موانع ورود هوش مصنوعی به صنایع و معادن ایران چیست؟

به گزارش اکوایران؛ ورود اکوسیستم فناوری به صنایع و معادن ایران هنوز از نگاه فعالان اکوسیستم فناوری با چالش‌های متعددی روبرو است. هنوز بسیاری از مدیران صنایع و معادن نسبت به این موضوع مقاومت نشان می‌دهند. البته از نگاه برخی تحلیلگران این حوزه مقاومت مدیران بخش خصوصی در صنعت ومعدن ناشی از عدم درک درست از این موضوع است و یا به تعبیری نرسیده به یک زبان مشترک بین فناوری و صنعت و معدن است.

مشکات اسدی، یکی از فعالان بخش خصوصی اکوسیستم فناوری معتقد است: دو چالش بزرگ در جریان تغییر صنعت در ایران وجود دارد. به گفته او اولی  عدم شکل‌گیری مشارکت و همراهی بین بازیگران اصلی پروژه یعنی دولت، صنعت، نهاد صنفی و رسانه‌‌ای و اکوسیستم فناورآوری و نوآوری است. دومی  عدم توجه به ابعاد انسانی و غیرفنی مسئله است.

او می‌گوید: در این میان انتظار از دولت ایجاد زیرساخت و رگولاتوری است. انتظار بخش خصوصی یعنی بخش صنعت انتقال دانش فنی، احصا و طرح مسئله و میزبانی پایلوت‌هاست. انتظار از اکوسیستم فناوری اطلاعات فراهم کردن راهکارها و در نهایت انتظار از نهادهای صنفی همچون اتاق بازرگانی شکل دادن میز گفت‌وگو است.

اسدی  که در شانزدهم نشست کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق تهران صحبت می‌کرد؛ در بخشی از اظهاراتش به مبادلات و مذاکرات پایدار اشاره میکند و می‌گوید که اتاق باید نقش واسط بین فاوا و دولت را بازی کند.

این کارشناس حوزه فناوری هم‌چنین به راهکارهایی برای حل چالش‌ها  اشاره می‌کند و می‌گوید: پروژه دیجیتالی شدن باید از مدیران ارشد آغاز شود. طراحی آموزش مدیران ارشد به دلیل اینکه تغییرات از آن نقطه شروع می‌شود، باید آغاز شود.

نکته دیگری که او بر آن تاکید می‌کند توجه به پروژه‌های کوچک‌مقیاس و زودبازده به جای پروژه‌های بلندمدت و دیربازده بود، چرا که برای پروژه‌هایی که زمان آن طولانی و هزینه آنها زیاد است رغبتی از سوی مدیران صنایع وجود ندارد.

مشکات اسدی می‌گوید: وقتی یک پروژه زودبازده به نتیجه می‌رسد و مدیران نتایج را سریع‌تر لمس می‌کنند، بیشتر برای بهره‌مندی از فناوری انگیزه و رغبت پیدا می‌کنند. متاسفانه تجربه تلخ نشان می‌دهد که هنوز صنعت آماده پذیرش فناوری نیست.

در ادامه حمید بهنگار، رئیس انجمن فاوای استان تهران، بازیگران اصلی تعامل صنعت و اکوسیستم فناوری را دولت، فناوران، دانشگاه و بهره‌برداران می‌خواند و می‌گوید: هر نقشی و بازیگری را در این جریان اضافه ببینیم در درازمدت ما را با چالش مواجه می‌کند. در جریان تعامل صنعت با اکوسیستم یکسری مشکلات با استفاده از پژوهش‌های دانشگاه‌ها قابل حل است.

او می افزاید: اقتصاد دیجیتال، تحول دیجیتال و هوشمندسازی سه بحث مجزاست که هرچند در ابتدای راه به هم متصل هستند اما در دراز مدت از هم جدا می‌شوند و دنیای متفاوتی دارند.

بهنگار در واکنش به این موضوع که «صنعت آماده پذیرش فناوری نیست» می‌گوید: صنعت از زبان خودش آماده پذیرش فناوری است. یعنی ما باید ترمینولوژی را از زبان صنعت به سمت آی‌تی بیاوریم. طبیعی است که اگر از سمت آی‌تی به صنعت بروید جواب نمی‌گیرید. در واقع باید صنعت و فناوری به یک زبان مشترک برسند تا بتوانند با هم کار کنند.

