قاچاق سوخت؛ از خرید روزانه ۹ میلیون لیتر تا دست‌های پنهان پشت‌پرده

این اطلاعیه در حالی صادر می‌شود که علیرضا سلیمی، سخنگوی هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی، اخیراً در جلسه‌ای که در مجلس شورای اسلامی برگزار شد، خبری را نقل کرده که به شدت توجه‌ها را جلب کرد. او به نقل از وزیر نفت گفت که وزارت نفت روزانه ۹ میلیون لیتر سوخت از قاچاقچیان خریداری می‌کند. سلیمی در این باره تصریح کرد که این اظهارات وزیر نفت در جلسه مجلس ثبت و ضبط شده است.

او افزود: «اگر در کشور ساز و کار صحیحی وجود داشت، چنین اتفاقی نمی‌توانست رخ دهد. و در صورتی که چنین اتفاقی می‌افتاد، باید یک بحران سیاسی، خبری و قضائی بزرگ ایجاد می‌شد و متهمان این پرونده در مقابل دوربین‌های تلویزیونی محاکمه می‌شدند.»

تفاوت نرخ یارانه‌ای سوخت؛ عامل اصلی قاچاق 

این سخنان در حالی مطرح شد که موضوع قاچاق سوخت در کشور به یکی از دغدغه‌های جدی تبدیل شده است. چندی پیش، مجتبی محفوظی، نماینده مردم آبادان در مجلس، در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما، یکی از دلایل اصلی این قاچاق را تفاوت نرخ یارانه‌ای فرآورده‌های نفتی، به ویژه نفت و گاز، در ایران با سایر کشورها دانسته بود.

او اشاره کرد که قیمت هر لیتر گازوئیل در ایران تنها ۳۰۰ تومان است، در حالی که قیمت فوب این کالا در خلیج فارس ۶۰ برابر بیشتر است. این تفاوت قیمت، زمینه را برای فعالیت سودجویان و قاچاقچیان سوخت فراهم می‌کند.

محفوظی تأکید کرد: «قاچاق سه و نیم میلیون لیتر سوخت در یک روز نمی‌تواند تنها کار قاچاقچیان جزء باشد. قطعاً مافیاهایی در پشت پرده حضور دارند که در نهایت این سوخت به دست قاچاقچیان می‌رسد. برای مقابله با این حجم از قاچاق، تمامی مسئولان باید پاسخگو باشند.»

قاچاق سوخت محدود به یک مبادی گمرکی نیست

در همین راستا، حمیدرضا دهقان‌نیا، سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، در پاسخ به اظهارات مطرح شده گفت: «تا زمانی که یارانه‌های سنگین برای سوخت در کشور پرداخت می‌شود، نیاز به اعمال شاخص‌هایی خاص داریم.»

او در ادامه اشاره کرد که حجم قاچاق سوخت گزارش شده نمی‌تواند تنها مربوط به مبادی گمرکی استان کرمانشاه باشد، بلکه این آمار احتمالاً به تمامی معابر کشور مربوط می‌شود.

دهقان‌نیا همچنین تأکید کرد که با توجه به اینکه تولید و صادرات نفت و گاز تحت نظارت حاکمیت است، نمی‌توان هر چیزی که از مرزها وارد و خارج می‌شود را قاچاق به حساب آورد. به گفته او، صادرات نفت و سوخت تنها تحت نظارت وزارت نفت انجام می‌شود.

او همچنین میزان قاچاق سوخت را روزانه حدود ۳ میلیون لیتر برآورد کرده و افزود که «این میزان قاچاق سوخت مربوط به کل کشور است، نه فقط استان‌های خاص. حجم کل قاچاق فرآورده‌های نفتی نیز حدود ۹ میلیون لیتر در روز است.»

دست های پنهان در قاچاق گسترده سوخت

پیشتر نیز رئیس‌جمهوری کشور از ناپدید شدن روزانه ۲۰ میلیون لیتر سوخت گلایه کرده بود. این سخنان به سرعت به یکی از مسائل مهم رسانه‌ای و اقتصادی تبدیل شد و سؤالات زیادی را در خصوص چگونگی قاچاق این حجم از سوخت و مسئولیت‌های دستگاه‌های مختلف ایجاد کرد.

رئیس‌جمهوری به وضوح اشاره کرده بود که این حجم از قاچاق نمی‌تواند تنها از سوی قاچاقچیان خرد انجام شود و قطعاً نیاز به هماهنگی‌های وسیعی دارد.

هم‌زمان محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، نیز به قاچاق روزانه ۳۰ میلیون لیتر فرآورده‌های نفتی اشاره کرده و آن را یک قاچاق سازمان‌دهی‌شده دانسته بود. این سخنان هم‌زمان با گزارش‌هایی مطرح شد که نشان می‌داد حجم قابل توجهی از سوخت در کشور ناپدید می‌شود و این وضعیت به‌شدت نگرانی‌هایی را در خصوص فرآیندهای نظارتی ایجاد کرده است.