سوئد؛ کشوری که الگوی اروپا در استارت‌آپ‌های تکنولوژی شد

به گزارش اکوایران، اقتصاد سوئد از بسیاری جهات از همان مشکلات بقیه کشورهای اروپایی رنج می‌برد: دوره‌های اخیر تورم بالا و رکود، و اکنون چشم‌انداز رشد ناچیز در جهانی که با تنش‌های اقتصادی و ژئوپلتیک شکافته شده است. با این حال، این کشور فهرستی از استارت‌آپ‌ها با تکنولوژی بالا دارد که حسادت همسایگان را بر می‌انگیزد.

به نوشته نیویورک تایمز، spotify و Skype در سطح جهانی شناخته شده هستند.  شرکت فناوری مالی Klarna و King Digital Entertainment سازنده بازی‌های ویدئویی Juggernaut Candy Crush، نمونه‌های دیگری از کانون‌های فناوری داخلی این کشور هستند.

این سابقه کارآفرینی در زمانی که نگرانی‌ها از توانایی اروپا برای رقابت با پیشرفت‌های آمریکا و چین در فناوری پیشرفته افزایش یافته است، توجهات را به خود جلب کرده است.

ایالات متحده نسلی از شرکت‌هایی چون گوگل، متا و آمازون را به وجود آورده است، و چشم‌انداز تکنولوژی چین نیز با شرکت‌هایی چون علی بابا، هواوی و بایت دنس تقویت شده است.

اروپا البته غول‌های تکنولوژی خود را دارد؛ چون ASML که از رهبران جهانی حوزه تراشه‌های نیمه رساناست. ولی در حالت کلی، این قاره بیشتر با مقررات سخت برای شرکت‌های خارجی شناخته می‌شود تا ایجاد شرکت‌های تکنولوژی.

سرانه بالای سوئد در یونیکورن‌های تکنولوژی

منتقدان سیاست‌های تکنولوژی اروپا از دسترسی کم به سرمایه‌های خطرپذیر و وجود نوعی بیزاری فرهنگی نسبت به ریسک کردن شکایت دارند. به‌طوری که کارکنان بخش تکنولوژی اروپا اغلب به جای تاسیس شرکت در خانه به آمریکا مهاجرت می‌کنند.

ولی سوئد تجربه متفاوتی داشته است. این کشور پس از استونی نسبت به سایر کشورهای اروپایی سرانه یونیکورن‌های تکنولوژی بیشتری دارد. در تعداد یونیکورن‌ها نیز پس از انگلستان، آلمان و فرانسه در رتبه چهارم قرار دارد که جمعیت‌شان شش برابر بزرگتر از سوئد است.

ماریو دراگی، رئیس سابق بانک مرکزی اروپا که «بحران رقابت پذیری» را تحلیل می‌کند نیز اخیرا از سوئد به عنوان الگویی یاد کرده است که باید دنبال شود. بخش تکنولوژی این کشور دو برابر میانگین اروپا بهره‌وری دارد و برنامه‌های اجتماعی قوی تولید می کند.

علت این پیشروی چه بود؟

ده‌ها کارآفرین، سرمایه گذار و اقتصاددان در مصاحبه‌ها تایید کرده‌اند که یکی از مولفه‌های موفقیت سوئد مشوق‌های دهه 1990 بود که دسترسی عمومی به کامپیوترهای شخصی و اینترنت را برای طیف گسترده‌ای از مردم فراهم کرد.

فردریک کسل، از شرکای شرکت سرمایه‌گذاری Creandum که در Spotify و Klarna سرمایه‌گذاری کرده است، می‌گوید توانایی او در استفاده از اینترنت در خانه، او را در مسیر تبدیل شدن به یک سرمایه‌گذار فناوری قرار داده است.

به گفته او، تشویق برای دریافت کامپیوتر شخصی و ایجاد اتصال به اینترنت سبب برتری یافتن سوئد در تولید یک «نسل مهندسی» شد.

تحلیلگران همچنین به سنت سرمایه‌گذاری عمومی و خصوصی در تحقیق و توسعه اشاره می‌کنند که اخیرا به 3.4 درصد از تولید کل کشور رسیده است که یکی از بالاترین درصدها در اروپاست. همچنین خزانه‌هایی از دارایی‌ها از بنیادهای خانوادگی مانند والنبرگ و ایکیا و یک سیستم بازنشستگی دولتی وجود داشته است که به عنوان منابع سرمایه‌گذاری اولیه در این کشور کوچک عمل می‌کرد.

آسا زتربرگ، مدیرعامل سازمان تجاری TechSverige معتقد است که کسب‌وکارهای سوئدی همیشه برای جستجوی مشتریان در خارج از این کشور که تنها 10 میلیون نفر جمعیت دارد تحت فشار قرار داشته‌اند. همین موضوع استارت‌آپ‌ها و صنعت را وادار کرده است که «در اقتصاد جهانی رقابت کنند».

نیمی از تولید ناخالص داخلی این کشور از صادرات حاصل می‌شود و بخش فناوری 11 درصد از کل صادرات را در سال 2022 به خود اختصاص داده است.

نیکلاس زنستروم، از بنیانگذاران Skype می ‌گوید، استارت آپ‌ها می‌توانند بودجه اولیه را به دست آورند، ولی در مقایسه با همتایانشان در آمریکا، زمان سخت‌تری برای تامین مالی برای توسعه دارند.

مشوق‌های بزرگ کشورهای پیشرفته در بخش تکنولوژی

این فشارها برای تامین مالی بیشتر درحالی است که دولت‌ها در سراسر جهان مشوق‌هایی برای هدایت توسعه اقتصادی اختصاص می‌دهند. ایالات متحده هزینه نیمه هادی‌ها، انرژی‌های جایگزین و وسایل نقلیه برقی را صدها میلیارد دلار افزایش داده است تا با چین رقابت کند.

امضای قوانین برای اعطای یارانه‌ها، ضمانت وام‌ها و مشوق‌های مالیاتی از سوی جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا برای شرکت‌هایی که در گذار سبز و فناوری پیشرفته سرمایه‌گذاری می‌کنند، نیز گواه دیگری برای این حمایت‌هاست.

سیاست‌های بایدن همچنین به حمایت اجتماعی اشاره دارد؛ مانند الزام سازندگان تراشه به دریافت یارانه برای ارائه مراقبت‌های اقتصادی از کودکان.

نقش پررنگ حمایت‌های اجتماعی

بنیان‌گذاران و سرمایه‌گذاران در سوئد نیز بارها به نقش حیاتی شبکه امنیت اجتماعی گسترده این کشور در تشویق کارآفرینان به آزمایش و ریسک‌پذیری، با وجود مالیات‌های بالایی که برای تأمین مالی برنامه‌ها نیاز است اشاره کرده‌اند.

آموزش رایگان، مراقبت‌های بهداشتی رایگان، مراقبت از کودکان رایگان به آنها اجازه می‌دهد ریسک کنند و اگر شکست بخورند در خیابان نخواهند ماند.

سباستین سیماتکوفسکی، بنیانگذار Klarna می‌گوید، والدین مهاجرش در کودکی اغلب بیکار بودند. با این حال، او می‌توانست مراقبت‌های بهداشتی را دریافت کند، در بهترین مدارس درس بخواند و یک کامپیوتر خانگی «بدون داشتن پول» تهیه کند.

سوئد (همراه با بلژیک) بیشتر از اعضای دیگر اتحادیه اروپا برای آموزش هزینه می‌کند.