او تاکید می‌کند؛ پیاده‌سازی تحول دیجیتال بدون بازطراحی استراتژی ایجاد نمی‌شود و استراتژی بدون زیرساخت فرهنگی و اصلاح فرهنگ بدون تغییر نگاه در مدیر ارشد محقق نمی‌شود.

بهنگار همچنین معتقد است: ما در هوش مصنوعی شکست نداریم بلکه بخشی از تکامل در آنچه شکست گفته می‌شود، نمایان می‌شود.

 راه‌اندازی مرکز انقلاب صنعتی چهارم

محمد عبده ابطحی، مسئول میز انقلاب چهارم صنعتی معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران،‌ نیز به دو چالش عمده یعنی هماهنگی بین ذی‌نفعان و عبور از پایلوت به پروژه‌های بزرگ‌تر یا به زعم او برزخ پایلوت اشاره می‌کند و می‌گوید: دنیا برای حل این دو چالش، نهادسازی کرده است و این نهادها اجرای فرآیندها را تسهیل می‌کنند. در حال حاضر در کشورهای همسایه مثل ترکیه و امارات این نهادها ایجاد شده و آنها پروسه تحول دیجیتالراه‌ را دائما ساده‌سازی می‌کنند. مثل مراکز انقلاب صنعتی چهارم که شبکه 20تایی آن را مجمع جهانی اقتصاد آن را مدیریت می‌کند و  شش مرکز از آن در کشورهای همسایه ماست. شاید بهتر باشد که اتاق به این زمینه ورود کند و به شکل‌گیری این نهادها در کشور کمک کند.

سعید رسول‌اف، نایب‌رئیس کمیسیون، نیز با اشاره به اینکه برنامه کلی کمیسیون این است که فناوری اطلاعات به صورت صرف خارج شده و کاربرد آن در صنایع را تحلیل و بررسی کند، می‌گوید: متوسط تولید ناخالص داخلی معدن در دنیا بین 5 و 6 درصد اما در ایران کمتر از یک درصد است که نشان از ضرورت توجه بیشتر و استفاده از هوشمندسازی در معدن و صنایع معدنی دارد. بهتر آن است که کمیسیون در برنامه نشست‌های آتی خود، هر جلسه را به یک صنعت اختصاص دهد تا تجربه آن صنعت در حوزه استفاده از فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی را بررسی کند.

حسن فروزان‌فرد، رئیس کمیسیون حکمرانی سازمانی اتاق تهران، نیز با بیان اینکه تحول دیجیتال ذیل مساله بهره‌وری قرار می‌گیرد، می‌گوید: تحول و فناوری از دید صنایع یک حرکت بزرگ است اما واژه بهره‌وری قابل لمس و قدیمی است که می‌توان ذیل آن حرکت کرد. ما می‌توانیم در جشنواره بهره‌وری از پروژه‌های بهبود حاصل از تحول دیجیتال استفاده کنیم و پایه همراهی و همکاری کمیسیون تحول با جشنواره بهره‌وری را بر این مبنا قرار دهیم.

او با اشاره به اینکه یکی از ابعاد شناخته‌شده بهبود نظام‌های حکمرانی در سطح شرکتی، هلدینگ‌ها و ملی مفهوم تحول دیجیتال است، می‌گوید: تحول دیجیتال زمینه شفافیت، مشارکت و پاسخگویی به شیوه‌های جدید را فراهم می‌کند.

رضا قربانی، نایب‌رئیس کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق تهران نیز با اشاره به مساله هوشمندسازی معادن به مبحث کنشگران مرزی به عنوان بک موضوع مهم اشاره می‌کند و می‌گوید: آنچه در جریان هوشمندسازی معدن باید در کنار ارائه راهکار برای سودده‌تر شدن آن اندیشید مساله محیط زیست است. گروه‌هایی که در حوزه هوشمندسازی در معادن کار می‌کنند می‌توانند برای دریافت حمایت‌های بین داخلی و بین‌المللی روی مساله حفظ و بازیابی محیط زیست در محدوده‌های معدنی و هم‌چنین کاهش کربن که مسائل بسیار موردتوجهی است، تمرکز کنند.