به گزارش اکوایران، از سال 2011، بشر قادر بوده به راحتی و با‌دقت بسیار بالا، به تغییر و اصلاح ژنوم بپردازد. برای این منظور، نخست یک ابزار مولکولی به نام کریسپر-کاس9 مورد استفاده قرار گرفت که امروزه با هزینه بسیار کم می‌توان از آن حتی در آزمایشگاه یک دبیرستان استفاده کرد. این فناوری در ایستگاه فضایی بین‌المللی نیز استفاده شده است.

به نوشته ساینس الرت، پس از‌ آن روشی به نام «ویرایش اصلی» توسعه یافت که از طریق آن ایجاد تغییرات جزئی در ژنوم هر موجود زنده‌ای ممکن شد. پتانسیل استفاده از مهندسی یا ویرایش ژن برای اینکه انسان را قادر سازد به اعماق فضا سفر کند، بی‌پایان است.

مشکلات پیرامون سفر به اعماق فضا

یکی از مشکل‌سازترین مسائل برای فضانوردان در سفرهای بسیار دورتر از کره زمین، قرار گرفتن در معرض تشعشعات کیهانی است که می‌تواند بسیاری از فرآیندهای بدن را با اختلال جدی روبه‌رو کند و ریسک ایجاد سرطان در طولانی‌مدت را افزایش دهد.

شاید با استفاده از این فناوری بتوانیم ژن‌هایی از گیاهان و باکتری‌ها را وارد بدن کنیم که تشعشعات را به‌طور کامل از میان ببرند. این موضوع مانند فیلم‌های علمی-تخیلی به نظر می‌رسد، اما متفکران برجسته مانند «مارتین ریس» معتقدند این فناوری کلید پیشرفت بشر در منظومه شمسی است.

شناسایی ژن‌های خاصی که می‌توانند فرآیند پیر شدن را آهسته کنند و مانع از فروپاشی سلولی در انسان بشوند، می‌تواند در مأموریت‌های طولانی‌مدت فضایی کمک‌کننده باشد. ما همچنین می‌توانیم به مهندسی غلات بپردازیم که در برابر تأثیرات قرار گرفتن در معرض تشعشعات، مقاومت می‌کنند زیرا فضانوردان باید در سفرهای طولانی‌مدت غذای خود را تولید کنند.

عکس 1

دانشمندان همچنین می‌توانند داروها را براساس نیاز هر فضانورد و با توجه به ترکیب ژنتیکی خاص آن فرد، شخصی‌سازی کنند. آینده‌ای را متصور شوید که در آن شناخت از ژنوم انسان به اندازه‌ای پیشرفت کرده باشد که بتوان با استفاده از این داروی خاص، ژن‌ها را تغییر داد.

خرس‌های آبی، مقاوم‌ترین موجودات کره زمین

تاردیگریدها یا خرس‌های آبی نوعی موجودات میکروسکوپی هستند و آزمایشات نشان می‌دهد این مخلوقات کوچک می‌‌توانند در برابر دماهای بسیار شدید، فشار و تشعشعات بالا و گرسنگی به شکل چشمگیری مقاومت کنند. آن‌ها حتی قادرند در شرایط خلأ زنده بمانند.  

متخصصین ژنتیک بسیار مشتاق هستند به درک بهتری از ژنوم خرس‌های آبی برسند و تحقیقی که در نیچر به چاپ رسیده، سعی داشته ژن‌ها و پروتئین‌های اصلی را بررسی کند که باعث شده‌اند این موجودات میکروسکوپی به این مقاومت شگفت‌انگیز دست یابند.

اگر محققان بتوانند برخی از این ژن‌ها را در غلات قرار دهند، آیا گیاهان پرروش‌یافته در فضا می‌توانند مقاومت بالایی در برابر تشعشعات و فشارهای محیطی به دست آورند؟

موضوع جذاب‌تر این است که اگر ژن‌های تاردیگریدها در ژنوم انسان قرار بگیرد، بشر می‌تواند در برابر شرایط دشوار سفرهای فضایی مقاومت بالاتری به دست آورد؟

دانشمندان پیش از این در آزمایشگاه، ژن‌های خرس آبی را به سلول‌های انسانی وارد کرده‌اند و نتیجه این بوده که سلول‌های انسانی مقاوت بیشتری در برابر تابش‌های اشعه ایکس به دست آوردند. انتقال ژن‌ها از تاردیگریدها به بدن انسان تنها یک نمونه از راهکارهایی است که دانشمندان را قادر می‌سازد با مهندسی سلول‌های انسانی و گیاهی، بشر را به شکل بهتری برای سفرهای فضایی آماده کند. برای رسیدن به این هدف، تحقیقات بسیار بیشتری مورد نیاز است.

خرس آبی

تاردیگریدها یا خرس‌های آبی جزء مقاوم‌ترین موجودات جهان هستند. آن‌ها می‌‌توانند در برابر دماهای بسیار شدید، فشار و تشعشعات بالا و گرسنگی به شکل چشمگیری مقاومت کنند.

مسائل اخلاقی پیرامون ویرایش ژن

با این حال، دولت‌های زیادی در سراسر جهان محدودیت‌های شدیدی نسبت به چگونگی استفاده از ویرایش ژنوم ایجاد کرده‌اند. همچنین دیگر فناوری‌ها برای وارد کردن ژن از یک گونه به گونه دیگر، تحت محدودیت قرار دارند. آلمان و کانادا در میان محتاط‌ترین دولت‌ها در این زمینه هستند، اما به نظر می‌رسد محدودیت‌ها در سایر کشورها در حال کاهش است.

در نوامبر 2018، دانشمند چینی به نام «هه جیانکوئی» اعلام کرد که برای نخستین‌بار در جهان، او به اصلاح ژنتیکی دو نوزاد اقدام کرده است. این دانشمند یک ژن به سلو‌ل‌های دوقلوهای متولد نشده معرفی کرده بود که باعث ایجاد مقاومت در برابر اچ‌آی‌وی می‌شود. این دانشمند پس از این اتفاق زندانی شد، اما پس از‌ آزادی اجازه پیدا کرد بار دیگر به تحقیقات خود ادامه دهد.

در رقابت جدید برای سلطه بر فضا، کشورهای خاصی ممکن است بیش از سایرین به تحقیقات خود درباره اصلاح ژنتیکی ادامه دهند. هر کس که در این زمینه پیروز شود، می‌تواند منفعت‌های علمی و اقتصادی زیادی از آن خود کند.

اگر آقای ریس و دیگر آینده‌گراها درست بگویند، این حوزه از علم پتانسیل این را دارد که میزان نفوذ بشر به اعماق کیهان را گسترش دهد، اما جامعه نیز باید استفاده از این فناوری را قبول کند و با آن موافق باشد. احتمالا در این زمینه مخالفت‌های جدی به وجود آید زیرا ریسک تغییر یافتن گونه انسان برای همیشه وجود دارد.

با توجه به اینکه پیشرفت‌های ویرایش ژنتیکی اکنون دقت ویرایش هدفمند ژن را به شکل قابل توجهی افزایش داده، واضح است که این فناوری سریع‌تر از آنچه در افکار عمومی شنیده می‌شود، به پیشرفت خود ادامه می‌دهد.

یک کشور در نهایت در این زمینه جهشی را انجام خواهد داد و تنها پس از آن است که متوجه خواهیم شد که این ایده‌ها واقعا چقدر عملی هستند. تا آن زمان، فقط می‌توانیم با کنجکاوی، هیجان یا حتی نگرانی شدید، آینده این فناوری و تأثیر آن بر بشر را حدس بزنیم.