به گزارش اکوایران، از آغاز شیوع ویروس کرونا تا تولید اولین واکسن نزدیک یک سال طول کشید. بهمن 99 بود که اولین محموله واکسن به ایران وارد شد. سعید نمکی در آن روزها اعلام کرده بود که واکسن‌های وارداتی از سه‌شنبه، ۲۱ بهمن بر اساس اولویت‌بندی که از قبل در سند واکسیناسیون مورد تایید در ستاد ملی مشخص شده، تزریق خواهند شد. طبق اعلام وزارت بهداشت تا 9 مرداد 1400، بیش از 12 میلیون و 200 هزار دوز واکسن در دو نوبت اول و دوم تزریق شد.

در مناظره‌های انتخاباتی، امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی یکی از کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری در اظهاراتی مدعی شد که واکسن‌های وارداتی پس از تولید واکسن در کشور به ایران رسید. این ادعای قاضی‌زاده هاشمی صدای روحانی را درآورد و او نسبت به این اظهارات واکنش نشان داد.

واکنش روحانی به اظهارات قاضی‌زاده هاشمی

روحانی در جواب اظهارات قاضی‌زاده هاشمی گفته، آقایی ادعا می‌کند رئیس‌جمهور دولت دوازدهم گفته نمی‌گذارند ما واکسن وارد کنیم و وارد نکردیم، من کی این را گفتم؟ این دروغ شاخدار است. آخر تو چطور می‌خواهی رئیس‌جمهور باشی که این دروغ را داری به مردم می‌گویی؟ در ستاد ملی کرونا گفتم عده‌ای مخالف واردات واکسن هستند، ولی ما واکسن وارد می‌کنیم.

رئیس دولت دوازدهم اظهار کرده، دولت دوازدهم حدود ۳۰ میلیون دوز واکسن آورده، تزریق کرده، ۶۰ میلیون دوز فقط با چین، قرارداد بسته است. ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز با کواکس قرارداد بسته است. ۶۰ میلیون دوز با روسیه برای اسپوتنیک قرارداد بسته بودیم.

روحانی تاکید کرده که به دروغ می‌گویند در داخل واکسن تولید و تزریق کردیم بعد به ما واکسن دادند، واکسن داخلی اواخر خرداد ۱۴۰۰ مجوز تزریق گرفت. ما واکسن خارجی را در بهمن ۱۳۹۹ وارد و به کادر پزشکی تزریق کردیم.

رئیس جمهور هفتم ایران افزوده، می‌گفتند اصلاً واکسن نخرید، ما مرداد یا شهریور به شما ۵۰ میلیون دوز واکسن می‌دهیم. روبه‌روی دوربین دروغ گفتند. عده‌ای باید مؤاخذه شوند و جواب دهند که چرا دروغ گفتند و به ما توصیه کردند و اعلامیه دادند واکسن از خارج نخریم، ما که گوش نکردیم و واکسن وارد کردیم.

در این میان کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت دولت روحانی نیز به اظهارات قاضی‌زاده هاشمی درباره واردات واکسن واکنش نشان داده و در شبکه ایکس نوشته، نمی‌داند واکسن سینوفارم ۱۰ دی ۹۹ مجوز مصرف اضطراری در خود چین گرفته! اولین محموله اون اسفند ۹۹ وارد ایران شده، اردیبهشت ۱۴۰۰ توسط WHO تایید شده است.

واکنش سعید نمکی: آنانکه می‌فهمند به ریشتان می‌خندند

سعید نمکی وزیر بهداشت دولت دوم حسن روحانی نیز نسبت به اظهارات امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری واکنش نشان داد.

او دیروز در نامه‌ای سرگشاده خطاب به قاضی‌زاده نوشت، خود و همراهانتان می‌دانید که هم زبانم گویاتر و هم قلمم روانتر از شماست، ولی شما که ارزش همکلامی و نگارش سطور ندارید آنچه می‌نویسم برای آگاهی مردم شریف است تا بدانند آنکه در منظر قضاوتست، کیست؟

نمکی در بخش‌هایی از این نامه به نامه قاضی‌زاده و تعدادی از همفکرانش در دی 99 برای حمایت از واکسن تولید داخل و ممنوعیت واردات واکسن اشاره کرد و نوشت: اشاره فرمودید مدیران کرونای کشور که خود واکسن فایزر زده بودند، برای ملت واکسن نیاوردند و باعث آسیب شدند؛ همان‌ها که می‌گفتند نمی‌گذاریم مردم کشور موش آزمایشگاهی واکسن‌های نامعتبر شوند.

وزیر بهداشت دولت دوم روحانی تاکید کرد که صدها صفحه مکاتبه بین وزارت امورخارجه برای خرید واکسن موجود است که موارد غیرمحرمانه منتشر خواهد شد، قراردادها از اوایل تابستان عملی شد و واکسن گامالیای روسیه در بهمن ۱۳۹۹ رسید و با برنامه زمان‌بندی به گروه‌های هدف تزریق شد.

نمکی در بخش دیگری از این نامه سرگشاده نوشته، قرارداد با کوواکس، با شرکت‌های هندی و بقیه همزمان پیش رفت. طبق مکاتبه پیوست واکسن سینوفارم چین در یازدهم دی ۹۹ از دولت چین اجازه مصرف گرفت، ولی ما قبل از آن اقدام به خرید ۶۰ میلیون دوز کردیم که اولین محموله در اسفند دریافت شد.

