رونمایی از نظم نوین: چگونه شنل قرمز اعراب محرک گاو آمریکایی شد؟

به گزارش اکوایران، چهره ای غیر آمریکایی پیش از انتخابات میان دوره ای کنگره، رای خود را به صندوق انداخت؛ او کسی نبود جزء؛ ولیعهد عربستان؛ محمد بن سلمان. طبیعتا تصمیم اخیر اوپک پلاس مبنی بر کاهش تولید نفت به میزان دو میلیون بشکه در روز که موجب افزایش بهای انرژی شده، تصمیمی وسوسه برانگیز بود آن هم در شرایطی که دولت بایدن از سعودی ها خواست تا اتخاذ این تصمیم را به تعویق بیاندازند؛ خواسته ای که محقق نشد چرا که ریاض پس از امضای توافق هسته ای 2015 ایران، روابط پرتنشی را با آمریکا تجربه می کند.

شنل قرمز اعراب، محرک گاو آمریکایی

ناظران می گویند، ریاض ممکن است درمسیر متفاوتی قرار گیرد و با پیوستن به بریکس همکاری اش را با چین افزایش دهد. پس بی دلیل نیست که امروز به شکلی بی سابقه بر مبادله نفت با یوان تمرکز شده. امارات هم دست به تحرکات مشابهی زده و محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی اخیرا در سفر به مسکو گفته است که روسیه در بازار نفت جایگزینی ندارد.

مارکو کارنلوس، سفیر پیشین ایتالیا در عراق به درستی در میدل ایست ای نوشته که تحرکات دو کشور بزرگ عربی به سان شنل قرمزی است که رو به روی گاو آمریکایی که حالاغیر قابل مهار شده، تکان می دهند. ایالات متحده مدت ها است که کنترل متحدان سنتی اش در خلیج فارس را از دست داده است. با این همه هنوز در واشنگتن چنین تحرکاتی به سان خیانتی فاحش و خنجر از پشت قلمداد می شود.

نقض پیمانی نانوشته؟

فارغ از چشم انداز سیاسی، منطق اقتصادی تصمیم گیری برای تولید نفت را می توان توجیه پذیر دانست آن هم نه به واسطه منافع ملی. رکود حاکم بر ساختار اقتصاد جهانی می تواند تقاضای نفت را کاهش داده و نوسان قیمت را افزایش دهد و در نتیجه عرضه را منطقی کند. این تصمیم همچنین با پیمان نانوشته میان آمریکا و عربستان که از سال 1945 تعریف شده، مطابقت دارد؛ توافقی که بر مبنای آن آمریکا از پادشاهی حراست می کند و ریاض جریان منظم نفت را در برابرنوسان ها تضمین می نماید.

اما از زمان امضای توافق هسته ای 2015 و عدم تمایل واشنگتن جهت واکنش به حملات آرامکو در سال 2019، دیگر ایالات متحده در قامت بازیگری محافظ منافع پادشاهی قلمداد نمی شود. در شرایط کنونی جو بایدن در حال ارزیابی همکاری نظامی کشورش با ریاض است؛ همزمان کنگره بر توقف فروش تسلیحات تاکید دارد و لایحه نوپک در آستانه تصویب؛ لایحه ای که اجازه توقیف داریی های دولت های عضو اوپک را می دهد.

 پویایی نوین، احیای پویایی قدیمی

واکنش تند واشنگتن به تصمیم ریاض می تواند ناسازگاری با نظم نوین جهانی را عریان تر کند.انقلاب شیل، آمریکا را به بزرگ ترین تولید کننده نفت جهان تبدیل کرد و تکیه این کشور به نفت خلیج فارس را کاهش داد.اما واقعیت امروز این است که تولید و قیمت نفت توسط روسیه و عربستان مدیریت می شود که منافع همگرای خود را از طریق فرمت اوپک پلاس تعریف می کنند.

نبرد در اوکراین و جنگ اقتصادی جهانی علیه روسیه،هم پویایی های نوینی را ایجاد کرده و هم پویایی های قدیمی را احیا. جی هفت نباید از این که تلاش ها برای تعیین سقف بهای نفت و گاز توسط اوپک پلاس به سان تمرینی برای کارتل مصرف کنندگان انرژی تلقی شود، تعجب کند. طنز واقعی آن است که در دورانی که مشخصه بارزش گذار به اقتصاد سبز می باشد، قدرت های بزرگ در تلاش برای تسلط بر بازار سوخت های فسیلی اند.

