به گزارش اکوایران، در حالی که انتظار می‌رود از شدت نبرد اسرائیل در غزه کاسته شود، تحولات در مرز جنوبی لبنان بین حزب‌الله و اسرائیل نشان می‌دهد که درگیری‌های فرامرزی بین طرف‌ها پتانسیل جنگی گسترده را افزایش می‌دهد. تحولاتی در جبهه اسرائیل و لبنان این نگرانی را ایجاد کرده که هرگونه اشتباه محاسباتی یا حادثه ممکن است منجر به بروز جنگی گسترده شود.

ریسک یک جنگ همه‌جانبه

به نوشته نشنال‌اینترست، از زمان آغاز جنگ اسرائیل و حماس، حزب‌الله و اسرائیل در امتداد مرز لبنان و سرزمین‌های اشغالی به تبادل آتش مشغول بوده‌اند. نگرانی‌های فزاینده‌ای وجود دارد که نبردهای جاری ممکن است به جنگی همه‌جانبه تبدیل شود. اسرائیل و لبنان ده‌ها هزار نفر از مردمی که در امتداد مرزها زندگی می‌کردند را به دلیل نگرانی‌های ایمنی، تخلیه کرده‌اند. بر اساس گزارش‌های متعدد، تعداد کشته‌ها رو به افزایش بوده و تا به امروز، درگیری‌ها یازده سرباز و غیرنظامی اسرائیلی را کشته‌اند؛ در حالی که بیش از ۱۳۰ نفر در لبنان کشته شده‌اند که بیشتر آن‌ها رزمندگان حزب‌الله بوده‌اند.

در حالی که تاکنون درگیری‌ها از خطوط قرمز هیچ یک از طرفین عبور نکرده است، پویایی آن به سمت تشدید خطرناک تنش‌ها در حال تغییر است. حملات حزب‌الله از نظر گستردگی جغرافیایی، فراوانی و پیچیدگی در حال افزایش است. حزب‌الله اولین‌بار در ۸ اکتبر و یک روز پس از حمله حماس به جنوب سرزمین‌های اشغالی، با حمله موشکی به مواضع اسرائیل در مزارع شبعا وارد درگیری شد. اما از آن زمان، جنگ گسترش و شدت یافته و چندین شهر مرزی را در بر گرفته است. حزب‌الله و تا حدودی نیز جناح‌های مبارز فلسطینی، به طور روزانه حملات موشکی به مواضع اسرائیل را افزایش داده‌اند. اسرائیل نیز با حملات هوایی و توپخانه‌ای پاسخ داده است. علاوه بر این، بر اساس گزارش‌های متعدد، حزب‌الله علاوه بر تشدید حملات موشکی و پهپادی خود به پست‌های اسرائیلی، زیرساخت‌های مواضع نظامی اسرائیل، به ویژه سامانه‌های نظارتی را نیز هدف قرار داده و منهدم کرده است. این نشان‌دهنده پیش‌بینی وقوع جنگ از جانب حزب‌الله است.

دوری و نزدیکی در جبهه مقاومت

از زمان شروع جنگ اسرائیل و حماس، دیدارهای بین سید حسن نصرالله و رهبران ارشد حماس حاکی از هماهنگی نزدیک بین این دو گروه بوده که بنا به گزارش‌ها، در مورد تحولات میدان جنگ غزه و جنوب لبنان صورت گرفته است. در اوایل درگیری، چند تن از رهبران حماس از جمله خالد مشعل، مقام ارشد حماس به دلیل امتناع حزب‌الله از گشودن جبهه در مرز جنوبی لبنان، به این گروه انتقادات شدیدی کردند. اما به گفته چندین خبرگزاری، اخیراً نصرالله پس از اعلام آتش‌بس ماه نوامبر اسرائیل و حماس، با رهبران ارشد حماس دیدار کرد. در این نشست‌ها، آخرین رویدادهای غزه مورد بحث قرار گرفت که نشان‌دهنده هماهنگی بیشتر و مداوم بین لبنانی‌ها و فلسطینیان است. این مسئله احتمالاً توقف حملات برون‌مرزی حزب‌الله در طول آتش‌بس را توضیح می‌دهد.

اغلب گفته می‌شود که قصد حزب‌الله از ورود به جنگ غزه این است که توجه اسرائیل را به جبهه شمالی خود منحرف کرده و بدین ترتیب، حماس را از بار سنگین حملات اسرائیل کاهش دهد. البته اولین سخنرانی تلویزیونی نصرالله درباره جنگ غزه، تقریباً یک ماه پس از آغاز جنگ غزه بود. این نشان‌دهنده احتیاط سطح مشارکت حزب‌الله در این جنگ است. در اولین سخنرانی خود، نصرالله اعلام جنگ تمام‌عیار نکرد، اما بسته به تحولات جبهه لبنان و غزه، نسبت به احتمال آن هشدار داد. به نظر می‌رسید که در سخنرانی دوم خود، او قصد داشت با برجسته‌کردن تداوم و پیچیدگی عملیات‌های حزب‌الله، بر اهرم‌های این گروه در نبرد با اسرائیل تأکید کند. اما در حالی که تاکنون، مشارکت حزب‌الله با محدودیتی نسبی همراه بوده و به نظر می‌رسد اکثر بیانیه‌های بعدی این گروه منعکس‌کننده چنین رویکردی است و به طور کلی، حملات آن به عنوان «همبستگی با حماس» توصیف می‌شود، هنوز بسیاری از تحلیل‌گران در مورد خط‌قرمز حزب‌الله یعنی جلوگیری از نابودی حماس توسط اسرائیل، گمانه‌زنی می‌کنند.

