به گزارش اکوایران، در ساعات اولیه بامداد یکشنبه، همزمان با هجوم نیروهای شورشی به پایتخت سوریه، نیروهای مخالف اعلام کردند که سوریه از حکومت بشار اسد، رئیس جمهور این کشور آزاد شده است.

گزارش شده است که رئیس جمهور سابق از دمشق خارج شده است، اما هنوز اطلاعاتی در مورد اینکه کدام کشور او را پذیرا خواهد شد، در دست نیست.

به نوشته الجزیره، تقریباً 14 سال پس از قیام مردم سوریه در تظاهرات مسالمت آمیز علیه دولت که با خشونت روبرو شد و به سرعت به یک جنگ داخلی خونین تبدیل شد، فروپاشی خیره کننده بیش از 53 سال حکومت خانواده اسد به عنوان یک لحظه تاریخی توصیف شده است.

همین یک هفته پیش، دولت همچنان کنترل بخش قابل توجهی از کشور را در دست داشت. پس چگونه همه چیز به این سرعت تغییر کرد؟

چه زمانی شروع شد؟

در 27 نوامبر، ائتلافی از مبارزان مخالف یک حمله بزرگ را علیه نیروهای طرفدار دولت آغاز کردند.

اولین حمله در خط مقدم بین ادلب، تحت کنترل مخالفان و استان همجوار، حلب صورت گرفت.

سه روز بعد، جنگجویان مخالف، دومین شهر بزرگ سوریه، حلب را تصرف کردند.

چه گروهی این کار را کرد؟

این حمله که عملیات بازدارندگی از تجاوز نام داشت، توسط چندین گروه مخالف مسلح سوری به رهبری هیئت تحریر الشام (HTS) و با حمایت جناح‌های متحد تحت حمایت ترکیه انجام شد.

هیئت تحریر الشام - به رهبری ابومحمد الجولانی - بزرگترین و سازمان یافته‌ترین گروه این ائتلاف است که سال‌ها قبل از این حمله، بر استان ادلب حکومت می‌کرد.

دیگر گروه‌هایی که در این عملیات شرکت کردند، جبهه ملی برای آزادی، احرار الشام، جیش‌العزه و جنبش نورالدین الزنکی و همچنین گروه‌های تحت حمایت ترکیه بودند، که زیر چتر ارتش ملی سوریه قرار می‌گیرند.

شورش سوریه

آیا تمام سوریه سقوط کرده است؟

احتمالا. اگرچه جنگجویان مخالف وارد لاذقیه و طرطوس نشدند، استان‌های ساحلی که به عنوان پایگاه‌های حمایتی اسد دیده می‌شوند.

شورشیان به سرعت پیشروی کردند و در عرض چند روز، حماه و حمص، شهری که در سال‌های اولیه جنگ «پایتخت انقلاب» نامیده می‌شد را تصرف کردند.

روز شنبه، درعا - زادگاه قیام 2011 - نیز از کنترل دولت خارج شد.

ارتش سوریه اعلام کرد که در حال «استقرار مجدد و جابجایی» در استان و نزدیکی سویدا است، اما به نظر می‌رسید که هیچ نتیجه‌ای حاصل نشده است.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه (SOHR)، مستقر در بریتانیا، اعلام کرد که نیروهای سوری در حال عقب‌نشینی از مواضع در قنیطره، نزدیک بلندی‌های جولان است.

چرا اسد اینقدر سریع سقوط کرد؟

سوریه با اقتصاد فاجعه باری دست و پنجه نرم می‌کرد، که طبق گزارش‌ها عمدتاً با تجارت غیرقانونی داروی روان‌گردان کاپتاگون حمایت می‌شد.

در حالی که زنده ماندن برای مردم سخت‌تر و دشوارتر می‌شد، اسد به شدت منفور شد، از جمله در میان سربازانش که اکثریت آن‌ها نمی‌خواستند برای او بجنگند.

بر اساس گزارش‌ها، سربازان و افسران پلیس پست‌های خود را رها می‌کردند، سلاح‌های خود را تحویل می‌دادند و پیش از پیشروی مخالفان می‌گریختند.

از نظر نظامی نیز، دولت اسد برای سال‌ها ضعیف بوده و به حمایت نظامی روسیه و ایران متکی بوده است.

بشار اسد

اسد کجاست؟

هنوز کسی نمی‌داند اسد کجاست.

به گفته محمد قاضی الجلالی، نخست وزیر سوریه که شنبه شب با وب سایت العربیه صحبت می‌کرد، او و علی عباس، وزیر دفاعش هر دو در مکان‌های نامعلومی هستند.

به گفته رامی عبدالرحمان، رئیس دیدبان سوریه، اسد از طریق فرودگاه بین‌المللی دمشق سوریه که ارتش امنیت آن را تامین می‌کرد، کشور را ترک کرد. سربازان اندکی بعد فرودگاه را رها کردند و مبارزان مخالف کنترل آن را به دست گرفتند.

کل دولت گریخته است؟

نه، الجلالی نخست وزیر در سوریه مانده است و اوایل روز یکشنبه با مطبوعات صحبت کرد و گفت که برای اطمینان از ادامه کار کشور مانده است.

مردم سوریه خوشحال هستند؟

همزمان با اعلام خروج اسد، مردم در دمشق، حمص و دیگر شهرهای سوریه جشن و سرور برپا کردند.

تصاویری از دمشق نشان می‌دهد که جنگجویان مخالف هنگام طلوع خورشید تیر هوایی شلیک می‌کنند. مردم در میان جمعیتی که پرچم انقلاب را به اهتزاز درآورده بودند، با شادی از تانک‌ها بالا می‌رفتند.

در برخی مکان‌ها، مردم مجسمه‌های حافظ، پدر اسد را پایین کشیدند.

جمعیت برای اقامه نماز در مساجد و برای جشن در میادین عمومی جمع شدند.

در زندان سدنایا چه گذشت؟

مبارزان اپوزیسیون در طول پیشروی خود زندان‌های دولت را گشوده و زندانیان عقیدتی را که در آن‌ها نگهداری می‌شوند آزاد کرده‌اند.

هیئت تحریر الشام اعلام کرد که جنگجویانش به زندانی در حومه پایتخت هجوم بردند و «پایان دوران استبداد را در زندان سدنایا» اعلام کردند، مجموعه‌ای که نام آن مترادف با بدنام‌ترین اقدامات دولت اسد است.

در ادامه چه اتفاقی می‌افتد؟

باید دید.

تحلیلگران خاطرنشان می‌کنند که پتانسیل زیادی برای سوریه وجود دارد، همانطور که در صورت عدم همکاری طرف‌های مختلف، تعدادی از دام های احتمالی وجود دارد.

الجلالی در یک بیانیه ویدئویی گفت که کابینه وی آماده است تا «دست خود را به سوی مخالفان دراز کند» و وظایف خود را به دولت انتقالی واگذار کند.

الجلالی در سخنرانی خود در فیس بوک گفت: «این کشور می تواند یک کشور عادی باشد که روابط خوبی با همسایگان خود و جهان برقرار کند... اما این موضوع به هر رهبری انتخاب شده توسط مردم سوریه بستگی دارد.»

الجولانی، رهبر هیئت تحریر الشام در بیانیه‌ای در رسانه‌های اجتماعی گفت که «نهادهای عمومی تا زمانی که به طور رسمی تحویل گرفته نشوند، تحت نظارت نخست‌وزیر خواهند بود.»