به گزارش اکوایران، کارشناسان مالی می‌گویند که شرکت‌های سرمایه‌گذاری کارآفرینی چینی (VC) با معاملاتی با قیمت‌های تهاجمی‌تر و با بهره‌برداری از خلأ فزاینده‌ای که رقبای غربی در منطقه به جای می‌گذارند، در حال رخنه به خاورمیانه هستند.

به نوشته المانیتور، این تحول با توجه به گرم‌شدن روابط چین و چندین کشور خاورمیانه و برگزاری مجموعه‌ای از کنفرانس‌های منطقه‌ای در سال جاری با هدف تقویت سرمایه‌گذاری در این منطقه در جریان است.

اگرچه از منظر امنیتی، ایالات متحده همچنان بازیگر غالب در خاورمیانه است، اما اخیراً چین خود را به عنوان یک میانجی نشان داده است. پکن در عادی‌سازی روابط دیپلماتیک بین ایران و عربستان سعودی، دو رقیب بزرگ در منطقه، میانجیگری کرد. چین همچنین از عضویت مصر، ایران، عربستان سعودی و امارات متحده عربی به عضویت گروه بریکس استقبال کرد؛ اقدامی که باعث تقویت روابط چین با خاورمیانه شده است.

لیم سی چئونگ، مدیر اجرایی شرکت سرمایه‌گذاری سعودی، یک شرکت سرمایه‌گذاری اسلامی مستقر در ریاض در مصاحبه با المانیتور گفت که فعالیت VCهای چین در عربستان سعودی افزایش یافته است. او اذعان کرد: «جلسات زیادی برگزار شده و تفاهم‌نامه‌های زیادی هم امضا می‌شود. اما این‌ها به آرامی می‌افتد. علاوه بر فرانسوی‌ها، چینی‌ها نیز در عربستان سعودی بسیار فعال هستند».

رقبای فرانسوی نیز مانند VCهای چینی در سرمایه‌گذاری در عربستان سعودی فعال هستند. در ماه ژوئن، فرانسه میزبان کنفرانس سالانه افتتاحیه «ویژن گلف» برای جوش‌دادن شراکت تجاری خود با کشورهای حوزه خلیج فارس بود. این کنفرانس با سفر رسمی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی به پایتخت فرانسه مصادف شده بود.

لیم افزود که نسبت به VCهای اروپایی و آمریکایی، VCهای چینی اغلب در قیمت‌گذاری‌های خود تهاجمی‌تر عمل می‌کنند. لیم گفت که اگرچه شرکت‌های سرمایه‌گذاری بریتانیایی و آلمانی نیز در این پادشاهی سرمایه‌گذاری کرده‌اند، اما آمریکایی‌ها هنوز غالب هستند. به نظرم برنده این ماجرا شرکت‌های چینی هستند. او گفت که سرمایه‌گذاران چینی بر چندین بخش از جمله انرژی (تجدیدپذیر و فسیلی) و همچنین ساخت‌و‌ساز و فناوری تمرکز کرده‌اند. لیم خاطرنشان کرد که بازار همچنان در حال تکامل است، اما او انتظار دارد که شرکت‌های بزرگ چینی دفاتر خود در عربستان را باز کرده و جای پایی در آنجا ایجاد کنند و مؤسسات مالی دولتی چین نیز به همراه آن‌ها ورود خواهد کرد.

انتظار دارم که شرکت‌هایی مثل هوآوی، شرکت‌های بزرگ ساخت‌وساز و شرکت‌های دولتی شاهد فشار بیشتری از سوی دولت چین برای ورود به بازار عربستان هستند.

او بر این باور است که فضای حاکم در VCهای خاورمیانه در حال تغییر بوده و چین در حال تبدیل‌شدن به سرمایه‌گذار غالب است که ناشی از خلأ ایجادشده توسط سرمایه‌گذاران غربی و کاهش اتکای کشورهای خلیج فارس به واشنگتن است. لیم گفت چینی‌ها در این بخش «بسیار فرصت‌طلب» بوده و در نتیجه در حال افزایش سهم خود از بازار هستند.

