به گزارش اکوایران، ایران بار دیگر مالکیت جزایر سه‌گانه ایرانی خلیج فارس تاکید کرد. امارات متحده عربی سال‌هاست ادعاهای بی‌اساسی را بر سر این جزایر مطرح کرده و اخیرا تلاش می‌کند در این مناقشه از بین متحدان تهران یارگیری کند.

واکنش محتاطانه

به نوشته المانیتور،  اوایل روز چهارشنبه، ششمین مجمع همکاری روسیه و عرب در مراکش به طور رسمی از ادعاهای بی‌پروای امارات حمایت کرد و مالکیت جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک را زیر سوال برد.

ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه در بیانیه‌ای محتاطانه که از انتقادات تند نسبت به روسیه اجتناب داشت، اعلام کرد: «جزایر ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک واقع در آب‌های نیلگون خلیج فارس، تعلق ابدی به ایران داشته و جزء جدایی‌ناپذیر سرزمینی جمهوری اسلامی ایران است. جمهوری اسلامی ایران موضوع تمامیت ارضی و حاکمیتی خود بر جزایر سه‌گانه را قابل مذاکره و گفت‌وگو ندانسته و هر ادعایی از هر طرف در این خصوص را مردود تلقی می‌کند و به هیچ وجه از حقوق حاکمیتی و سرزمینی خود عدول نخواهد کرد». این بیانیه که روز پنج‌شنبه منتشر شد هیچ اشاره مستقیمی به روسیه نداشت و تنها از «همسایگان شمالی و جنوبی» خواست تا به جای «تکرار» اظهاراتی که در گذشته «رد شده»، در تقویت روابط با ایران مشارکت کنند.

هم‌چنین، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی روز جمعه در تماس تلفنی با سرگئی لاوروف هم‌تای روس خود تاکید کرد هرگونه ادعای هر طرفی کاملا مردود است. وی از محکومیت عمومی و حتی نام بردن از مسکو خودداری کرد و گفت جزایر سه‌گانه اجزای جدایی‌ناپذیر خاک ایران هستند.

با این حال، شخصیت‌های غیردیپلماتیک رسمی رویکردی کم‌تر محتاطانه را در پیش گرفتند. علی اکبر ولایتی، مشاور ارشد رهبری   مواضع روسیه را محکوم و هشدار داد که چنین مواضعی می‌تواند به روابط دوجانبه آسیب برساند. محسن رضایی، فرمانده اسبق سپاه پاسداران که در حال حاضر مشاور اقتصادی ابراهیم رئیسی است، در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) نوشت که «مداخلات غیردوستانه روسیهدر رابطه با تمامیت ارضی ایران نباید تکرار شود». او لحن تندتری را نسبت به امارات متحده عربی نشان داد و گفت اگر امارات به «زیاده‌خواهی» ادامه دهد، باید منتظر «تبعات» آن باشد.

فشار برای تجدیدنظر در روابط خارجی

روسیه پیش از این در بیانیه‌ای مشترک با شورای همکاری خلیج فارس در ماه ژوئیه ادعای امارات را تکرار کرده بود. این اقدام مقامات ایرانی را بر آن داشت تا سفیر روسیه در تهران را احضار کنند. اما امتناع از محکومیت شدید مسکو، انتقاد مخالفان دولت را برانگیخت که شاهد «مماشات» در واکنش رسمی به این مسئله بودند.

ایران روسیه ولادمیر پوتین ابراهیم رییسی

روابط تهران و مسکو از زمان حمله روسیه به اوکراین به طور فزاینده‌ای نزدیک و اخیراً بحث‌برانگیز شده است، به گونه‌ای که ایالات متحده با تکرار اتهامات علیه تهران، از جمهوری اسلامی به عنوان «برترین پشتیبان نظامی روسیه» یاد کرده است. 

همکاری تهران و مسکو مورد انتقاد غرب بوده و مستمسکی برای تحریم‌های بین‌المللی جدیدی علیه تهران شده است. منتقدان رئیسی معتقدند که این رویکرد پای ایران را به جنگی باز کرده که تنها انزوای تهران و خصومت غرب را تشدید می‌کند.

یکی از برنامه‌های اصلی سیاست خارجی دولت کنونی ایران، نگاه به شرق و سرمایه‌گذاری ویژه‌ بر روی روابط با روسیه و چین است. این استراتژی استدلال می کند که چنین رویکردی تحریم‌های غرب را خنثی می‌کند.

با این حال، مخالفان او بر تجدیدنظر در تنظیم روابط خارجی تاکید دارند و با اشاره به نمونه‌های متعددی در طول قرن گذشته، به رئیسی یادآوری می‌کنند که روسیه بارها به ایران از پشت خنجر زده است.

این اعتراضات پس از ماجرای مراکش دوباره شدت گرفته و نمونه جدیدی را در اختیار منتقدان قرار داده است. حسین موسویان دیپلمات سابق اعتدال‌گرا نوشت: «ایران با حمایت از جنگ [روسیه] علیه اوکراین هزینه سنگینی پرداخت، اما مسکو به نقض حاکمیت ایران توسط اعراب پیوست». او با زیر سوال بردن همسویی دولت رئیسی با کرملین خاطرنشان کرد: «و برخی هنوز هم مدعی هستند که روسیه یک «شریک استراتژیک» است».