عرضه اولیه سهام چگونه آسیب زا می‌شود؟

به گزارش اکوایران؛ در جریان نشست خبری پذیره نویسی سهام شرکت تأمین سرمایه کیمیا تعدادی از فعالان بازارسرمایه و خبرنگاران با پرسش این سؤال که «آیا در شرایطی که ارزش معاملات خرد به زیر 2 هزار میلیارد تومان رسیده پذیره نویسی سهام باعث قرمزتر شدن رنگ نمادها نمی‌شود؟» و سوالاتی از این دست، خواهان پاسخ به راهکارهای در نظر گرفته شده بابت تأثیرات منفی عرضه های اولیه در شرایط رکودی بازار شدند. پاسخ مسؤولین حاضر در این جلسه تنها به این بخش اکتفا می کرد که حقوقی‌ها و صندوق‌های حامی بازار اجازه نمی‌دهند که این عرضه و پذیره نویسی سهام ها روی زمین بماند و در صورت استقبال نشدن با تمام توان خرید می کنند.

مسئله ای که ما می خواهیم در این گزارش به آن به پردازیم از همین سوال و جواب نشأت می گیرد. مسئله اثر منفی پذیره نویسی و عرضه اولیه در بازاری که رکود شدیدی را به دوش می کشد چیزی است که فعالان بازار سرمایه معتقدند مسؤلان بورس تهران به آن نگاه نمی کنند. در روزهایی که بازار سرمایه با تورم همراه است، مثل روندی که در سال 99 شاهد آن بودیم، بهترین راه برای کنترل بازار و هدایت جریان نقد ورودی به سهم ها افزایش عرضه اولیه و پذیره نویسی سهام است. اما در شرایط معکوس که در روز های اخیر شاهد آن بودیم، گروهی از تحلیل گران معتقدند عرضه های اولیه می توانند به رکود بازار شدت بخشند. زمانی که بازار تمایلی به معامله ندارد و تنها نیت معامله فروش است، عرضه اولیه باعث می شود تا فروش سهام شدت گیرد و حقیقی ها برای سود کردن در بازار زیان ده رکودی به دنبال فروش سهام های خود بروند تا در بازار اولیه شرکت کنند. این اولین و مستقیم ترین اثری است که یک عرضه اولیه بر بازار رکودی می گذارد. گروه دیگری از تحلیلگران با حمایت از تصمیمات سازمان بورس تأثیری مثبت برای پذیره نویسی و عرضه اولیه متصور هستند و اعتقاد دارند که بازار اولیه می تواند موجب جذب سرمایه به بازار و رونق معاملات به وسیله افزایش بازدهی شود.

بورس تهران در حال حاضر علاوه بر یک بازار رکودی، بازاری محسوب می شود که فعالان خود را به وسیله عدم بازدهی متناسب با شرایط تورمی کشور از خود ناراضی کرده است. این مسئله باعث شده تا تداوم عرضه های اولیه باعث کاهش اعتماد آن دسته از فعالان بازار سرمایه شود که مخالف رونق بازار اولیه در شرایط رکودی هستند. فعالان بازار سرمایه در فضای مجازی و گاهاً در جلسات مختلف بازار اذعان می کنند که مسؤلان بازار رویه متناسبی را برای مقابله با روند نزولی و رکودی بورس تهران در پیش نگرفته اند و تلاشی برای حفظ سرمایه آن ها نمی شود انتقاد می کنند که سازمان بورس کماکان به دنبال تأمین مالی از این بازار است و حتی در شرایط بحرانی نیز دست از پذیره نویسی های خود بر نمی دارد.

قطعاً افرادی که وارد یک بازار مالی پر ریسک مثل بازار بورس و اوراق بهادار می شوند، خود را برای روزهای سخت آماده کرده اند اما تصمیماتی که سازمان بورس در شرایط بحرانی بازار می گیرد حتی در صورت درست بودن با ابهاماتی همراه است. کمترین حق فعالان یک بازار مالی متشکل این است که شفافیت بازار بتواند در تصمیم گیری های آن ها اثر مثبت بگذارد. پیشنهادی که در این مقطع زمانی می توان به سازمان بورس داد این است که به پرسش و مطالبات فعالان بازار پاسخ شفاف دهند و مرجعی را برای پاسخ به سوالات سهامداران معرفی کنند تا شبهات روز افزون آن ها برطرف شود.