به گزارش اکوایران، تحلیلگران اسرائیلی که در ساعات پرتنش منتهی به عملیات انتقام‌جویانه موشکی و پهپادی بی‌سابقه ایران به اسرائیل در ساعات اولیه ۱۴ آوریل، استودیوهای تلویزیون اسرائیل را پر کرده بودند، تا حد زیادی توافق داشتند که اسرائیل چاره‌ای جز تلافی قاطع نخواهد داشت. اما پس از ارزیابی آسیب وارده بر اثر برخورد موشک‌ها و مکالمه تلفنی جو بایدن با بنیامین نتانیاهو، این گمانه‌زنی‌ها تغییر کرد.

به نوشته بِن کاسپیت در وبگاه المانیتور، سه مرتبه طی سه روز متوالی بایدن هشدار داد: «نکن»! اما در حالی که ایران طرف‌صحبت دو مورد اول بود، مرتبه سوم نتانیاهو را مخاطب قرار داده بود تا جلوی پاسخ اسرائیل که می‌تواند منجر به جنگی منطقه‌ای شود را بگیرد.

تلاش برای ایجاد ائتلافی منطقه‌ای

بنی گانتز، وزیر دفاع سابق و عضو کابینه موقت جنگ اسرائیل تغییر در رویکرد اسرائیل در مورد تلافی علیه ایران را اینگونه توضیح داد: «دیروز، جهان به وضوح در برابر خطری که اسرائیل با آن روبرو بود، در کنار ما ایستاد. این یک دستاورد استراتژیک است که ما باید از آن برای امنیت اسرائیل استفاده کنیم. ما ائتلافی منطقه‌ای ایجاد خواهیم کرد و در زمان و به روشی که برای ما مناسب است، عمل می‌کنیم».

یک منبع دیپلمات ارشد اسرائیلی با اشاره به حمایت قاطع آمریکا از اسرائیل پیش از عملیات انتقام‌جویانه ایران، گفت: «بعید است که نتانیاهو بتواند از بایدن سرپیچی کند. ائتلاف خاورمیانه‌ای که مدت‌ها به دنبال آن بودیم و بایدن در تلاش برای ایجاد آن است، شکل گرفته؛ ائتلافی که اسرائیل سال‌ها آرزویش را داشت و پایه‌های آن در توافق ابراهیم و بعداً در مجموعه‌ای از توافقات دفاعی امضاشده توسط بنی گانتز با بسیاری از کشورهای منطقه ریخته شد. حالا نتانیاهو چیزهای زیادی برای از دست دادن دارد».

این مقام رسمی خاطرنشان کرد که یکی از مهمترین نتایج حوادث اخیر فعال شدن سپر دفاع هوایی خاورمیانه (MEAD) بود. MEAD که گانتز در سال ۲۰۲۲ آن را اعلام کرد، برای کمک به کشورهای منطقه برای محافظت از خود در برابر راکت‌ها، موشک‌های کروز و پهپادهای تهاجمی طراحی شده است. این سیستم قبلاً در عملیات‌های کوچک‌تر مستقر شده بود، اما عملکرد آن در ساعات اولیه ۱۴ آوریل، اولین حضور علنی قابل توجه آن را رقم زد.

بزرگ‌ترین اشتباه اسرائیل

بزرگ‌ترین اشتباه اسرائیل، دست‌کم‌گرفتن واکنش ایران به ترور سردار محمدرضا زاهدی و شش افسر ایرانی دیگر در دمشق بود. یک منبع دیپلماتیک خاورمیانه‌ای به المانیتور گفت: «اسرائیل معتقد بود که ایران از پاسخگویی به ترورها و سایر عملیات‌ها علیه خود که به اسرائیل نسبت داده می‌شود، خودداری خواهد کرد».

تصمیم ایران برای مقابله‌به‌مثل و توانایی‌های موشکی و پهپادی چشمگیر آن نیز ضربه‌ای به بازدارندگی اسرائیل وارد ساخت و معادله جدیدی را ایجاد کرده که می‌تواند دستان اسرائیل را ببندد. از این به بعد، اسرائیل مجبور است که قبل از انجام عملیات‌هایی مانند آنچه در دمشق انجام داد، بیشتر فکر کند.

خویشتن‌داری اسرائیل؟

حمله ایران یادآور دو رویداد است. اولین مورد متعلق به ۱۱ اکتبر ۲۰۲۳ است؛ زمانی که اسرائیل مشغول بررسی حمله پیشگیرانه بزرگی علیه حزب‌الله لبنان برای جلوگیری از ورود این گروه به جنگ غزه بود. نتانیاهو که در تأیید چنین حمله‌ای تردید داشت، به سرعت سیاستمداران میانه‌روتری مانند گانتز و گادی آیزنکوت، رئیس سابق ارتش اسرائیل را به کابینه جنگ آورد و آن‌ها به او کمک کردند تا جلوی ابتکار عمل ارائه‌شده توسط ارتش و حمایت‌شده توسط وزرای افراطی کابینه را بگیرد.

رویداد دیگر به حملات موشکی صدام حسین علیه اسرائیل در طول اولین جنگ خلیج فارس برمی‌گردد. پس از درخواست جورج ایچ دبلیو بوش، رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده از اسرائیل برای جلوگیری از تضعیف ائتلاف آمریکایی-عربی علیه صدام حسین، اسحاق شامیر، نخست‌وزیر وقت اسرائیل درخواست‌های داخلی برای تلافی علیه عراق را رد کرد. شامیر، یک راست‌گرای ایدئولوژیک غرور خود را فرو خورد و خویشتن‌داری نشان داد.

بار دیگر، درخواست‌های بایدن برای خویشتن‌داری نشان از وضعیت بغرنج نتانیاهو دارد؛ او در تنگنای افراطیون کابینه ائتلافی خود و فرصت‌هایی است که می‌تواند از آن‌ها برای ثبت‌شدن در تاریخ به عنوان یک امضاکنندگان توافق بزرگ استفاده کند.

یک منبع سیاسی ارشد اسرائیلی به المانیتور گفت: «روند عادی‌سازی روابط با عربستان سعودی می‌تواند ظرف چند روز تکمیل شود. تنها کاری که نتانیاهو باید انجام دهد این است که مجدداً سازمان آزادی‌بخش فلسطین را به عنوان شریک مذاکرات به رسمیت بشناسد. اما او از شرکای ائتلافیش می‌ترسد. این مسئله‌ای ناگوار است؛ زیرا اتحاد دفاعی منطقه‌ای هم‌اکنون فعال شده و آمریکایی‌ها و سعودی‌ها خواهان چنین توافقی هستند؛ اما نتانیاهو با این فرصت مانند گوزنی که به چراغ‌های جلوی یک ماشین زُل زده، رفتار می‌کند».

علی‌رغم فروکش‌کردن جو انتقام مورد انتظار ایران، سطح اضطراب در اسرائیل که پیش‌تر با وقایع هفتم اکتبر تراماتایز شده بود، افزایش یافته است. یک‌بار دیگر و پس از ماه‌ها محکومیت جهانی به خاطر تلفات بالای غیرنظامیان در غزه، اسرائیل تا حدودی جایگاه بین‌المللی خود را بازیافته است. اما وضعیت کنونی برای اسرائیلی‌ها چندان تسکین‌بخش نیست. آن‌ها در طول شش ماه جنگ، احساس امنیت بنیادین خود را از دست داده و و با تردیدهای وجودی و پیشگویی‌های آخرالزمانی روبرو شده‌اند. شاید این همان پیروزی واقعی ایران و نیروهای مقاومت باشد.