دو بازاری که چشم در چشم هم دوختند

بحث از سرگیری واردات خودرو نه تنها بازار خودرو که روی بازار ارز نیز تاثیرگذار بوده است. در شرایطی شاهد این اثرگذاری از سوی بازار خودرو روی بازار ارز هستیم که پیش تر شاهد بودیم که به مدت چهار سال بازار ارز نه تنها دست بالا را در یمان بازارهای عموی داشت بلکه به عنوان لیدر بازارهای عمومی روی این بازارها از جمله بازار خودرو اثرگذار بود. بعد از زمزمه بازگشت تحریم های اقتصادی در سال 97 سیاست گذار کلان تصمیم گرفت تا واردات خودرو را متوقف و درهای ورودی کشور را به روی محصولات تولیدی برندهای بین المللی خودروسازی ببندد. این مساله سبب شد تا بازار خودرو به خصوص بازار خودروهای وارداتی تاثیر گرفته و شاهد رشد افسار گسیخته قیمت خودروهای وارداتی باشیم. البته نمودار قیمت خودروهای وارداتی ناشی از ممنوعیت واردات روند صعودی به خود نگرفت. بی تردید نوسانی شدن بازار ارز و رشد نرخ ارز نیز در این مهم بی تاثیر نبود. اما حال که زمزمه از سرگیری واردات خودرو بیش از هر زمان دیگر شنیده می شود به نظر می رسد این اتفاق علاوه بر تاثیر گذاری روی بازار خودروبه صورت کلان و زمزمه ریزش قیمت ها، بازار ارز را نیز تحت تاثیر خود قرار داده است.

روز گذشته سخنگوی وزارت صمت خبر از نهایی شدن آیین نامه اجرایی واردات خودرو داد. امید قالیباف گفت هفته آیین نامه اجرایی ورود خودرو به کشور منتشر خواهد شد. پیش از قالیباف وزیر صمت نیز خبر از نهایی شدن آیین نامه اجرایی واردات خودرو در هیات دولت داده بود. آن طور که رضا فاطمی امین گفته بود باید مراسم رونمایی از این آیین نامه روز 29 مردادماه امسال برگزار می شد اتفاقی که البته نیفتاد و حال سخنگوی وزارت صمت وعده داد این مهم هفته آینده در دستورکار قرار گیرد.

حال فعالان بازار ارز و خودرو چشم در چشم هم دوخته اند و کوچکترین حرکت بازار مقابل را رصد می کنند. اما چه شد که بحث واردات خودرو منجر به تغییراتی در بازار ارز شد؟

برداشت قفل از در واردات خودرو یکی از فرامین هشت گانه خودرویی ابراهیم رییسی رییس جمهور بود. بازه نهایی برای اجرایی شدن فرمان رییسی انتهای اردیبهشت ماه امسال در نظر گرفته شده بود اما بیش از سه ماه از زمان در نظر گرفته شده برای از سرگیری واردات خودرو به کشور می گذرد و همچنان شاهد هستیم که ورود خودرو عملیاتی نشده است. برخی دلیل این اتفاق را مخالفت بانک مرکزی می دانند و معتقدند نگرانی مدیران ارشد بانک مرکزی سبب تاخیر در واردات مجدد خودرو به کشور شده است. اما حال که ثانیه شماری برای از سرگیری واردات خودرو به کشور آغاز شده فعالان بازار ارز این مساله را اینگونه تعبیر می کنند که در نهایت مدیران ارشد بانک مرکزی نیز راضی شدند تا ارز مورد نیاز واردات خودرو را تامین کنند. همین تحلیل سبب شده تا فعالان بازار دو دیدگاه متفاوت داشته باشند. برخی از فعالان بازار موافقت بانک مرکزی با از سرگیری واردات خودرو را اینگونه معنی می کنند که منابع ارزی کشور به میزانی است که تخصیص ارز به واردات خودرو خللی در مدیریت منابع ارزی کشور ایجاد نخواهد کرد و بانک مرکزی با تخصیص ارز برای ورود خودرو می تواند بی دغدغه بازار ارز را کنترل کند. این تحلیل می گوید این سیگنال به بازار ارز می تواند دامنه نوسان نرخ ارز را محدود کند. طرفداران این تحلیل معتقدند تا یکی از عواملی که منجر به بهم خوردن تعادل میان عرضه و تقاضا در بازار ارز شد، بی اطمینانی فعالان بازار به ذخایر ارزی بانک مرکزی بود. اما از سرگیری واردات خودرو این گمانه که منابع ارزی کشور محدود است را بیش از پیش کمرنگ می کند. در کنار این مساله آنها تاکید می کنند واردات خودرو به عنوان اهرمی برای جمع کردن نقدینگی موجود در جامعه عمل کرده و این امکان را به دولت می دهد تا جلوی ورود سرمایه های سرگردان به بازارهای مختلف از جمله بازار ارز را بگیرد. این اتفاق می تواند به صورت غیر مستقیم روی بازار ارز تاثیر مثبت گذارد. در نقطه مقابل اما هستند افرادی که معتقدند از سرگیری واردات خودرو به کشور را نمی توان به معنای کافی بودن منابع ارزی بانک مرکزی دانست. طرفداران این تحلیل می گویند منابع ارزی بانک مرکزی همچنان نامطمئن است و به احتمال فراوان مسئولان ارشد بانک مرکزی تحت فشار سیاست گذار کلان زیر برگه تخصیص ارز به واردات خودرو را امضا کرده اند. همچنین دسته دوم تحلیلگران تاکید می کنند در شرایط حاضر از سرگیری واردات خودرو منجر به بهم خوردن تراز تجارتی کشور نیز می شود این مسئله در شرایط فعلی می تواند عواقب سویی برای اقتصاد کشور به دنبال داشته باشد. آنها استارت از سرگیری واردات خودرو به کشور را منجر به بلند شدن دامنه نوسان نرخ ارز در بازار می دانند. این دسته از تحلیگران معتقدند حتی چنانچه توافق نامه برجام احیای امضا شود بهتر است سیاست گذار پولی و بانکی در تخصیص ارز به واردات خودرو با وسواس عمل کند. آنها تاکید می کنند اگر چنین اتفاقی نیفتد عنان بازار ارز از کف سکانداران بانک مرکزی خارج خواهد شد.    

حال باید منتظر ماند و دید کدام تحلیل درست از آب در می آید آنهایی که با دیدی مثبت به واردات خودرو و تاثیر آن روی بازار ارز نگاه می کنند یا تحلیگرانی که همچنان عینک بدبینی به چشم دارند.