به گزارش اکو ایران، مصطفی صالحی‌نژاد، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و قطر در گفت‌وگو با ایلنا، اظهار کرد: شرایط سیاسی کنونی ایران تأثیر زیادی بر روابط تجاری با قطر گذاشته است.؛ این تأثیرات به‌طور قابل توجهی باعث پیچیده‌تر شدن فرآیند صادرات کالا به قطر شده و هزینه‌های تجارت را افزایش داده است. در حالی که از نظر قوانین رسمی هیچ مشکلی در روابط تجاری ایران و قطر وجود ندارد، اما در عمل رفتارهای قطری‌ها با ایران نشان‌دهنده وجود مشکلات غیررسمی در این زمینه است.

صالحی‌نژاد، با اشاره به واقعیت‌های موجود در بخش بازرگانی 2 کشور، گفت: «باید بپذیریم که ایران در موقعیتی قرار دارد که تمایل بیشتری به تجارت با قطر دارد، اما این میزان تمایل یا حتی می‌توان گفت نیاز به تجارت با ایران در قطر وجود ندارد؛ چراکه همه سرمایه‌گذاران جهانی به دنبال فرصت‌های تجاری در قطر هستند و این کشور با برگزاری رویدادهایی همچون جام جهانی و میزبانی المپیک، زمینه‌های مناسبی را برای جذب سرمایه‌گذاران فراهم کرده است. به همین دلیل، اقتصاد قطر به‌طور قابل‌توجهی متکی به سرمایه‌گذاران خارجی است که جمعیتشان از بومی‌های قطر بیشتر است.»

موانع اصلی گسترش تجارت ایران و قطر

به گفته او، یکی از مشکلات اصلی ایرانی‌ها در تجارت با قطر، مسئله اقامت است؛ به‌طوری که حتی رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و قطر نیز اقامت این کشور را ندارد. علاوه بر این، مشکلاتی در زمینه انتقال بار و کشتیرانی نیز وجود دارد. 

او ادامه داد که یکی دیگر از مشکلات، دشواری‌های مربوط به واردات کالاهای ایرانی به قطر است. بارهایی که لیبل ایران را دارند، دیگر به راحتی اجازه ورود مستقیم به قطر را پیدا نمی‌کنند. به‌جای آن، این بارها باید ابتدا از طریق امارات وارد قطر شوند که این امر هزینه تجارت را تا سه برابر افزایش می‌دهد. علاوه بر این، واردات کالاهای ایرانی به گمرکات قطر با تأخیرهایی مواجه می‌شود که به‌ویژه به دلیل مناسبات سیاسی و اخبار منتشر شده از ایران در منطقه است.

صالحی‌نژاد افزود: پیش از این، تلاش‌هایی برای راه‌اندازی صرافی و حل مشکلات مربوط به تبادلات مالی میان ایران و قطر صورت گرفته بود. اما اکنون نگرانی اصلی، دشواری‌های مربوط به ورود کالا به قطر است که تجارت میان دو کشور را پیچیده‌تر کرده است؛ این وضعیت نشان‌دهنده تأثیرات منفی سیاست‌های منطقه‌ای و روابط بین‌المللی بر روند صادرات و واردات کالاها میان ایران و قطر است.

امارات، بزرگ‌ترین مبدأ واردات کالا به ایران

«عبدالامیر ربیهاوی»، مدیرکل دفتر غرب آسیای سازمان توسعه تجارت پیش از این در گفت‌وگو با ایسنا، امارات را یکی از پنج شریک اصلی تجاری ایران معرفی کرده و گفته بود: «امارات، سومین شریک تجاری ایران در صادرات و اولین شریک در واردات است. در سال گذشته (۱۴۰۲)، حجم مبادلات تجاری ایران و امارات به حدود ۲۷ میلیارد دلار رسید که نسبت به سال ۱۴۰۱ حدود ۳ میلیارد دلار افزایش داشت. سازمان توسعه تجارت بر لزوم افزایش این رقم تاکید دارد، چراکه ظرفیت‌های زیادی برای رشد تجارت دو کشور وجود دارد.»

امارات متحده عربی در سال‌های اخیر به بزرگ‌ترین مبدأ واردات کالا به ایران تبدیل شده است. در هشت ماهه‌ی امسال (۱۴۰۳)، امارات با اختصاص ۱۳.۶ میلیارد دلار و سهم ۳۰.۱ درصد از کل واردات، جایگاه نخست را در میان کشورهای واردکننده به ایران داشته است. پس از آن، چین با ۱۱.۵ میلیارد دلار (۲۵.۵ درصد)، ترکیه با ۷.۸ میلیارد دلار (۱۷.۴ درصد)، آلمان با ۱.۵ میلیارد دلار (۳.۴ درصد) و روسیه با ۱ میلیون دلار (۲.۳ درصد) در رده‌های بعدی قرار دارند.

 ایران در بخش‌هایی مانند ساخت‌وساز، انرژی و فناوری‌های نوین از کالاهای وارداتی از امارات بهره‌برداری کرده است؛ به‌ویژه مصالح ساختمانی مانند سیمان و فولاد که در پروژه‌های بزرگ نظیر سدسازی و احداث پل‌ها استفاده می‌شوند.