به گزارش اکوایران، روند بازداشت برخی فعالان رسانه‌ای که از زمان آغاز اعتراضات اخیر یعنی از بیش از دو ماه قبل آغاز شده بود، با بازداشت چند خبرنگار طی روزهای اخیر ادامه یافت؛ روندی که هرچند با آزادی اندکی از آنها همراه شده، اما هنوز تعداد قابل توجهی از فعالان رسانه‌ای بازداشتی را در آن سوی میله‌های زندان نگه داشته است.

پس از مرگ تلخ مهسا امینی دختر 22 ساله اهل سقز که توسط گشت امنیت اخلاقی تهران بازداشت شده بود، اعتراضات آغاز شد و پس از گذشت چند روز، دستگاه‌های امنیتی کشور در کنار تعدادی از معترضان، برخی خبرنگاران و عکاسان خبری را نیز بازداشت کردند. از جمله شناخته‌شده‌ترین‌های آنها نیلوفر حامدی خبرنگار روزنامه شرق و الهه محمدی خبرنگار روزنامه هم‌میهن بودند که در روزهای نخست سعی کردند اخبار و گزارش‌هایی از مرگ مهسا، اظهارات خانواده او و مراسم تشییع در سقز را تهیه و منتشر کنند؛ گزارش‌هایی که هرچند در رسانه‌های رسمی آنها و با نظارت مدیرانشان منتشر شد، اما موجبات بازداشت آنها را فراهم آورد.

از آن زمان تاکنون چندین فعال رسانه‌ای دیگر نیز به جمع بازداشتی‌ها اضافه شده و البته به میزان بسیار کمتری نسبت به تعداد بازداشتی‌ها، شاهد آزادی اندکی از آنها بوده‌ایم.

هشت روز پس از خاکسپاری مهسا امینی در سقز یعنی در تاریخ دوم مهر، انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران بیانیه‌ای منتشر کرد و در آن اسامی خبرنگارانی که تا آن لحظه بازداشت یا احضار شده‌ بودند، دیده می‌شد. نیلوفر حامدی، روح‌الله نخعی، فاطمه رجبی، علیرضا خوشبخت، مجتبی رحیمی، ویدا ربانی، الهه محمدی، الناز محمدی و حامد شفیعی خبرنگارانی بودند که نامشان در آن فهرست دیده می‌شد.

یک هفته بعد یعنی نهم مهر روزنامه هم‌میهن گزارش از بازداشت و احضار جمعی از روزنامه‌نگاران منتشر کرد. در فهرست این روزنامه اسامی جدیدی دیده می‌شد؛ از جمله مجتبی رحیمی خبرنگار، یلدا معیری عکاس خبری، مهرنوش طافیان خبرنگار اهوازی و آریا جعفری عکاس خبری. همان روز روزنامه جهان صنعت در لیست خبرنگاران بازداشتی نام زهرا توحیدی و هدی توحیدی را نیز اضافه کرد و نوشت که این خبرنگاران 31 شهریور بازداشت شده بودند.

24 مهر این‌بار روزنامه شرق خبر بازداشت سعیده فتحی را منتشر کرد و هشتم آبان هم آفتاب‌نیوز نوشت که احسان پیربرناش طنزنویس و از خبرنگاران باسابقه حوزه ورزش بازداشت شده است. این روند اما به ماه آذر نیز کشیده شد. روز دوم آذر خبرگزاری ایلنا از بازداشت رضا اسدآبادی خبرنگار حوزه کارگری این رسانه خبر داد و بعد هم نوشت که مسئولان این خبرگزاری در تماس با مراجع ذیصلاح و انجام رایزنی‌های لازم، پیگیر وضعیت خبرنگارشان هستند. ششم آذر هم سایت خبری جماران نوشت که مهدی امیرپور خبرنگار حوزه ورزش بازداشت شد.

