راه مقابله با فساد در بورس ایران چیست؟

واکسن ضد فساد بورس

در هر صنعتی برای پیشگیری از فساد باید سه سیاست «شفافیت، رفع انحصار و منع تعارض منافع» را به طور همزمان دنبال کرد

این سه سیاست در کنار هم واکسنی هستند که نیاز معطلی ۸۰ میلیونی برای به واردات ندارد ولی بدنه اداری ما را ایمن میکند

خوشبختانه بازار سرمایه از حیث شفافیت وضعیت نسبتا مناسبی دارد

اما از حیث تعارض منافع و انحصار، وضعیت در بازار سرمایه به هیچ وجه خوب نیست

از انحصار در بازار سرمایه زیاد میدانید

سنگ ‌بنای سازمان بورس با مجوزدهی گذاشته شده و هر چیزی در بازار سرمایه نیازمند مجوز است. حتی تغییر متراژ ساختمان یک کارگزاری.

این را تعمیم دهید به مجوزهای تامین سرمایه، سبدگردانی و نهادهای مالی دیگری. انصافا هنوز با نقطه‌ای که بتوان گفت فضا رقابتی است بسیار فاصله داریم

عنصر سوم : تعارض منافع

تعارض منافع دز سوم واکسن ضد فساد اداریست و به اعتقاد محققان، مساله درهای‌گردان یکی از پیچیده‌ترین شکل‌های تعارض منافع

در این حالت افراد بین مشاغل عمومی و خصوصی متاثر از هم، جابه‌جا می‌شوند. مثلا فرض کنید فردی که امروز مدیر در سازمان بورس است، فردا مدیرعامل یک تامین سرمایه شود

کسی که می‌داند آینده شغلی او به هر حال در یکی از نهادهای مالی است طبیعتا در هنگام تصدی مسوولیت در سازمان بورس به آینده شغلی خود هم توجه دارد

درهای گردان هم از این طریق و هم با ایجاد روابط پیچیده لابی‌گری، منشأ فساد است نکته اینجاست که تعارض منافع وقتی با انحصار ترکیب می‌شود، فساد را ساده و فراگیر و حتی گاهی به ‌آن ظاهر قانونی می‌دهد .متاسفانه در بازار سرمایه ضوابط و قواعد منسجم و مناسبی برای پیشگیری از فساد وضع نشده.

مشاهدات مکرر و شنیده‌های متواتر هم نشان می‌دهد که حساسیت کافی درخصوص تعارض منافع وجود ندارد و مساله درهای گردان هم نه تنها در بورس ممنوع نیست، بلکه کاملا رایج است

طبیعی است که این نگرانی‌ها ضرورتا به معنای وجود فساد در بورس نیست، اما وقتی مدیر ارشد بازار اهمیت این روزهای بورس را با ملی شدن نفت مقایسه میکند، نباید از سایر ابعاد آن که ممکن است درد هم داشته باشند چشم پوشید