پلیس خوب، پلیس بد در پکن؛ سیگنال اروپایی به وقت نامناسب؟

به گزارش اکوایران، امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه روز پنجشنبه از شی جین پینگ چین، متحد نزدیک روسیه خواست تا به پایان جنگ اوکراین کمک کند و شی در پاسخ گفت که امیدوار است دو طرف بتوانند هر چه زودتر مذاکرات صلح را آغاز کنند.

مارپیچ خطرناک

بنا بر گزارش خبرگزاری رویترز، مکرون در گفت‌وگوهایی در پکن انجام شد اورسولا فون در لاین، رئیس اتحادیه اروپا نیز حضور داشت، گفت که غرب باید با پکن برای کمک به پایان دادن به بحران و جلوگیری از تنش‌های «مارپیچ» که می‌تواند قدرت‌های جهانی را به بلوک‌های متخاصم تقسیم کند، تعامل کند.

مکرون در حالی که در ابتدای جلسه در کنار رئیس جمهور چین در خارج از تالار بزرگ مردم ایستاده بود، به شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور خلق چین گفت: «تجاوز روسیه به اوکراین ضربه‌ای به ثبات (بین المللی) وارد کرده است. می‌دانم که می‌توانم روی شما حساب کنم تا روسیه سر عقل آورده و طرفین را به میز مذاکره بازگردانید».

شی در اظهاراتی پس از دیدار با مکرون، خواستار گفتگو بین دو طرف و راه حل سیاسی برای جنگ اوکراین شد. کاخ الیزه هم اعلام کرد این گفتگوها «صادقانه و سازنده» بود و پکن هم گفتگوها را «دوستانه» و «عمیق» خواند.

مکرون همچنین از شی خواست تا روسیه را تحت فشار قرار دهد تا از قوانین بین المللی در مورد عدم اشاعه تسلیحات هسته ای پیروی کند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه گفته سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی را در همسایگی اوکراین، بلاروس، مستقر خواهد کرد؛ اقدامی که به عنوان یک تشدید خطرناک درگیری‌های خونین یک ساله تلقی می‌شود. شینیز متقابلا گفت که همه کشورها باید به عدم اشاعه تسلیحات هسته ای احترام بگذارند، بدون اشاره به روسیه.

سفر در زمانه تیرگی روابط

سفر رهبران اتحادیه اروپا به چین که به دلیل مسائلی از جمله اتهامات نقض حقوق در سین کیانگ، یک توافق سرمایه‌گذاری متوقف شده و بی میلی چین برای محکوم کردن حمله روسیه به اوکراین، پس از سال‌ها رو به تیرگی نهاده، انجام می شود.

با این حال ماکرون در سخنرانی خود پس از ورودش در روز چهارشنبه گفت اروپا باید در برابر کاهش روابط تجاری و دیپلماتیک با چین مقاومت کند و آنچه را که برخی به عنوان  «مارپیچ اجتناب ناپذیر» تنش بین چین و غرب خواند، رد کند.

فون در لاین در اولین سفر خود به چین از زمان تصدی پست ریاست کمیسیون اروپا در سال 2019، قرار است عصر پنجشنبه با مکرون و شی مذاکرات سه جانبه داشته باشد. ماکرون همچنین پیش از دیدار با لی کیانگ نخست وزیر چین برای برگزاری مراسم مفصلی در خارج از سالن بزرگ، جایی که دو رئدی جمهور شاهد ادای احترام با اسلحه 21 بودند و در حالی که یک گروه سرودهای ملی خود را می نواختند، در کنار فرش قرمز گام برداشتند. شی در این مراسم گفت چین و فرانسه توانایی و مسئولیت دارند تا از «تفاوت‌ها» و «محدودیت‌ها» فراتر روند زیرا جهان دستخوش تغییرات عمیق تاریخی می‌شود.

پلیس خوب، پلیس بد

برخی از تحلیلگران پیشنهاد کرده بودند که ماکرون و فون در لاین ممکن است نقش «پلیس خوب، پلیس بد» را در پکن اتخاذ کنند و در حالی که طرف فرانسوی با روی گشوده «تنظیم مجدد» روابط را ترویج می‌کند و رئیس اتحادیه اروپا اختلافات و خطوط قرمز را در این روابط مشخص می‌کند.

