ترکیب سبد ارزی بانک بریکس: دست بالای دلار در ذخایر

به‌‌گزارش اکوایران، یکی از مهمترین اهداف و شعارهایی که دولت سیزدهم درباره عضویت ایران در بریکس مطرح می‌کند، بحث دلارزدایی است. اما آیا امکان تحقق این امر وجود دارد؟ آیا کشوری چون ایران می‌تواند از طریق سازوکارهای مالی بریکس اوضاع اقتصادی کشور را بهبود ببخشد؟

امین رضایی‌نژاد، کارشناس مسائل شبه‌قاره هند در این رابطه به «اکوایران» گفت: «سازمان بریکس را باید دقیق نگاه کرد زیرا تاحدودی در خصوص این سازمان اغراق شده است. درواقع حداقل تا سال 2030 به نظر نمی‌رسد این سازمان بتواند آنگونه که تبلیغ می‌کند هژمون دلار را کنار بگذارد.»

بریکس پایان بحران های ایران نیست

وی درباره دلایل این مسئله گفت: «این سازمان بانکی را تاسیس کرد که در بهترین حالت در مقطع فعلی نهایتا 22 پرتفوی آن فاقد ارز دلار است و حدود 78 درصد ارز آن هنوز دلاری است. از طرفی بعضی از نهادهای موازی که بریکس تشکیل داده عموما در سال‌های اخیر موفق نبوده‌اند.»

بانک توسعه نوین در سال ۲۰۱۵ توسط ۵ کشور عضو بریکس یعنی برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی با سرمایه ۱۰۰ میلیارد دلار ایجاد شد.

رضایی‌نژاد معتقد است که نقش بریکس در کنار گذاشتن سلطه دلار و کمک به کشورهای تحریمی اغراق‌آمیز است. این کارشناس ادامه داد: «به‌‌نظر می‌رسد اکنون در دوران گذار از دلار به یوآن قرار داریم. یعنی این گذار باعث نمی‌شود که یک کشور راحت‌تر معاملات بین‌المللی‌اش را انجام دهد بلکه کشورها صرفا از سمت یک قطب به قطب دیگر می‌روند و اقتصاد خود را متکی به یک قطب دیگر می‌کند.»

وی درباره آینده روند اقتصادی بریکس توضیح داد :«آینده این بانک در صورتی درخشان است که تا 2030 اتفاقات عجیبی رخ دهد و کشورهای عضو بریکس با تقویت ذخایر طلای خود و استفاده از فلزات سنگین دیگر که ارزشمند هستند به‌عنوان پشتوانه پولی برای بانک بتوانند سهم دلار را از پرتفوی خود کم کنند. یعنی به میزانی سهم دلار را کم کنند که به موازات صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی بتوان به این بانک هم اعتماد کرد.»

رضایی‌نژاد درباره راه‌های بهره‌مندی ایران از سازوکار بریکس نیز گفت: «ما باید به گونه‌ای پیش برویم که نه تنها دلار را کنار بگذاریم، بلکه بخشی از معاملات‌مان را با ارز واسطه‌ای به نام یوآن انجام دهیم و از سبد ارزی دیگری مانند روبل نیز استفاده کنیم. همچنین اگر آنطور که ادعا شده تا سال 2024 ارز بریکس راه بیفتد باید بخشی از معاملاتمان را نیز با آن ارز انجام دهیم.»

این کارشناس در خصوص مشکلات استفاده از ارز بریکس برای ایران توضیح داد: «اگر این ارز ایجاد شود کالاهای ما گرانتر به‌دست مشتری‌‌هایی می‌رسد که کشورهایشان از ارز بریکس استفاده نمی‌کنند. به عنوان مثال، اگر بخواهیم کالایی به اروپا صادر کنیم و کشورهای اروپایی ارز بریکس را تحریم کرده باشند، ما باید کالایمان را به کشوری صادر کنیم که حاضر باشد با ارز بریکس معامله کند و آن کشور کالا را با ارزهایی مانند یورو و دلار به کشورهای اروپایی بدهد. این واسطه‌گری باعث می‌شود که قدرت فروش ما پایین بیاید و مزیت قیمتی ما کاهش پیدا کند.»

وی افزود: «اما در معامله با کشورهای عضو بریکس مانند هند، روسیه، چین و برزیل که جمعیت زیادی را شامل می‌شوند، می‌توانیم تاحدودی منافع‌مان را تامین کنیم ولی نباید به این کشورها وابسته و محدود شویم.»