شرطی سخت‌تر از واگذاری سرزمین؛ کی‌یف تسلیم خواسته بزرگ پوتین می‌شود؟

به گزارش اکوایران، روسیه قصد دارد در هر مذاکره‌ای با رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده، دونالد ترامپ، از اوکراین بخواهد تا روابط نظامی خود با ناتو را به‌طور چشمگیری کاهش داده و به یک کشور بی‌طرف با ارتشی محدود تبدیل شود. 

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، با اطمینان فزاینده‌ای که در میدان نبرد در اوکراین برتری دارد، مصمم است به هدف خود مبنی بر جلوگیری از پیوستن کی‌یف به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و اعمال محدودیت‌هایی بر توان نظامی این کشور دست یابد.

بر اساس گزارش بلومبرگ، موضع کرملین این است که در حالی که ممکن است اعضای فردی ناتو همچنان بر اساس توافقات امنیتی دوجانبه به اوکراین تسلیحات ارسال کنند، این تسلیحات نباید علیه روسیه یا برای بازپس‌گیری سرزمین‌ها استفاده شوند. این را فردی که با آمادگی‌های مسکو برای مذاکرات احتمالی آشناست، عنوان کرده است.

این درخواست‌های سخت‌گیرانه، تقریباً به طور یقین برای رهبران اوکراین غیرقابل قبول خواهد بود، به‌ویژه که جنگ در آستانه سه‌سالگی خود قرار دارد. موضع رهبر روسیه همچنین با تمایل اعلام‌شده ترامپ برای پایان سریع این درگیری در تضاد است و می‌تواند به‌گونه‌ای طراحی شده باشد که مسکو در مذاکرات دست بالا را داشته باشد. در همین حال، دستاوردهای روسیه در شرق اوکراین کند بوده و با هزینه‌های سنگینی همراه است.

اوکراین و روسیه مذاکرات محدودی در قطر درباره قوانین حفاظت از تأسیسات هسته‌ای در برابر حملات انجام می‌دهند.

مقامات اوکراینی که با این مذاکرات آشنا هستند، اعلام کردند که تنها مذاکرات بین کی‌یف و مسکو در حال حاضر به تبادل زندانیان و بازگرداندن کودکان تبعیدشده محدود می‌شود.

شرایط روسیه همچنین شامل حفظ حداقل کنترل بالفعل بر حدود ۲۰ درصد از اوکراین، از جمله شبه‌جزیره کریمه که در سال ۲۰۱۴ الحاق شد، می‌شود. اگرچه مسکو برای برخی مبادلات سرزمینی آمادگی دارد.

ترامپ هفته گذشته گفت که دیداری با پوتین در حال برنامه‌ریزی است، اما دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز دوشنبه گفت که هنوز هیچ آمادگی اساسی برای مذاکرات انجام نشده است. تاکنون مذاکراتی برای پایان دادن به درگیری‌ها آغاز نشده است.

رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، در ماه نوامبر موضع خود را در مورد احتمال آتش‌بس در حالی که روسیه همچنان سرزمین‌هایی را اشغال کرده، نرم‌تر کرد و گفت که کی‌یف باید برای بازپس‌گیری سرزمین‌های تصرف‌شده توسط مسکو، به دیپلماسی متکی باشد.

تاتیانا استانوفایا، بنیان‌گذار شرکت مشاوره آر پولتیک و پژوهشگر ارشد در مرکز کارنگی روسیه-اوراسیا گفت: «مسئله سرزمین‌ها مشکل اصلی این درگیری نیست، این مسئله زمینه‌ای بسیار گسترده‌تر دارد که ظاهراً در غرب هنوز به‌طور کامل درک نشده است.» او به موضع غیرقابل تغییر مسکو در مورد درخواست اوکراین برای عضویت در ناتو و خلع سلاح اشاره کرد.

در حالی که رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده و مشاوران ارشد او تمایل چندانی به ارائه تضمین‌های امنیتی الزام‌آور به اوکراین، به‌ویژه از طریق عضویت در ناتو، نشان نداده‌اند، برخی در کمپ ترامپ از حمایت از کی‌یف در صورتی که به دیپلماسی روی آورد و بتواند از موضع قدرت مذاکره کند، دفاع کرده‌اند.