ماکرون پس از دیدار روز پنجشنبه در خارج از سالن بزرگ شی، طی یک مصافحه طولانی، هر دو دست خود را روی دست او گذاشت. سپس در حالی که رهبر چین برای خوشامدگویی به او در کنار هم قدم می‌زدند، دستی دوستانه به پشتش زد.

فون در لاین، که روز پنجشنبه نیز با نخست وزیر لی دیدار کرد، تنها چند روز قبل از این دیدار گفته بود که اروپا باید از نظر دیپلماتیک و اقتصادی با چین که در حال تیره شدن است، «ریسک‌زدایی» کند. فون در لاین پیش از دیدار خود با لی گفت: «هم اروپا و هم چین از این روابط بسیار سود برده‌اند، با این حال، روابط اتحادیه اروپا و چین در سال‌های اخیر پیچیده‌تر شده و مهم است که امروز پیرامون همه جنبه‌های روابط خود را با هم بحث کنیم».

لی هم در این دیدار گفت که مشارکت با اتحادیه اروپا و فرانسه در «نقطه شروع جدیدی» قرار دارد و هر دو طرف باید به «احترام متقابل و همکاری برد-برد» پایبند باشند. او گفت: «به نوبه خود، چین مشتاق است اطمینان حاصل کند که اروپا از آن‌چه به عنوان تلاش‌های تحت رهبری ایالات متحده برای مهار ظهور چین می‌بیند پیروی نمی‌کند و حداقل امیدهایی برای بهبود اختلافات با فرانسه وجود دارد».

رسانه دولتی گلوبال تایمز چین هم در سرمقاله خود نوشت: «انتظار می رود که سفر ماکرون نتایج ملموسی در پیشبرد همکاری‌های اقتصادی و تجاری بین چین و فرانسه و همچنین افزایش اعتماد متقابل سیاسی به همراه داشته باشد». گلوبال تایمز نوشت: «شایان ذکر است که نیروهای مختلف در اروپا و آمریکا به دیدار ماکرون توجه زیادی دارند و در جهات مختلف اعمال نفوذ می‌کنند. به عبارت دیگر، همه نمی‌خواهند سفر ماکرون به چین را بدون مشکل و موفقیت‌آمیز ببینند».

اوکراین و سیگنال به وقت نامناسب

هم مکرون و هم فون در لاین گفته‌اند که می‌خواهند چین را متقاعد کنند تا از روابط نزدیک با روسیه برای برقراری صلح در اوکراین استفاده کند یا حداقل پکن را از حمایت مستقیم از تهاجم مسکو بازدارند.

چین اوایل سال جاری طرح صلح 12 ماده‌ای را برای بحران اوکراین پیشنهاد کرد که از هر دو طرف می‌خواست با کاهش تدریجی تنش منجر به آتش‌بس جامع موافقت کنند. این طرح عمدتاً توسط غرب به دلیل امتناع چین از محکوم کردن روسیه رد شد و ایالات متحده و ناتو سپس گفتند چین در حال بررسی ارسال تسلیحات به روسیه است، اما پکن آن را رد کرده است.

ماکرون که با یک هیئت تجاری 50 نفره سفر می کند، نیز به دنبال کسب نتابج اقتصادی در چین است و انتظار می‌رود قراردادهایی را اعلام کند. در حالی که جامعه تجاری فرانسه از پیشنهاد ماکرون به چین استقبال کرده، اما همه در داخل فکر نمی کنند که این سیگنال خوبی برای ارسال کردن باشد. رافائل گلوکسمن، یکی از اعضای چپ‌گرای پارلمان اروپا، پیش از سفر ماکرون در توییتر نوشت: «سه چهارم هیئت رهبران تجاری هستند: هدف اول از همه امضای قراردادها است. در زمانی که بحث در اروپا بر وابستگی ویرانگر چین و مداخله چین متمرکز است، ارسال چنین پیامی نامناسب است».