به گزارش اکوایران، شی جین‌پینگ سومین دوره ریاست‌جمهوری خود را با یک حمله دیپلماتیک آغاز کرد که باعث تقویت وجهه او به عنوان یک دولتمرد جهانی شد. اما اکنون قرار است او در نشست بین‌المللی رهبران بزرگ جهان شرکت نکند و معلوم نیست که چرا چنین تصمیمی گرفته است.

به نوشته بلومبرگ، از آنجایی که این نشست در هند برگزار می‌شود، عدم حضور شی می‌تواند به دلیل منازعات دیپلماتیک با دهلی‌نو باشد. همچنین ممکن است دلیلش تقویت اتحاد غیرغربی بریکس باشد. یا شاید در آستانه نکول یکی از بزرگ‌ترین بازیگران بازار مستغلات چین، او می‌خواهد که در کشورش مانده و مشکلات اقتصادی را مدیریت کند.

منش سلطنتی

در هر صورت، غیبت شی تغییر بزرگی در رفتارش است. رهبر چین از زمان به قدرت رسیدن در سال ۲۰۱۲، در تمام نشست‌های سران گروه ۲۰ شرکت کرده و همچنین از زمان اتمام انزوای سه‌ساله کرونایی در نشست سال گذشته، سعی کرده خود را به عنوان یک صلح‌طلب نشان دهد. در آن زمان، شی بر اهمیت گفت‌وگو تأکید می‌کرد و به جو بایدن می‌گفت که این مسئولیت یک دولتمرد است که «با کشورهای دیگر کنار بیاید».

اکنون به نظر می‌رسد شی جین‌پینگ رویکرد متفاوتی در پیش گرفته و از رویدادی طفره می‌رود که در آن احتمالاً با پرسش‌هایی در مورد مسیر اقتصادی چین، تهاجم نظامی پکن به تایوان و حمایت او از روسیه در جنگ اوکراین مواجه خواهد شد. این اقدام همچنین نگرانی سرمایه‌گذاران مبنی بر غیرقابل پیش‌بینی‌بودن چین را تقویت می‌کند، به طوری که جینا ریموندو، وزیر بازرگانی ایالات متحده در هفته گذشته گفت که کسب‌وکارها در چین به او گفته‌اند که نوسانات ناگهانی سیاست، کشور را تقریباً «سرمایه‌گذاری‌ناپذیر» کرده است.

عدم حضور رهبر چین در جی۲۰ با سفر اخیر وی به آفریقای جنوبی برای اجلاس بریکس که شامل هند نیز می‌شود، عجیب‌تر می‌شود. تضعیف میزبانی بزرگ نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند در مدت کوتاهی پس از اجلاس بریکس، محدودیت‌های این بلوک برای هم‌صدایی یا جایگزینی گروه‌های تحت رهبری ایالات متحده را آشکار می‌کند.

رویداد مهم بعدی شی در صحنه جهانی، مجمع کمربند و جاده پکن در اکتبر امسال است که ولادیمیر پوتین که از جی۲۰ کنار گذاشته شده نیز تأیید کرده است که در آن شرکت خواهد کرد.

به گفته آلفرد وو، دانشیار دانشکده سیاست عمومی لی کوان یو سنگاپور، شی اکنون «طرز فکر امپراتوری» داشته و انتظار دارد که مقامات بلندپایه نزد او بیایند. از زمانی که چین محدودیت‌های کرونایی را لغو کرد، رهبران آلمان و فرانسه به همراه چهار معاون ارشد دولت بایدن از پکن دیدن کرده‌اند.

وو افزود: «شی هنگام میزبانی از مهمانان خارجی در چین از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است. همچنین در اجلاس بریکس با شی به طور ویژه‌ای رفتار شد؛ اما بعید است که او چنین چیزی را در جی۲۰ تجربه کند».

نوامبر گذشته و پس از اینکه در کنگره رهبری پنج‌ساله، شی به قدرتمندترین رهبر چین از زمان مائو تسه‌تونگ تبدیل شد، کمپینی سنگین را برای تقویت مجدد نفوذ پکن در صحنه جهانی آغاز کرد. این موضوع در اولین نشست حضوری او با بایدن برجسته شد و به کاهش موقت تنش‌ها بر سر تایوان، کنترل صادرات فناوری‌های پیشرفته و طیف وسیعی از مسائل حقوق بشر کمک کرد.

سپس در ماه مارس، شی توافقی مهم را بین عربستان سعودی و ایران میانجیگری کرد و با سفر به مسکو، موقعیت خود به عنوان قدرتمندترین حامی پوتین را حفظ کرد. مدت کوتاهی پس از آن، رهبر چین اولین گفتگوهای خود با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین پس از حمله روسیه را انجام داد و جایگاه خود به عنوان یکی از معدود افراد روی کره زمین که با رهبران هر دو طرف جنگ صحبت می‌کند را تقویت کرد.

