به گزارش اکو ایران؛ عدد شاخص مدیران خرید در مردادماه 1402 به 49.9 رسید و روی تیغ قرار گرفت. در جریان استخراج شاخص مدیران خرید، اگر عدد شاخص بیش از ۵۰ باشد، نشان‌دهنده این است که اقتصاد به سمت توسعه در حرکت است؛ اما اگر رقم کمتر از ۵۰ باشد، به معنی قرار گرفتن اقتصاد در مسیر انقباض و رکود است. باتوجه‌به داده‌های اعلام شده این سوال مطرح می‌شود که چه عواملی موجب شده تداوم رکود در این شاخص شده است؟ بر اساس ارزیابی صورت‌گرفته از سوی اتاق بازرگانی ایران کاهش تقاضا در ماه‌های اخیر عدم پرداخت به‌موقع مطالبات شرکت‌ها را به همراه داشته و این امر موجب شده تا پرداخت وام و تسهیلات به تولیدکنندگان به کندی صورت گیرد که این امر نقدینگی و گردش پول در شرکت‌ها را بسیار محدود کرده است.

 علاوه بر این، شرکت‌ها در تأمین ارز به‌شدت با مشکل روبرو هستند و بانک‌ها ارزی تخصیص نمی‌دهند و عدم تخصیص ارز جهت واردات مواد اولیه طی چند ماه گذشته بسیاری از شرکت‌ها را با کمبود مواد اولیه و تجهیزات موردنیاز روبرو کرده است.

 اما از مشکلات مالی بنگاه‌ها که بگذریم می‌توان گفت قطعی مکرر برق در ماه‌های گرم تابستان خسارت‌های زیادی را به فرایند تولید، مواد اولیه و دستگاه‌ها وارد کرده است و باعث به‌تعویق‌افتادن فعالیت‌های اقتصادی شده است.

 یکی دیگر از گره‌های که موجب شده تا واحده‌های تولیدی با مشکلات بسیاری مواجه شوند به مشکلات ارزی باز می‌گردد، مشکلات ارزی و قوانین غیرکارشناسانه در خصوص واردات مواد اولیه و تجهیزات موردنیاز موجب شده تا تولیدکنندگان با مشکل ترخیص مواد اولیه از گمرکات مواجه شوند و فرایند ثبت سفارش و ترخیص از گمرک با منشأ ارزی با چالش‌های زیادی روبرو شود.

 از سوی دیگر بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده‌ای که صادرات به کشورهای همسایه دارند و با توجه به اینکه صادرات آنها به‌صورت دلاری انجام نمی‌شود، به دلیل مشکلات نحوه رفع تعهد ارزی در آستانه تعطیل شدن قرار دارند و تعدیل‌نیرو داشته‌اند.

 بالارفتن هزینه‌های انرژی به دلیل خرید برق موردنیاز واحدهای تولیدی از بورس با تعرفه‌های بالاتر یکی از دلایلی است فعالان اقتصادی از آن به‌عنوان مشکل بنگاهای اقتصادی اشاره می‌کنند، به گفته فعالان این بخش کاهش سهمیه تعیین شده برای مصرف برق برای شرکت‌ها، باعث می‌شود تا واحده‌های تولیدی ناچار به تامین مقدار بیشتری از برق مورد نیاز خود از بورس آن‌هم با تعرفه‌ها بالاتر باشند که هزینه انرژی بالایی را به تولیدکننده تحمیل می‌کند.

محدودیت‌های صادراتی موقت

از سوی دیگر محدویت صادراتی ایران به دلیل بسته شدن مرز عراق در ایام اربعین یکی دیگر از دلیلی است که موجب شدت تا صادرات و فروش خارجی کشور کاهش یابد که این امر هم در کاهش شاخص مدیران خرید اثرگذار بوده است. هرساله تردد کامیون‌های تجاری به مدت 15 روز از مرز مهران ممنوع می‌شود که این امر بر مبادلات تجاری کشور اثر گذار است،‌چرا که بسته شدن مرز عراق در اربعین صادرات و فروش خارجی را کاهش می‌دهد.

اما  اعمال سلیقه‌ای قوانین در وزارت صمت و گمرک اخلال زیادی در فرآیند کسب‌وکارها برای فعالان اقتصادی ایجاد کرده است. شرکت‌ها در بیشتر مواقع در تامین مواد اولیه خود و همچنین تامین قطعات و لوازم‌یدکی دستگاه‌ها، از گمرک با مشکل روبرو هستند. این در حالی است که تامین آن از طریق بازار به دلیل این‌که بسیاری از قطعات موجود در بازار تقلبی و بی‌کیفیت است، آسیب و خسارت جدی به دستگاه‌ها وارد می‌کند، انتظار تولیدکنندگان این است که گمرک به‌منظور سهولت در انجام کار برای تولیدکنندگانی که نیاز به لوازم‌یدکی و تجهیزات برای دستگاه‌های خود دارند تعداد مشخصی سهمیه واردات برای مصرف در خط تولید تخصیص دهد.

اما نبود نیروی کار ماهر یکی دیگر از مشکلاتی که شرکت‌ها با آن دست به  گریبان‌اند، به گفته فعالان اقتصادی استخدام نیروی کار ماهر به دلیل پایین بودن حقوق و دستمزد با مشکل روبرو شده و فرایند جذب نیرو را سخت کرده است.