حذف ناگهانی داروهای برند؛ بیماران خاص در بن‌بست درمان

به گزارش اکوایران، حذف برخی برندهای دارویی از سامانه تأمین اجتماعی، نه‌تنها حق انتخاب پزشکان در تجویز دارو را محدود می‌کند، بلکه بیماران را نیز در مسیر درمان خود با مشکلات و سردرگمی‌های متعددی مواجه خواهد کرد.

اقدام صورت گرفته، موجب شده پزشکان نتوانند گزینه‌های مناسب را برای بیماران تجویز کنند. این مسئله در بیماری‌های خاص مانند سرطان، دیابت، صرع و بیماری‌های نادر، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، چراکه بدن بسیاری از بیماران به برندهای مشخصی از داروها عادت کرده‌اند و تغییر ناگهانی آن‌ها می‌تواند عوارض ناخواسته‌ای به دنبال داشته باشد.

در این زمینه می‌توان نمونه‌ای عینی ارائه داد؛ به‌عنوان‌ مثال، برخی بیماران دیابتی، بسته به وضعیت جسمانی و نوع قند خون خود، با تشخیص پزشک از انسولین‌های قلمی مانند منتوس، ویکتوزا و سایر برندها استفاده می‌کنند. دوز مصرفی این داروها، به‌ویژه برای کودکان و سالمندان، اهمیت بالایی دارد، زیرا نوسان یا افت شدید قند خون می‌تواند خطر مرگ را برای این بیماران به همراه داشته باشد.

سردرگمی بیماران در تهیه دارو

با این شرایط می‌توان گفت، حذف برخی داروهای برند از سامانه نسخه‌نویسی، به‌ویژه برای بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن و صعب‌العلاج، مشکلات جدی ایجاد کرده است. بسیاری از این بیماران برای کنترل شرایط خود، به داروهای خاصی وابسته‌اند و هرگونه تغییر در فرمولاسیون یا برند دارو می‌تواند اثربخشی درمان را کاهش دهد. در چنین شرایطی، تاخیر در دسترسی به داروی مورد نیاز، نه‌تنها روند بهبود بیماران را مختل می‌کند، بلکه عوارض جانبی جبران‌ناپذیری نیز به همراه خواهد داشت.

علی مطلق رئیس انجمن رادیوانکولوژی ایران هشدار داده است که این تغییرات ناگهانی، بیماران سرطانی را در معرض خطر جدی قرار می‌دهد. به گفته او، داروهای مورد استفاده در شیمی‌درمانی و درمان‌های هدفمند نیازمند دقت بالا در تجویز و مصرف هستند و جایگزینی ناگهانی آن‌ها می‌تواند اثربخشی درمان را کاهش دهد.

افزایش تقاضا برای داروهای خارجی

از سوی دیگر، یکی از پیامدهای حذف برندهای دارویی داخلی، افزایش تقاضا برای داروهای برند خارجی است. بسیاری از بیماران برای حفظ کیفیت درمان خود، به دنبال جایگزین‌هایی از میان داروهای وارداتی خواهند بود که این امر موجب افزایش وابستگی به واردات دارو و خروج ارز از کشور خواهد شد. علاوه بر این، چنین تصمیماتی ممکن است منجر به گسترش بازار سیاه دارو شود و بیماران را ناچار به خرید دارو با قیمت‌های گزاف کند.

مسوولان شفاف سازی کنند

اتخاذ چنین تصمیمات کلانی در حوزه سلامت، نیازمند بررسی دقیق، اطلاع‌رسانی مناسب و تدوین برنامه‌های جایگزین است. حذف ناگهانی برخی برندهای دارویی، بدون ارائه توضیح شفاف، تنها بر ابهامات و نگرانی‌های بیماران و پزشکان می‌افزاید. ضروری است که مراجع ذی‌ربط دلایل این اقدام را به‌طور شفاف اعلام کرده و راهکارهای جایگزینی برای بیماران ارائه دهند.

تصمیم اخیر تامین اجتماعی در حذف برندهای دارویی از سامانه نسخه‌نویسی، بحرانی تازه را برای بیماران و پزشکان رقم زده است. محدودیت در تجویز دارو، افزایش مشکلات بیماران در تهیه داروهای مورد نیاز و احتمال وابستگی بیشتر به داروهای وارداتی، از جمله پیامدهای این اقدام محسوب می‌شوند. لازم است سیاست‌گذاران حوزه سلامت، با شفاف‌سازی، هماهنگی بیشتر با جامعه پزشکی و تدوین راهکارهای مناسب، از آسیب‌های بیشتر به بیماران جلوگیری کنند.