از زمان عبور نیروهای روسی از مرز در فوریه ۲۰۲۲، اوکراین ده‌ها میلیارد دلار کمک نظامی از ایالات متحده و اروپا دریافت کرده است.

بزرگترین نگرانی اوکراین این است که توقف جنگ به روسیه اجازه می‌دهد تا نیروهای خود را بازسازی کند و دوباره حمله کند. کی‌یف معتقد است به همین دلیل به سلاح‌های غربی و ارتشی کافی نیاز دارد.

کنستانتین مالوفیف، سرمایه‌دار ملی‌گرای روس و متحد کرملین، در مصاحبه‌ای ماه گذشته گفت: «اوکراین باید بی‌طرف باشد و تحت هیچ شرایطی به‌عنوان پایگاه ناتو یا ایالات متحده نباشد. اوکراین باید ارتشی کوچک داشته باشد، به‌اندازه‌ای که بتواند از مرزهای خود در برابر پناهندگان محافظت کند و وظایف پلیسی انجام دهد، اما نه به‌اندازه‌ای که بتواند با روسیه بجنگد.»

به گفته مالوفیف و دو نفر از افراد نزدیک به کرملین، وضعیت بی‌طرف باید در قانون اساسی اوکراین ثبت شود.

پوتین به‌طور مداوم از تهدید عضویت اوکراین در ناتو به‌عنوان توجیه اصلی برای تهاجم خود استفاده کرده است. از آن زمان، وضعیت نظامی روسیه بهبود یافته است، زیرا در جبهه شرق اوکراین پیشروی می‌کند. این مسئله پوتین را جسورتر کرده است تا موضع سخت‌گیرانه‌تری اتخاذ کند.

البته، اوکراین همچنان بخش‌هایی از منطقه کورسک روسیه را پس از یک یورش غافلگیرانه در سال گذشته در اختیار دارد، که می‌تواند به‌عنوان یک اهرم چانه‌زنی در صورتی که کی‌یف بتواند آن را نگه دارد، عمل کند. در همین حال، ایالات متحده روز جمعه شدیدترین و گسترده‌ترین تحریم‌ها علیه تجارت نفت روسیه را اعلام کرد.

طبق گفته پاول دانیلین، تحلیلگر سیاسی که با کرملین همکاری می‌کند، حداقل خواسته‌های روسیه شامل بی‌طرف بودن اوکراین، توقف گسترش بیشتر ناتو در کشورهای پساشوروی، و محدودیت‌های سخت‌گیرانه بر اندازه ارتش اوکراین است.

پوتین گفته است هر توافق صلحی باید بر اساس توافق‌نامه‌های موسوم به استانبول باشد. طبق پیش‌نویس این سند در بهار ۲۰۲۲، حضور نیروهای خارجی در اوکراین، تمرینات مشترک و عضویت کی‌یف در هر ائتلاف نظامی خارجی ممنوع می‌شود.

رسانه‌های آمریکایی سال گذشته جزئیاتی از اسناد منتشر کردند که مشخص می‌کرد سلاح‌های خارجی، از جمله موشک‌ها، نباید وارد اوکراین شوند. این گزارش‌ها نشان داد که دو طرف همچنان بر سر برخی از موارد، از جمله محدودیت‌های مربوط به نیروهای مسلح اوکراین، اختلاف‌نظر دارند.

روسیه بر محدود کردن نیروهای مسلح اوکراین به ۸۵,۰۰۰ نفر و ۳۴۲ تانک و همچنین محدود کردن برد موشک‌های اوکراینی به ۴۰ کیلومتر (حدود ۲۵ مایل) اصرار داشت. در مقابل، اوکراین خواستار ارتشی با ۲۵۰,۰۰۰ نفر، ۸۰۰ تانک و برد موشک ۲۸۰ کیلومتر بود.

دو کشور همچنین نتوانستند در مورد تضمین‌های امنیتی که اوکراین دریافت خواهد کرد به توافق برسند، موضوعی که احتمالاً عنصر کلیدی هرگونه مذاکره آینده خواهد بود.