اما پس از این موج اولیه دیپلماسی، شی به طور قابل توجهی سفرهای بین‌المللی خود را کاهش داد. در مقایسه با میانگین ۱۴ سفر خارج از کشور در سال قبل از همه‌گیری کرونا، رهبر چین در سال جاری تنها دو بار کشورش را ترک کرده است.

یک دیپلمات چینی که قبلاً در دهلی‌نو مستقر بود، ظن دارد که شی تمایل چندانی به شرکت در رویدادی با هدف تقویت وجهه جهانی یک رقیب که چین با آن اختلافات سرزمینی دارد، ندارد.

این بی‌میلی به استقبال از فرصت پیش‌آمده برای هند، فرصت گفتگوی حضوری با اعضای دوست در جی۲۰، مانند آرژانتین و عربستان سعودی را از شی جین‌پینگ سلب خواهد کرد. شرکت در این نشست همچنین می‌توانست در بحبوحه آزادسازی فاضلاب هسته‌ای تصفیه‌شده فوکوشیمای ژاپن، در حل مسائل بین او و فومیو کیشیدا، نخست‌وزیر ژاپن کارگشا باشد.

شی جین‌پینگ و نارندا مودی

درو تامپسون، یکی از مقامات سابق پنتاگون و یکی از اعضای ارشد مدرسه سیاست عمومی لی کوان یو در سنگاپور گفت که شی روی تقویت قدرت روبه‌رشد چین در گروه‌های قابل اعتماد متمرکز است. او افزود: «چین به دنبال تسلط بر گروهی از کشورهای کوچکتر و کمتر توسعه‌یافته مانند بریکس یا سازمان همکاری شانگهای است که در آن بتواند دستور کار را دیکته کند».

رفتار غیرقابل پیش‌بینی

تصمیم شی برای عدم حضور در جی۲۰ همچنین نشان‌دهنده عدم شفافیت دومین اقتصاد بزرگ آسیا است. در ماه ژوئن و به طور ناگهانی، او چین گانگ، وزیر امور خارجه خود را بدون هیچ توضیحی پس از تنها هفت ماه از سمت خود برکنار کرد. ماه گذشته نیز علی‌رغم سخنرانی سایر رهبران در مجمع تجاری بریکس، شی به طور ناگهانی از ایراد سخنرانی در این رویداد صرف‌نظر کرد. در عوض، وانگ ونتائو، وزیر بازرگانی چین که به جای او سخنرانی کرد، از نمایندگان کشورها استقبال کرد. رسانه‌های دولتی چینی‌زبان گزارش دادند که شی این سخنرانی را انجام داده است.

نیل توماس، یکی از اعضای سیاست چین در مرکز تحلیل چین مؤسسه سیاست آسیا گفت: «راحتی شی در تفویض اختیار در رویدادهای مهم نشان می‌دهد که رهبری او بیشتر شبیه مائو شده است و او ترجیح می‌دهد به جای سیاست‌های روزانه بر روی دیدگاه‌های بزرگ تمرکز کند. اما این رویکرد خطراتی نیز به همراه دارد». توماس افزود: «هرچه شی بیشتر در این مسیر حرکت کند، فاصله سیاست‌گذاری با چالش‌های روزمره بیشتر می‌شود».

قرار است حضور مهم بعدی خارج از کشور شی در اجلاس سران همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوسیه ماه نوامبر در سانفرانسیسکو باشد. با این حال، تصمیم کاخ سفید مبنی بر ممنوعیت حضور رهبر هنگ کنگ در آن رویداد به دلیل اینکه وی مشمول تحریم‌های ایالات متحده است، حضور شی را مورد تردید قرار داده است.

کارین وازکوئز، دانشیار دیپلماسی با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر بیانیه‌های نشست‌های جی۲۰ جنبه ایدئولوژیک پیدا کرده است، گفت: «مسلماً لحظه گفت‌وگو نرسیده است».

جوزف گرگوری ماهونی، استاد سیاست و روابط بین‌الملل دانشگاه چین شرقی شانگهای خاطرنشان کرد که در چنین رویدادهایی، حضور کشورهای عضو به امری عادی تبدیل شده است. او گفت: «روابط دوجانبه چین و هند در اینجا بیشتر از روابط چین و آمریکا تأثیرگذار است. این سؤال مطرح می‌شود که آیا عمر مفید جی۲۰ به پایان رسیده است یا خیر».