به گزارش اکوایران، سام رجبی، یکی از فعالین محیط‌زیستی آن پرونده جنجالی بود؛ پرونده‌ای که در ابتدا با اتهام جاسوسی مطرح شد. او امروز بعد از نزدیک شش سال زندان، درپی پا‌یان دوره محکومیتش، آزاد شد. سام رجبی همراه با تعداد دیگری از کنشگران این حوزه زمستان سال ۱۳۹۶ به‌وسیله اطلاعات سپاه بازداشت شدند.

این بازداشت‌ها چند وقت بعد خبری شد، آن هم در پی درگذشت سید کاووس امامی در زندان اوین؛
 گزارش‌های رسمی علت فوت را خودکشی عنوان کردند. هومن جوکار، امیرحسین خالقی، سام رجبی، طاهر قدیریان، نیلوفر بیانی، سپیده کاشانی و مراد طاهباز از جمله بازداشت‌شدگان دیگر بودند.

این پرونده به دلایل متعددی بسیار خاص و منحصربه‌فرد شد.

اختلاف‌نظر ارگان‌های امنیتی کشور در این موضوع

این پرونده با جنجال به رسانه‌ها راه پیدا کرد و تا آخر هم همین‌طور ماند. از معدود دفعاتی بود که مقامات رسمی وزارت اطلاعات علنا موضعی خلاف نهاد امنیتی همتای خود می‌گرفتند. در کنار وزارت اطلاعات، معاون محیط زیست دولت وقت هم تاکیدش بر این بود که بازداشت شدگان جاسوس نیستند.

زمان بسیار طولانی بازداشت موقت

بهمن سال ۱۳۹۸ و پس از دو سال بازداشت موقت، حکم پرونده منتسب به فعالان محیط‌زیست صادر شد.

مراد طاهباز و نیلوفر بیانی به ۱۰ سال حبس، هومن جوکار و طاهر قدیریان ۸ سال و سام رجبی و سپیده کاشان دوست هر یک به ۶ سال حبس محکوم شدند.

نکته دیگر دشواری و سختی گرفتن مرخصی برای این بازداشت شدگان بود. 

«حجت کرمانی»، وکیل چندتن از این افراد پیش از این در دی‌ماه ۹۹ درباره موافقت نکردن با درخواست مرخصی فعالان محیط زیست به «پیام ما» گفته بود: «ما به دفعات برای مرخصی درخواست کرده‌ایم و گفته‌اند باید این درخواست بررسی شود، استعلامات لازم انجام شود و در نهایت اطلاع خواهند داد که با مرخصی موافقت می‌شود یا خیر. بر اساس قانون افرادی که یک سوم مجازاتشان را گذراندند می‌توانند هر چهار ماه برای پنج روز مرخصی داشته باشند.»

حساسیت بی‌پایان فعالین مدنی 

آخر شهریور امسال، ایران ۵ شهروند آمریکایی را در قبال آزادسازی بخشی از دلارهای بلوکه شده‌اش آزاد کرد؛ دلارهای معروفی که هم‌اکنون در قطر هستند و همین امروز هم رئیس کل بانک مرکزی درباره وضعیت آن‌ها اظهار نظر کرد.

یکی از آن ۵ نفر، شهروند ایرانی-آمریکایی بود که در همین پرونده محیط زیستی بازداشت شده بود. همان زمان بسیاری امیدوار شدند که شاید این نشانه‌ای باشد بر گشایشی در این پرونده عجیب‌وغریب. این اظهارنظرها و نوشته‌ها نشانه‌ای بود از آن‌که هنوز هم بسیاری اخبار پرونده محیط زیستی‌ها را دنبال می‌کنند و با گذشت ۶ سال، امیدوار هستند گشایشی در آن رخ دهد.

کمی بعد از این‌که خبر بازداشت این فعالین محیط زیست منتشر شد، بیش از ۲۰۰ چهره دانشگاهی در بیانیه‌ای از ابراهیم رئیسی، ریاست قوه قضاییه در آن زمان، خواستار دادرسی عادلانه شده بودند.