«دلار» یا «ریال» فرقی ندارد؛ ارزانتر شدن کالاهای ایران در بازار جهانی

به گزارش اکوایران، یکی از شاخص‌های مهم اقتصادی در حوزه تجارت خارجی، تورم کالاهای صادراتی است. این شاخص به صورت ریالی و دلاری و در 3 تواتر فصلی، نقطه به نقطه و سالانه منتشر می‌شود. تورم «ریالی» کالاهای صادراتی نشان می‌دهد که قیمت «ریالی» یک سبد یکسان از کالاهای صادراتی ایران در هر فصل چقدر نسبت به گذشته تغییر کرده است.

آخرین داده‌های مرکز آمار حاکی از آن است که در تابستان 1402، نرخ فصلی این شاخص منفی شده است. به عبارت دیگر، قیمت ریالی کالاهای صادر شده از ایران در تابستان 1402 پایین‌تر از فصل بهار بوده است. نرخ نقطه‌ای و سالانه رشد این اقلام نیز نسبت به فصل بهار در سطح پایین‌تری قرار گرفته است. 

این نرخ به صورت «دلاری» نیز محاسبه و اعلام می‌شود. شواهد آماری حاکی از آن است که در دومین فصل سال جاری، قیمت دلاری کالاهای صادر شده از ایران هم نسبت به فصل بهار و هم نسبت به تابستان سال گذشته ارزان‌تر شده است.

ارزان‌ترشدن ریالی کالاهای صادراتی ایران در تابستان 1402 نسبت به بهار

جدیدترین گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که تورم فصلی کالاهای صادراتی ایران بر اساس داده‌های ریالی در تابستان سال جاری به منفی 2.5 درصد رسیده در حالی که این نرخ در فصل بهار برابر با 12.5 درصد بوده است. بنابراین تورم فصلی ریالی کالاهای صادراتی ایران طی تابستان 1402 کاهش یافته است. 

تورم منفی به این معنا است که ارزش ریالی کالاهای صادر شده از ایران در تابستان 1402 پایین‌تر از فصل بهار بوده است.

این ارقام مربوط به کل کالاهای صادراتی است. این گروه کالایی از چند زیربخش تشکیل شده و نرخ تورم هر یک به صورت مجزا اعلام شده است. بر اساس این اطلاعات، بالاترین تورم فصلی ریالی در تابستان امسال 9.5 درصد بوده که مربوط به زیرگروه «ماشین آلات و وسایل مکانیکی، ادوات برقی و ...» است. در مقابل، کمترین سطح این شاخص در زیرگروه «اشیاء هنری، اشیاء کلکسیون و ...» مشاهده شده است.

بنابراین در یک نگاه کلی می‌توان گفت که سبد صادراتی ایران از نظر قیمت‌های ریالی طی تابستان امسال ارزان‌تر از فصل بهار شده است. این اتفاق برای 13 قلم صادراتی رخ داده است. اما رشد قیمت ها در قیاس با سال قبل چه تغییری داشته است؟

کاهش تورم نقطه به نقطه و سالانه اقلام صادراتی طی تابستان 1402

تورم نقطه به نقطه ریالی کالاهای صادراتی نشان می‌دهد که قیمت ریالی سبد صادراتی ایران در هر فصل چند درصد نسبت به مدت مشابه در سال قبل تغییر کرده است. شواهد آماری حاکی از آن است که این نرخ در تابستان امسال به 33.1 درصد رسیده و 12.5 واحد درصد نسبت به فصل بهار کاهش یافته است.

همچنین، تورم سالانه این اقلام در تابستان 1402 برابر با 39.4 درصد بوده که 2.9 واحد درصد نسبت به بهار کاهش یافته است. در این فصل، بیش‌ترین تورم سالانه ریالی 105 درصد بوده که مانند دو نرخ دیگر به نام زیرگروه «ماشین آلات و وسایل الکترونیکی، ادوات برقی و ...» ثبت شده است.

تورم سالانه از نسبت میانگین تغییرات قیمت ریالی سبد کالای صادراتی طی چهار فصل منتهی به تابستان سال جاری بر میانگین تغییرات قیمت ریالی سبد کالاهای صادراتی طی چهار فصل منتهی به تابستان سال گذشته حاصل می‌شود.

تغییرات قیمت‌ «دلاری» سبد صادراتی ایران

همانطور که پیش‌تر به آن اشاره شد، تورم کالاهای صادراتی به دو صورت «ریالی» و‌ «دلاری» ارائه می‌شود. در بخش قبل، آمارهای «ریالی» این نرخ بررسی شد و حال نوبت به ارزیابی «دلاری» آن رسیده است. علت ارائه این شاخص بر اساس دو ارز متفاوت این است که اقلام صادراتی به دلار به خارجی‌ها فروخته می‌شود. سپس معادل ریالی آن در کشور استفاده می‌شود. بنابراین تورم دلاری نشان می‌دهد که قیمت کالای صادراتی ایرانی در خارج کشور چقدر تغییر کرده است.

کاهش 1.6 درصدی قیمت‌های دلاری سبد صادراتی ایران

تازه‌ترین گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که تورم فصلی اقلام صادراتی ایران بر اساس دلار در تابستان سال جاری به منفی 1.6 درصد رسیده که 1.7 واحد درصد کمتر از سطح این نرخ در فصل بهار است. 

بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد تورم نقطه‌ای دلاری اقلام صادراتی ایران در تابستان 1402 به منفی یک درصد رسیده در حالی که این نرخ در فصل بهار منفی 4.4 درصد بوده است.

به عبارت دیگر،  ارزان‌شدن دلاری کالاهای صادراتی در تابستان 1402 نسبت به تابستان 1401، با شدت کمتری از ارزان‌‌شدن دلاری این کالاها در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته اتفاق افتاده است. با این حال هنوز هم آمار شاخص قیمت در سبد صادراتی نشان از ارزان تر شدن کالاهای ایرانی در خارج شده است.