع پر شمار بود.

نخستین حضور زنان در ورزشگاه آزادی برای یک رویداد شبه ورزشی در سال ۱۳۷۷ و در جریان استقبال از بازیکنان تیم ملی که توانسته بودند به جام جهانی ۱۹۹۸ صعود کنند اتفاق افتاد. از آن سال به بعد هر از چندگاهی ورود خانواده به ورزشگاه ها مطرح می شود اما هر بار به دلیلی رخ نمی دهد.

در آغاز سال ۱۳۸۵ محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور ایران با ارسال نامه‌ای به رئیس سازمان تربیت بدنی خواستار فراهم کردن امکانات حضور زنان در ورزشگاه‌ها شد. اما این دستور نیز به دلیل مخالفت های گسترده معلق شد. در آن زمان آیت الله مصباح یزدی گفته بود:"«رییس‌جمهور [احمدی نژاد] خادمی ارزشمند و قابل احترم است، به نظر من مرتکب اشتباهی شده است که منشاء آن این تصور بوده که اگر به طرقی خاص بتوان از ختلاط زن و مرد در ورزشگاه‌ها جلوگیری کرد و زنان و شوهران‌شان به اتفاق در محل خاصی حضور یابند، احتمال فساد از بین می‌رود و لذا چنین دستوری را صادر کرده است. فکر کرده است که مشکل علما در این مورد که تا به حال چنین اجازه‌ای را نداده‌اند حل می‌شود، حال غافل از این موضوع که مراجع صرفا به این علت نبوده که تا به حال اجازه نداده‌اند، بلکه مساله حکمی است در اسلام که مرد نباید به بدن زن نگاه کند، چه پیر باشد چه جوان یا مجرد باشد و متاهل، موجب فساد می‌شود. زن نیز به همین صورت نسبت به مرد». [ایسنا]

البته دو روز قبل از گفته آقای مصباح، حسین شریعتمداری مدیر مسئول کیهان نوشته بود:«هیچ فقیهی، حضور بانوان با حفظ شئونات اسلامی در استادیوم های ورزشی و برای تماشای مسابقات فوتبال را ممنوع اعلام نکرده است، بلکه شرایط کنونی و فضای حاکم بر مسابقات فوتبال به اندازه‌ای ناسالم و آلوده است که حضور بانوان در این فضای آلوده و مسموم، بی احترامی به مقام والا و گرانقدر زنان را در پی دارد، هرچند حضور در این فضا، مادام که پاک و سالم سازی نشده باشد، برای مردان نیز، پسندیده نیست، که این فقره، خود حدیث مفصل دیگری است».(انصاف نیوز)

اما سوم شهریور و با فشارهای فیفا، بخشی از زنان توانستند از تونل بزرگترین ورزشگاه ایران عبور کنند و به آزادی برسند.آروزیی که بسیاری از دختران ایران داشته و دارند. این آروز برای سحر خدایاری حسرت شد، دختری که در شهریور 98 ابدی شد.در روزی که تعدادی از زنان به آزادی رسیدند یاد و نام او دوباره زنده شد. اما مهم ترین پرسش پایداری و حضور غیر گزینشی زنان است. در واقع تساوی با مردان در ورود به ورزشگاه

 بخشی از موافقان این اتفاق را مبارک و راهی برای طلسم شکنی حضور آنان می دانند. اما برخی دیگر می گویند اگر این حضور تبدیل به باور نشود و در حد یک تکلیف شکلی بماند نتیجه ای ندارد. این جناح بندی یادآور تصمیم های اقتصادی در ایران است روزی که برخی سیاست ها به اجرا گذاشته شد مثل خصوصی سازی برخی تصور می کردند راه برای اصلاح باز شده اما نحوه اجرای خصوصی سازی به گونه ای بود که برخی آروز می کنند کاش شرکت ها دولتی می ماند. چون هدف رفع انحصار محقق نشده است.

شاید به همین دلیل باشد که محققان زیادی تاکید دارند اندیشه آزادی و اعتقاد به آن بر هر اقدامی اولویت دارد در غیر این صورت اتفاقات به صورت فرمی بدون محتوا است.

*عکس مربوط به بازی استقلال و مس کرمان است.منبع عکس: ایرنا