چرا پوتین در برابر عقب نشینی از خرسون سکوت کرد؟

به گزارش اکو ایران، زمانی که مقام های ارشد نظامی روس در یک برنامه تلویزیونی از عقب نشینی نیروهای خود از شهر کلیدی خرسون واقع در جنوب اوکراین خبر دادند، یکی از غایبان بزرگ در فضای رسانه ای روسیه، ولادیمیر پوتین بود. آن برهه زمانی سرگئی شویگو، وزیر دفاع و سرگئی سوروویکین، فرمانده ارشد روس ها در اوکراین در برابر دوربین ها درباره چرایی عقب نشینی شان از این منطقه استراتژیک گفتند، اما درست همان روز، عکش هایی از پوتین در حال بازدید از یکی از بیمارستان های اعصاب در مسکو منتشر ش؛ او پشت شیشه قطوری عمل جراحی مغز را با دقت تماشا می کرد. پوتین پس ازآن در گردهمایی حاضر شد اما هیچ اشاره ای به عقب نشینی از خرسون که تحقیر آمیزترین شکست روس ها در اوکراین قلمداد می شود، نکرد و روزهای بعد هم از اظهار نظر عمومی در این باره خودداری کرد. 

تاکتیک نخ نما شده!

به نوشته خبرگزاری آسوشیتدپرس، پوتین در شرایطی دهانش را بسته و سکوت کرده که روسیه نزدیک به 9 ماهی است در اوکراین شکست های بزرگی را تجربه می کند. به همین دلیل ناظران بر این باورند که رهبر روسیه انتقال اخبار بد را به دیگران واگذار کرده، تاکتیکی که در دوران همه گیری کووید 19 نیز بدان متوسل شد.

خرسون اولین منطقه ای بود که در نخستین روزهای حمله به دست روس ها افتاد، کرملین این شهر و بیشتر مناطق دورافتاده ای که یک دروازه کلیدی به شبه جزیره کریمه محسوب می شدند را ماه ها در اختیار داشت، چندی پیش نیز خرسون به همراه سه منطقه دیگر توسط شخص پوتین و با فرمان او ضمیمه خاک روسیه شد، پوتین خود شخصا برای تصرف خرسون، لوهانسک، دونتسک و زاپروژیا مراسمی بزرگ تعریف کرد و انضمامشان به خاک روسیه را به رخ کشید. اما تنها یک ماه بعد، پرچم های سه رنگ روسیه بر فراز ساختمان های دولتی در خرسون پایین کشیده شد و بنرهای زرد و آبی اوکراین جایگزین گشتند.

 ارتش روسیه امروز می گوید که عقب نشینی از خرسون و مناطق اطراف آن به سوی کرانه شرقی روخانه دنیپرو در 11 نوامبر به شکلی کامل انجام شده. با این همه از زمان رسانه ای شدن اخبار مقدماتی در این باره، پوتین در هیچ یک از نشست های عمومی اش به این عقب نشینی اشاره ای نکرد. تاتیانا استانووایا، تحلیلگر مسائل سیاسی در این باره نوشته که پوتین به زندگی بر اساس منطق قدیمی ادامه می دهد، این یک نبرد نیست، یک عملیات ویژه است. تصمیم های اصلی توسط حلقه کوچکی از حرفه ای ها اتخاذ می گردد در حالی که رئیس جمهوری تلاش دارد تا فاصله خود را از پیامدهای آن حفظ کند.

پوتین در لباس استالین

زمانی شایعه شده بود که پوتین شخصا عملیات و جنگ در اوکراین را پیش برده و بر فرایند آن نظارت دارد. اما حالا همه چیز نشان از آن دارد که رئیس جمهوری روسیه بر همه چیز مسلط است غیر از جنگی که خود به راه انداخته.روز سه شنبه پوتین در یک نشست ویدئویی درباره یادبود جنگ جهانی دوم حضور داشت؛ دقیقا همان روزی که تصورمی شد که در اجلاس گروه بیست به شکلی مجازی سخنرانی کند. غیبتش در آن نشست به خوبی برجسته بود.پس از آن نشست یادبود پوتین با صدور احکامی به شهرهایی چون ماریوپل و لوهانسک به واسطه ایستادگی و مقاومنتشان  نشان افتخار اعطا کرد اما کلامی درباره خرسون بر زبان نیاورد.

دیمیتری اورشکین، تحلیلگر مسائل سیاسی سکوت پوتین را به این واقعیت نسبت داد که او یک سیستم سیاسی شبیه اتحاد جماهی شوروی تعریف کرده که در چارچوبش یک رهبر یا «وژد» در زبان روسی، اصطلاحی که برای توصیف استالین به کار می رفت، هیچگاه مرتکب اشتباه نمی شود. به عقیده این تحلیلگر، سیستم پوتین به گونه ای تعریف شده که در چارچوبش همه شکست ها به گردن دیگری انداخته می شود؛ به گردن دشمنان، خائنان، خنجر به دستانی که از پشت حمله می کنند، روس ها هراس های جهانی  یا هر چیز دیگری. از همین رو اگر مسکو در جایی، سرزمینی، بازنده شود،یا خبر جعلی است یا رهبر در آن شکست نقشی نداشته اشت.

شکاف در صفوف حامیان

برخی از حامیان پوتین سکوت رهبر درباره تحولات برجسته جنگ را زیر سوال برده اند و می گویند این وضعیت اعتبار کشور را متلزلزل خواهد کرد. سرگئی مارکوف، تحلیلگر مسائل سیاسی حامی کرملین با انتشار پستی در فیس بوک خود نوشت که تماس تلفنی پوتین با رهبران ارمنستان و آفریقای مرکزی هکه مزمانی داشت با عقب نشینی نظامیان روس از خرسون، نگران کننده تر از تراژدی خرسون بود.

مارکوف با توصیف رفتار پوتین در برابر نمایش این عقب نشینی تحقیر آمیز گفت، در ابتدا این خبر را باور نکردم، چون باور کردنی نبود. در این میان هستند گروهی که تلاش دارند دلایل مثبتی را برای توجیه این عقب نشینی و سکوت پوتین ارائه دهند. دیمیتری کیسلف، مجری حامی کرملین در برنامه خبری اش گفت که منطق پشت این عقب نشینی نجات مردم بود. او که زیر عکسی بزرگ از پوتین دلایلش را توجیه می کرد به پوتین اشاره ای کرد و تاکید داشت که رهبری برای نجات مردم در شرایط خاص این تصمیم را اتخاذ کرده است.

در شرایط کنونی میان نخبگان روس نوعی چند صدایی آشکار حاکم است؛ در مقابل شاهین های روس به واسطه خشمشان از عقب نشینی در خرسون حالا بر طبل تشدید حملات هوایی به زیرساخت های اوکراین می کوبند تا بدین طریق بتوانند طعم ان شکست را بر دهان مردم شیرین کنند. با این همه ناظران می گویند چنین حملاتی آسیبی جدی به ارتش اوکراین وارد نمی کند و معادلات میدان نبرد را هم چندان تغییر نمی دهد. با این همه شاهین ها می خواهند تصویری از یک وژد پیروز ترسیم کنند؛ به همین دلیل چنین حملاتی با اهمیت است؛ چرا که این حملات فرصت می دهد تا آنها در کوتاه مدت ذیل تیترهای خبری خود را پنهان کنند.