به گزارش اکوایران ،در پی حملات اسرائیل به واحدهای صنعتی کشور، مسأله جبران خسارات، حمایت از کارگران و احیای کارخانههای آسیبدیده، به دغدغهای جدی بدل شده است. اما قانون چه مسئولیتهایی را بر دوش دولت و کارفرما گذاشته است؟
جهان صنعت نوشت، بر اساس ماده ۳۰ قانون کار، چنانچه کارگاهی بهدلیل «قوه قهریه» مانند جنگ یا بلایای طبیعی تعطیل شود، کارفرما موظف است پس از بازسازی، همان کارگران را دوباره در مشاغل قبلی یا مشابه به کار گیرد. در تبصره این ماده نیز بر وظیفه دولت برای تأمین معیشت کارگران از محل صندوق بیمه بیکاری و منابع عمومی تأکید شده است.
در تبصره این ماده نیز آمده است: «دولت مکلف است با توجه به اصل بیستونهم قانون اساسی و با استفاده از درآمدهای عمومی و درآمدهای حاصل از مشارکت مردم و نیز از طریق ایجاد صندوق بیمه بیکاری نسبت به تامین معاش کارگران بیکار شده کارگاههای موضوع ماده۴ این قانون و با توجه به بند۲ اصل چهلوسوم قانون اساسی امکانات لازم را برای اشتغال مجدد آنان فراهم نماید.»
همچنین ماده ۷۱ قانون کار تصریح دارد که تعطیلی کارگاه، تعهدات کارفرما را نسبت به کارگر ساقط نمیکند. دولت نیز طبق اصل ۲۹ و بند ۲ اصل ۴۳ قانون اساسی، موظف به فراهمکردن شرایط اشتغال مجدد است.
مسئولیتهای اجرایی چه نهادهایی است؟
طبق اظهارات علی نصیری رئیس ستاد مدیریت بحران تهران، در شرایط جنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) مسئول مستقیم برآورد خسارات و جبران آن در حوزه صنعت است. همچنین سازمان پدافند غیرعامل باید در حوزه پیشگیری و ارتقاء ایمنی واحدها نقشآفرینی کند.
با وجود این، بسیاری از واحدهای آسیبدیده هنوز در انتظار ارزیابی خسارات هستند. برای نمونه، کارخانه «فردا موتور» در بروجرد که با بیش از ۵۰۰ پرسنل فعالیت داشت، بهطور کامل آسیب دید. دو کارگر جان باختند و تولید متوقف شد. با این وجود، نماینده مردم بروجرد و عضو کمیسیون برنامه و بودجه با تیمهایی از دولت و مجلس به پرونده آسیب به این واحد ورود کرده و قول پیگیری سریع دادند.
به گفته نصیری باید برای برپایی دوباره این واحد منابعی اختصاص یابد تا دوباره ماشینآلات نصب و واحد از نو بازسازی شود. در صورت رسیدن به موقع منابع، باز هم در بهترین حالت احیای این واحد و وارد کردن آن به مدار تولید، چند ماه طول خواهد کشید.
واحدهای دیگر چه وضعیتی دارند؟
چاپخانه معطر، طرف قرارداد روزنامه کار و کارگر در تهران، نیز دچار آسیب کلی شده و فعلاً فعالیتش متوقف است. اما مدیران آن میگویند هنوز وزارت صمت برای ارزیابی مراجعه نکرده است. در استان فارس هم وضعیت مجموعه «صاایران» در هالهای از ابهام قرار دارد و خبری از اقدامات حمایتی رسمی منتشر نشده است.
حمایت صرف از بیمه بیکاری کافی نیست
برخی فعالان کارگری تأکید دارند که نباید تنها به بیمه بیکاری برای حمایت از کارگران بسنده کرد. مازیار گیلانینژاد معتقد است کارفرمایانی که سالها از سود تولید بهرهمند شدهاند، باید در دوران بحران، سهم بیشتری در حمایت از کارگران بپذیرند و حتی از توان همین نیروهای انسانی برای بازسازی واحدها استفاده کنند.
قانون کار، دولت و کارفرما را به حمایت از کارگران و احیای واحدهای تعطیلشده پس از جنگ موظف میداند. با این حال، اجرای این قوانین در شرایط بحرانی نیازمند اقدام سریع، هماهنگی میان نهادها و رویکردی مسئولانه از سوی کارفرمایان است؛ چراکه معیشت کارگران، بازسازی تولید و امنیت اقتصادی کشور به آن گره خورده است.