خبرگزاری کار ایران (ایلنا) همچنین در خبری اعلام کرد که فشار بر این رسانه تشدید شده و تعدادی از خبرنگاران این رسانه در استان‌ها و شهرستان‌های مختلف به نهادهای امنیتی فراخوانده شده‌اند و از آنها تعهداتی درخصوص نحوه انتشار اخبار اتخاذ شده است. سرپرست خبرگزاری ایلنا در اصفهان نیز برای چند شب بازداشت شد و برای سرپرست این خبرگزاری در استان قزوین هم حکم ممنوعیت یک‌ماهه از کار خبری صادر شده است. همچنین دبیر ورزشی ایلنا که پس از هماهنگی‌های لازم برای پوشش اخبار جام‌جهانی عازم قطر بود، پیش از پرواز، گذرنامه‌اش توقیف و از حضور در این رویداد ورزشی بازماند.

طی روزهای اخیر همچنین اکانت توئیتر روزنامه شرق خبر داد که مریم وحیدیان، روزنامه‌نگاری که با شبکه شرق نیز همکاری می‌کرد، شبانه در منزلش بازداشت شده و از نهاد بازداشت‌کننده او اطلاعی در دست نیست.

شرح بازداشت تا 12 مهر

نیمه اول مهر انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران شرح بازداشت روزنامه‌نگاران از ابتدای اعتراضات تا 12 مهر را به شرح زیر منتشر کرده بود:

۱- یلدا معیری، عکاس خبری در حین فعالیت رسانه‌ای، بازداشت ۳۰ شهریور، انتقال به زندان قرچک ورامین

۲- نیلوفر حامدی، روزنامه‌نگار روزنامه شرق، بازداشت ۳۱ شهریور در خانه‌اش در تهران

۳- فاطمه رجبی، روزنامه‌نگار روزنامه هفت صبح و پایگاه خبری بورسان، بازداشت ۳۱ شهریور  در خانه‌اش در تهران

۴- الهه محمدی، روزنامه‌نگار روزنامه هم‌میهن، بازداشت یکم مهر در خانه‌اش در تهران

۵- مجتبی رحیمی، روزنامه‌نگار حق‌التحریر، بازداشت یکم مهر در خانه‌اش در قزوین

۶- علیرضا خوشبخت، روزنامه‌نگار حق‌التحریر، بازداشت یکم مهر در خیابان‌های تهران

۷- روح‌الله نخعی، روزنامه‌نگار حق‌التحریر، بازداشت یکم مهر در خیابان‌های تهران

۸- مسعود کردپور، مسئول آژانس خبری موکریان، بازداشت ۲۹ شهریور در خیابان‌های شهر بوکان

۹- علیرضا جباری دارستانی، خبرنگار اجتماعی خبرگزاری مهر، بازداشت سوم مهر در تهران

۱۰- مرضیه طلایی، روزنامه‌نگار خبرگزاری موکریان، بازداشت ۲۹ شهریور در خیابان‌های شهر سقز

۱۱- علی خطیب‌زاده، روزنامه‌نگار خبرگزاری موکریان، بازداشت ۲۹ شهریور در خیابان‌های شهر سقز

۱۲- ایمان به‌پسند، روزنامه‌نگار حق‌التحریر، بازداشت ۳۱ شهریور در خانه‌اش در تهران

۱۳- ویدا ربانی، روزنامه‌نگار حق‌التحریر، بازداشت ۲ مهر در خانه‌اش در تهران

۱۴- احمدی حلبی‌ساز، عکاس - خبرنگار، بازداشت ۳ مهر در تهران

۱۵- بتول بلالی، خبرنگار محلی سیرجان، بازداشت ۳۱ شهریور در سیرجان

۱۶- سمیرا علی‌نژاد، خبرنگار محلی سیرجان، بازداشت ۳۱ شهریور در سیرجان

۱۷- مهرنوش طافیان، خبرنگار محلی در خوزستان، بازداشت ۶ مهر در شهر اهواز

۱۸- فرشید قربان‌پور، روزنامه‌نگار حوزه ادبی و مسئول صفحه ادبیات روزنامه هفت صبح، بازداشت یکشنبه ۳ مهر در شهر تهران

۱۹- آریا جعفری، عکاس خبرگزاری ایسنا در اصفهان، بازداشت یکشنبه ۳ مهر در شهر اصفهان