درس عبرتی برای واشنگتن

بحران ایجاد شده میان آمریکا و عربستان درس عبرتی است برای واشنگتن تا به یاد داشته باشد که نباید متحدانش را با خود بیگانه کند. به همین منظور واشنگتن و متحدان این کشور باید تغییری تکنیکی در متبولیسم روابطشان ایجاد کنند و باید به یاد داشته باشند که چالش آمریکا و اروپا دیگر چالش جهان محسوب نمی شود. جهانی شدن موجب شده که تجارت و امور مالی جهانی در کنار تقاضای جهانی برای دلار به طور تصاعدی رشد کند، این وضعیت به ایالات متحده فرصت داد که کسری و بدهی هنگفت خود را تقریبا رایگان بپردازد آن هم در شرایطی که هر کشوری فرصت تبدیل ذخایر دلاری اش به طلا را رد و تنها با گزینه به اشتراک گذاشتن اوراق قرضه خزانه داری آمریکا روبرو بود.

 در ارتباط با سایر بخش های جهان، برنامه های تعدیل مالی و ریاضتی سنگینی تعریف شد که توسط صندوق بین المللی پول برای تحت کنترل نگاه داشتن بدهی ها براساس اجماع در واشنگتن دیکته شده بود. این ستون مالی نظم جهانی مبتنی بر قوانین غیر منصفانه ای  بود که تحت رهبری آمریکا قرار داشت.

فرایند دلار زدایی کلید خورد؟

همزمان جنوب جهان به رهبری بریکس و سازمان همکاری شانگهای از این تریتبات مالی که در چارچوبش دلار غالبا به سلاح تبدیل می شود، خسته شده است. بنابراین به آرامی فرایند دلار زدایی کلید خورد و از مراکز تهاتر نیویورک و لندن فاصله گرفته شد. البته این فرایند در مراحل ابتدایی اش قرار دارد و مطمئنا تکمیل خواهد شد.امریکا، تولید کننده پیشرو گاز طبیعی مایع، قیمت های نجومی را برای تامین گاز متحدانش لحاظ می کند. از همین رو گروهی ناظران می پرسند در چنین شرایطی چرا اوپک پلاس باید نارضایتی مصرف کنندگان آمریکایی را پذیرا باشد.

سیاست فدرال رزرو آمریکا مبنی بر افزایش نرخ بهره با هدف کاهش تورم، باعث افزایش ارزش دلار شده است. این مقوله به واسطه افزایش هزینه های تامین، برای همه اقتصادهای جهان مشکلاتی ایجاد می کند.پس آنگونه که مارکو کارنلوس نوشته، چرا اوپک پلاس و جنوب جهانی باید تقاضاهای آمریکا در باب کاهش نفت یا تحریم روسیه را لحاظ کنند؟

زمانی که جوزف بورل با انتشار بیانیه ای اروپا را به باغی تشبیه کرد و جهان را جنگل، باید از او پرسیده می شد چرا جنگل باید به نگرانی های اروپا و آمریکا در باب درگیری اوکراین توجه کند؟ چرا جنگل باید نسبت به خواسته های غرب جهت مجازات روسیه گوش بدهد؟

نظم نوین در گرو ماحصل تقابل دموکراسی ها و خودکامگی ها؟

کارنلوس در پاسخ به این پرسش ها نوشت، باید گفت آمریکا و اروپا با تاکید بر اولویت اروپا، شکاف فرهنگی میان غرب و جنوب جهانی را تعمیق می کنند. به هر حال، جامعه بین الملل اصل نانوشته دیگری از نظم جهانی مبتنی بر قوانین تحت رهبری آمریکا را پذیرفته است؛ ما در حال حاضر ایجاد یک نظم جهانی جدید را تجربه می کنیم؛ ساختار و نظمی چند قطبی. آمریکا و متحدانش در تلاش اند تا با پایبندی به مدل تک قطبی فعلی که دیگر پایدار نیست مانع از پذیرش واقعیت های جدید شوند. این گروه از بازیگران به شکلی گمراه وضعیت کنونی را به عنوان نقطه عطفی به تصویر می کشند؛ فضایی که در چارچوبش نظم جهانی آینده به نتیجه رویارویی حماسی مداوم میان دموکراسی ها و ساختارهای خودکامه بستگی دارد.