به گزارش اکوایران؛ روز چهارم آبان هیاتی تجاری از ایران به پاکستان رفت تا  بر سر توافق‌نامه تجارت آزاد، تهاتر کالایی، بهره‌گیری از پول ملی دو کشور، حل مسائل ارزی و گمرکی با مقامات پاکستانی مذاکره کنند. در سال‌های اخیر بارها بخش خصوصی و مقامات دولتی بر سر این موضوعات با طرف های پاکستانی  مذاکره کردند. اما تاکنون این مذاکرات منجر به رشد فاحش مبادلات تجاری نشده است. رویدادی که برخی تحلیلگران ناشی از تشدید تحریم‌های ایران و عدم تعادل در تراز تجاری دو کشور می‌خوانند. در تمام سال‌های اخیر تراز تجاری تهران- اسلام آباد به نفع ایران مثبت بوده است. روندی که کماکان ادامه دارد؛ براساس آمار گمرک ایران در شش ماهه نخست سال جاری، ایران 1 میلیون و 314 هزار تن کالا به ارزش 560 میلیون و 727 هزار دلار به پاکستان صادر کرده و در مقابل 454 هزار و 576 تن کالا به ارزش 493 میلیون و 917 هزار دلار از این کشور وارد کرده است. تحلیل این آمار نشان می‌دهد، در نیمه نخست سال 1401 تراز تجاری تهران- اسلام آباد  66 میلیون دلار  به نفع تهران است. این موضوع تلویحا در  سفر هیات ایرانی به پاکستان از سوی طرف پاکستانی مورد نقد قرار گرفت و آنها بر لزوم متعادل شدن تراز تجاری بین دو کشور تاکید کردند.  برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند، ایران برای رسیدن به اهدافش باید پای واردات کالاهای پاکستانی را بیش از پیش به بازار ایران باز کند.

اما مدیرکل دفتر شبه قاره هند سازمان توسعه تجارت درگفتگو با اکوایران گفت: حجم صادرات پاکستان یک چهارم ورادات آن در جهان است. این یعنی حجم اقلامی که پاکستان قادر به صادرات آن هست، بسیار پایین است و این کشور به رغم اینکه به دنبال تعادل در تجارت با ایران است، نمی‌تواند موفق شود و بالانسی را ایجاد کند. او افزود: الان بیشترین کالاهایی که از طرف پاکستان وارد ایران می‌شود، کالاهای اساسی است. الان هیچ کالای مصرفی از این کشور وارد ایران نمی‌شود. به گفته آقازاده، نساجی تنها حوزه‌ای که پاکستان می‌تواند از طریق آن وارداتش را به ایران افزایش دهد؛ اما واردات محصولات نساجی هم ممنوع است. 

توافق‌نامه ناگام تجارت آزاد

 در دسامبر ۲۰۱۶ بود که پاکستان و ایران مذاکرات بر سر توافق‌نامه تجارت آزاد را آغاز کردند. توافق‌نامه‌ای که پیش‌بینی می‌شد تا پایان سال ۲۰۱۸ لازم‌‌الاجرا شود، اما تشدید تحریم‌‌های ایران منجر به توقف آن شد. از آن سال تاکنون بارها دو طرف برسر امضا توافقنامه تجارت آزاد مذاکره کردند. اما هنوز این مذاکرات به نتیجه نرسیده است. البته غلامحسین شافعی رئیس اتاق بازرگانی ایران در اولین نشست هیات تجاری ایران با عرفان اقبال شیخ رئیس فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و صنایع کشور پاکستان در چهارم آبان ماه اعلام می‌کند، قرار است توافق تجارت آزاد ایران و پاکستان به زودی نهایی شود. اما هنوز در مورد جزئیات آن اطلاعاتی منتشر نشده است. صرفا شافعی گفته است، فارغ از کالاهایی که دو کشور برسر آن حساسیت‌ دارند، در باقی اقلام تجاری، با تعرفه‌های بسیار پایین، تجارت رونق بیش از پیش خواهد گرفت.

سایت اتاق ایران می‌نویسد، در این جلسه عبدالحکیم ریگی، رئیس اتاق مشترک ایران و پاکستان نیز با انتقاد از صدور تعرفه‌های تجاری به عنوان مهم‌ترین مانع در مسیر توسعه تجارت دو جانبه میان دو کشور، تجارت آزاد را بهترین راه‌حل در برابر این مشکل ارزیابی کرده است.

 

چالش‌های تهاتر 

در روز چهارم آبان ماه در سفر هیات تجاری ایران به پاکستان موضوع تهاتر کالایی نیز مورد بررسی قرار گرفته است. هیات ایرانی در نشستی با مدیران بانک مرکزی پاکستان، جزئیات روند تهاتر و نوع مدیریت این موضوع را بررسی می‌کنند.

ارشد محمود باتی، مدیر اجرایی تصمیم‌سازی مقررات بانکی بانک مرکزی پاکستان در این نشست می‌گوید: برای حل مشکل روابط بانکی بین ایران و پاکستان، مکانیزم تهاتر را تعریف کرده‌ایم. از طرف ایران اتاق زاهدان و از طرف پاکستان اتاق کویته به عنوان هماهنگ‌کننده امور در این رابطه مسئول هستند.

او می‌افزاید: این آمادگی وجود دارد که بر اساس خواسته‌ها و نیازها، راهکارهای جدید به منظور تقویت استفاده از تهاتر را بررسی و اجرایی کنیم.

سایت اتاق ایران می‌نویسد، در ادامه این جلسه فرصتی مهیا شد تا دو طرف درباره جزئیات روند تهاتر، ارقام و نوع مدیریت این امر به توافق برسند.

روز پنجم آبان ماه، رئیس اتاق ایران در دیدار با رئیس اتاق کراچی از توافق با مدیران بانک مرکزی پاکستان درباره تشکیل کمیته ۱۰ نفره و تعیین روند اجرای مکانیزم تهاتر بین دو کشور خبر داد.

روز ششم آبان نیز هیات ایرانی به همراه سرکنسول ایران در کراچی با رئیس سازمان توسعه تجارت پاکستان ملاقات کردند؛ در این نشست نیز طرفین پیرامون تهاتر مذاکره کردند. طرف‌های ایرانی در این نشست از رسیدن به یک دستورالعمل دقیق درباره اجرای تهاتر، تعیین تعرفه‌ها و اصلاح ارزش‌گذاری‌های انجام شده روی کالاهای ایرانی سخن گفتند. به گفته تجار ایرانی، در حال حاضر قیمت‌ها کارشناسی شده تعیین نمی‌شود و این موجب بالا رفتن مجموع ارزش کالاهای ایرانی در بازار پاکستان می‌شود.

توافقات قضایی

در روز پنجم آبان ماه نیز اتاق‌ ایران و فدراسیون اتاق‌های بازرگانی پاکستان سه تفاهم‌نامه همکاری امضا می‌کنند که به تشکیل شورای مشترک بازرگانی و حل‌وفصل اختلافات تجاری معطوف می‌شود. اعلام شده، اتاق‌ بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و فدراسیون اتاق‌های بازرگانی پاکستان همچنین به کمک روش داوری و مجزا از روند قضایی دو کشور برای حل‌وفصل اختلافات تجاری اقدام خواهند کرد.