حمله پیش‌دستانه

تقریباً بلافاصله پس از سخنرانی دوم نصرالله، یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل به حزب‌الله هشدار داد که درگیری‌های مرزی را تشدید نکند. بر اساس گزارش‌ها، گالانت به همراه با بسیاری از مقامات ارشد دفاعی اسرائیل بلافاصله پس از حملات ۷ اکتبر حماس، قصد انجام حمله‌ای بزرگ و پیش‌دستانه علیه حزب‌الله را داشتند. با این حال، با این طرح موافقت نشد. فشار ایالات متحده بر اسرائیل برای واردنشدن به جنگی گسترده با حزب‌الله نیز در عدم انجام حمله مؤثر بود. تقریباً دو هفته پیش، ایلون لوی، سخنگوی کابینه اسرائیل اظهار داشت که بازدارندگی، سیاست کنونی اسرائیل در قبال حزب‌الله است، نه درگیرشدن در جنگ. با این حال، دو روز بعد از اظهارات لوی، بنیامین نتانیاهو تهدید کرد که در صورت ادامه حملات حزب‌الله به اسرائیل، بیروت و جنوب لبنان را نابود خواهد کرد.

برخی اظهارات اخیر رهبران ارشد اسرائیل، از جمله گالانت، تزاچی هانگبی، مشاور امنیت داخلی اسرائیل، الی کوهن، وزیر امور خارجه اسرائیل و دیگر رهبران ارشد نظامی حاکی از آن است که حمله پیشگیرانه اسرائیل به حزب‌الله و گسترش جنگ همچنان یکی از گزینه‌هاست.

یکی از نشانه‌های قوی این فرضیه، دیدار بیش از یک هفته پیش گالانت با جمعی از شهرداران و رؤسای شوراهای شهرهای مرزی است. در این دیدار، آن‌ها در مورد بازگشت احتمالی اهالی به خانه‌هایشان بحث کردند. گالانت قول داد که نیروهای دفاعی اسرائیل حزب‌الله را قبل از بازگشت ساکنان به سمت شمال رودخانه لیتانی در لبنان برانند. گالانت تأکید کرد که می‌توان از طریق اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که به جنگ اسرائیل و حزب‌الله در سال ۲۰۰۶ پایان داد و حضور نظامی حزب‌الله در مرز جنوبی لبنان را ممنوع کرد، این کار را انجام داد. به نوشته تایمز اسرائیل، چند روز پس از آن، تزاچی هانگبی گفت که ممکن است اسرائیل مجبور به جنگ با حزب‌الله شود تا از حمله‌ای مشابه با عملیات حماس جلوگیری کند. او درخواست گالانت برای اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ را تکرار کرد. روز دوشنبه نیز الی کوهن گفت اگر تهدید حزب‌الله از مسیر دیپلماتیک برطرف نشود، اسرائیل به اقدام نظامی متوسل خواهد شد.

پیشتازان طوفان‌الاقصی در جنوب لبنان

تقریباً دو هفته پیش، حماس ظاهراً از راه‌اندازی واحدی جدید در لبنان به نام پیشتازان طوفان الاقصی خبر داد و از فلسطینیان اردوگاه‌های فلسطینی لبنان خواست تا به جنبش مقاومت بپیوندند. اعلامیه حماس در ابتدا با انتقاد چندین محفل سیاسی لبنان مواجه شد. پس از آن، حماس عقب‌نشینی کرد و نشان داد که راه‌اندازی این واحد صرفاً طرحی برای آموزش جوانان برای مشارکت مدنی در مسئله آرمان فلسطین بود.

با توجه به زمان‌بندی و پیام اصلی اقدام حماس، بسیاری معتقدند که این کار از سوی حزب‌الله سازماندهی شده بود. در حال حاضر، حزب‌الله با فشار فزاینده بین‌المللی و داخلی برای پایان‌دادن به عملیات نظامی در مرزها مطابق با قطعنامه ۱۷۰۱ مواجه است. این اعلامیه همچنین سیگنالی تلقی می‌شود که حزب‌الله ممکن است بخواهد جبهه لبنان را به رزمندگان فلسطینی در لبنان (البته تحت نظارت حزب‌الله) واگذار کند که مبارزان فلسطینی بتوانند از طریق آن علیه اسرائیل بجنگند.