۲۰- صفیه قره‌باغی، روزنامه‌نگار حق‌التحریر، بازداشت ۹ مهر در زنجان

۲۱ – سیاوش سلیمانی، روزنامه‌نگار پیشکسوت، بازداشت ۹ مهر در شهر ارومیه

۲۲- البرز نظامی، روزنامه‌نگار و مترجم، بازداشت ۱۱ مهر در محل روزنامه دنیای اقتصاد

۲۳- شهرام آزموده، سردبیر نشریه تالش، بازداشت ۱۱ مهر در شهرستان تالش.

بیانیه انجمن صنفی استان تهران

انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران، دوم مهر نخستین بیانیه‌اش در اعتراض به روند بازداشت روزنامه‌نگاران را منتشر کرد و در بخشی از آن نوشت: «از نظر حرفه‌ای پوشش خبری اعتراضات عمومی یا محدود با پوشش خبری زلزله، سیل، افتتاح سد یا کارخانه، انتشار آمار طلاق و‌ گزارش یک حادثه قتل هیچ تفاوتی ندارد. از نظر ما، در مقام روزنامه‌نگار، همه اینها به اندازه خود ارزش خبری دارند و وظیفه حرفه‌ای ما حکم می‌کند که آنها را به صورت شایسته و بی‌طرفانه پوشش دهیم و از نظر حرفه‌ای فرقی نمی‌کند که با معترض گفت‌وگو کنیم یا مسئولان انتظامی؛ اما ظاهراً مقامات مسئول تعریف دیگری از این حرفه دارند.»

در بخش دیگری از این بیانیه تاکید شد: وظیفه ما فراتر از رویکرد و علایق سیاسی است، همچنان که وظیفه پزشک در وهله اول درمان بیمار است، فارغ از اعتقاد و گرایش‌های او. ممانعت از انجام دقیق و جامع حرفه روزنامه‌نگاری، موجب بی‌اعتباری کل نهاد رسانه‌ای رسمی خواهد شد. در رویدادهای اخیر، متاسفانه برخی از همکاران ما بازداشت یا احضار شده‌اند که دقیقا به وظیفه حرفه‌ای خود پرداخته بودند و مستقیما از مدیران رسانه‌ای خود مامور به تهیه خبر و گزارش درباره فوت خانم مهسا امینی و واکنش‌های مربوط به آن شده بودند؛ یعنی کار و وظیفه حرفه‌ای خود را انجام می‌دادند.

این انجمن دو بیانیه دیگر نیز بعد از آن منتشر کرد که یکی از آنها به دنبال انتشار اتهامات اولیه سنگین برای نیلوفر حامدی و الهه محمدی بود.

آرزوی آزادی

اکوایران ضمن آرزوی آزادی تمامی بازداشت‌شدگان حوادث اخیر، بویژه خبرنگاران در بند، تاکید می‌کند که در این گزارش صرفا بر آنچه طی دو ماه اخیر در روند بازداشت فعالان رسانه‌ای بوجود آمده با ذکر برخی جزئیات از مبادی رسمی پرداخته است. بنابراین، به دلیل گستردگی بازه زمانی مورد اشاره، تداوم روند مذکور در روزهای اخیر، ترجیح به استفاده بیشتر از منابع رسمی‌تر و تأییدشده در گزارشِ حاضر و همچنین گستردگی جغرافیایی بازداشت‌ها در استان‌های مختلف، بی‌شک اسامی برخی فعالان رسانه‌ای بازداشت‌شده یا احضارشده، بویژه خبرنگاران کمترشناخته‌شده در شهرهای مختلف در این گزارش از قلم افتاده است. تعدادی از آمارها و اسامی مربوط به خبرنگاران در بند نیز مربوط به منابع غیررسمی است که در این گزارش به آنها اشاره و استناد نشده؛ اما بسیاری از رسانه‌ها از بازداشت «ده‌ها» نفر از روزنامه‌نگاران و فعالان رسانه‌ای در جریان اعتراضات اخیر خبر می‌دهند.