ماکسیمیلیان وینتر، مدیر اجرایی شرکت VC هارمونیکس گفت که چینی‌ها در جستجوی بهترین فناوری‌ها برای حمایت از اهداف استراتژیک در حال ریشه‌دواندن در تمام نقاط دنیا هستند. وینتر به المانیتور گفت: «من گمان می‌کنم که این اقدام به دلیل ترکیبی از فضای دوستانه سرمایه‌گذاری حوزه فناوری در خاورمیانه و مقررات و محدودیت‌های اخیر چین علیه برخی شرکت‌های فناوری است که ممکن است از جذابیت سرمایه‌گذاری داخلی کاسته باشد». او خاطرنشان کرد: «این پدیده همچنین به رویای رهبران در خاورمیانه برای جذب استعدادها و فناوری از سراسر جهان، تبدیل‌شدن به نیروی محرک اقتصاد جهانی و تنوع‌بخشیدن به اقتصادشان کمک می‌کند. اکنون زمان مناسبی برای خاورمیانه است که این کار را انجام دهد، زیرا چینی‌ها در سرمایه‌گذاری حرفه‌ای‌تر شده و می‌توانند فرصت را از سرمایه‌گذاران اروپایی و آمریکایی که در شرایط کنونی محتاط رفتار می‌کنند هستند، بگیرند.

هارمونیکس متوجه روند افزایش پیوند سرمایه‌گذاران خاورمیانه و چین در بیوتکنولوژی، به ویژه در زمینه بیماری‌های مرتبط با افزایش سن و طول عمر و شرکت‌های فعال در زمینه مراقبت‌های بهداشتی با تمرکز هوش مصنوعی شده است. از جمله سرمایه‌گذاران می‌توان به F-Prime، Lilly Asia، Mubadala، صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی، غول نفتی آرامکو، Sequoia China، Tencent  و... دیگران اشاره کرد.

به عنوان مثال، شرکت سرمایه‌گذاری دولتی امارات متحده عربی Mubadala، مراقبت‌های بهداشتی را به عنوان یک سرمایه‌گذاری زیرساختی ملی می‌بیند که «برای رفاه، شکوفایی و طول عمر شهروندان آینده حیاتی است». یک احساس فرهنگی که به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران چینی با آن هم‌نظرند.

به نقل از منابع ناشناس، CNBC در ماه ژوئن گزارش داد که VCهای خاورمیانه‌ای بیشتری به دنبال سرمایه‌گذاری پول خود در چین هستند. ایالات متحده همچنان سرمایه‌گذار غالب در چین است، اما انتظار می‌رود که پول خاورمیانه‌ای‌ها حدود ۲۰ درصد از کل دلارهای آمریکایی VCهای چینی باشد.

پابه‌پای امارات

پس از امارات متحده عربی، بازار VC عربستان سعودی بزرگترین بازار خاورمیانه است. طبق آمار شرکت MAGNiTT، امارات در سال ۲۰۲۲، ۱.۱۹ میلیارد دلار تأمین مالی VC دریافت کرده است؛ در حالی که عربستان سعودی ۹۸۷ میلیون دلار دریافت کرده است. محیط کسب‌وکار مطلوب امارات متحده عربی، اکوسیستم استارتاپی روبه‌رشد، موقعیت جغرافیایی استراتژیک که اروپا و آسیا اقیانوسیه را به هم پیوند می‌دهد و حمایت دولت از کارآفرینان، آن را برای سرمایه‌گذاران VC جذاب کرده است.

بر اساس گزارش Mordor Intelligence، مصر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی بازارهایی در منطقه هستند که بیشترین VC را به خود جذب کرده که ۶۵ درصد از توافقات در خاورمیانه و آفریقا در سال ۲۰۲۲ را تشکیل می‌دهند.

تمایل زیادی برای تأمین مالی پروژه‌های مرتبط با برنامه چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی برای تنوع‌بخشیدن به اقتصادش وجود داشته است. این برنامه استارتاپ‌ها و شرکت‌های کوچک و متوسط را به عنوان عواملی کلیدی برای تضمین رونق پادشاهی معرفی می‌کند. عربستان سعودی نیز اقتصاد بزرگ‌تری نسبت به همسایه شرقی خود دارد، اما لیم بعید می‌داند که بازار VC این کشور در کوتاه‌مدت به بازار امارات برسد.

او تأکید کرد: «برای گفتن خیلی زود است. تا چشم‌انداز ۲۰۳۰ هفت سال دیگر باقی مانده است. طبیعتاً با سرعتی که الآن دارد، می‌تواند به امارات کند. اما به یاد داشته باشید که امارات نیز دست روی دست نخواهد گذاشت. امارات نیز در حال پیشروی بوده و با ایجاد مناطق آزاد، کار را برای شرکت‌ها و غیره آسان‌تر می‌کند».