نمکی در بخش‌های دیگری از این نامه نوشته است، فرمودید که دولت به اصطلاح شما! دو هفته‌ای مشکل واکسن را حل کرد؛ حضرت عباسی آنانکه می‌فهمند به ریشتان می‌خندند و می‌دانند همان شربت کوآموکسی‌کلاو که سال‌ها صادر می‌کردیم مدت‌ها طول کشید که دوستان آوردند آن هم از هندوستان با قیمت بالاتر و تازه پس از ورود در بازار تشنه توزیع و بدلیل عدم کیفیت ریکال شد. چه کسی باور می‌کند که یک فرآورده بیولوژیک را زودتر از سفارش میز و صندلی به نجار محله دریافت کرد؟ ساده‌ترین مواد اولیه برای صنعت دارو تا زمان تحویل حداقل ۴ تا ۶ ماه وقت می‌خواهد.

وزیر دولت دوازدهم در بخش دیگری از این نامه تاکید کرده، اینجانب اولین واکسن روسی اسپوتنیک که وارد کشور شد را به فرزندم تزریق کردم، چون اعتقاد داشتم اگر عارضه‌ای هست باید خود و خانواده‌ام سپر بلای ملت شویم؛ نه چون بعضی که در حاشیه امن سخت‌ترین روزها را گذراندند و حتی تعارف نکردند که کمک لازم دارید یا خیر؟

نمکی اظهار کرده که دوره فعالیت اینجانب تا شهریور 1400 و استقرار وزیر محترم جدید طول کشید که تا آن تاریخ تعداد واکسن وارد شده و تزریق شده و راه‌اندازی ایستگاه‌ها و مراکز مشخص است.

وزیر بهداشت در دولت دوازهم در بخش دیگری از این نامه نوشته است: اعلام فرمودید دولت به اصطلاح شما! کرونا را در دو ماهه جمع کردید. شاید ندانید یا عمداً خودتان را به ندانستن زده‌اید، چون درست است ایمونولوژیست و اپیدمیولوژیست نیستید، ولی حداقل در واحدهای عمومی پزشکی برایتان گفته‌اند که یک پاندمی در هیچ کجای دنیا توسط هیچ دولت قدرتمندی دو ماهه جمع نمی‌شود.

با این حال امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، در ساعت پایانی شب گذشته از حضور در انتخابات ریاست جمهوری انصراف داد و از رقابت در صحنه انتخابات کناره‌گیری کرد.

واقعیت ماجرای واردات واکسن کرونا

اما واقعیت ماجرای واکسن کرونا چیست؟ واکسن کرونا در آذر و دی 99 وارد بازار جهانی شد. در همین زمان بود که رهبر انقلاب در سخنرانی خود به مناسبت سالگرد 19 دی فرمودند: «ورود واکسن آمریکایی و انگلیسی به کشور ممنوع است. اگر توانسته بودند واکسنی درست کنند و اگر کارخانه فایزر آنان می‌تواند واکسن درست کند، اول برای خودشان مصرف کنند که در ظرف ۲۴ ساعت چهار هزار تلفات ندهند. این در مورد انگلیس هم صادق است. من البته به کار فرانسه هم اعتماد چندانی ندارم که سابقه‌ای در مورد خون‌های آلوده دارند.»

مقام معظم رهبری در اول مرداد 1400 پس از دریافت نوبت دوم واکسن ایرانی کرونا نیز اظهار کردند: اختلالی در برخی از موارد در مسئله تقسیم واکسن بین مردم به وجود آمد که البته عمدتا ناشی از بدقولی کسانی بود که قول داده بودند واکسن را به ما بفروشند و بدقولی کردند.

رهبر انقلاب افزودند: این یک بار دیگر به ملت ایران و مسئولین کشور یادآوری می‌کند که ما بایستی در همه مسائل بتوانیم روی پای خودمان بایستیم و تکیه به دیگران مشکلاتی به وجود می‌آورد کمااینکه در این قضیه هم مشکلاتی به وجود آورد.

مقام معظم رهبری تاکید کردند: البته چاره‌ای نداشتیم در کنار تولید داخلی واکسن ناچار بودیم و هستیم که از تولیدات کشورهای دیگر هم تا آن حدی که قابل اطمینان هست استفاده کنیم و استفاده خواهیم کرد، لکن تلاش را باید گذاشت روی تولید داخل و مردم نبایستی منتظر و معطل بمانند.  

گزارش ظریف از روند اقدامات وزارت خارجه برای تهیه واکسن

محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه دولت روحانی در تاریخ 29 شهریور 1400، گزارشی از اقدامات وزارت خارجه برای تهیه واکسن ارائه داد.

در این گزارش آمده است که ششم بهمن سال 98، ظریف برای اولین بار درخواست حضور در جلسه هیأت دولت برای تصمیم‌گیری‌های لازم درباره کرونا داشت که اولین مکاتبه وزارت خارجه با وزارت بهداشت در زمینه تامین واکسن، در مرداد ۹۹ انجام شد.

براساس گزارشی که وزیرخارجه دولت روحانی در سال ابتدایی دولت سیزدهم ارائه داده است، وزارت خارجه ۲۷ میلیون دوز واکسن وارد کرد، قرارداد ۲۰ میلیون دوز برای شهریور نهایی شد و قرارداد ۳۰ میلیون دوز نیز برای مهر و آبان هم در شرف نهایی شدن بود.

طبق گزارش عملکرد ظریف، درخواست خرید ۳۰ میلیون دوز برای مرداد و شهریور در تیرماه ۱۴۰۰ به طرف چینی ارائه شد.

در اواسط اردیبهشت 1400 نیز خبرهایی مبنی بر توافق اولیه ظریف با همتای چینی خود برای واردات حجم قابل توجهی واکسن کرونا منتشر شد.

آمار گمرک از واردات واکسن کرونا

مهرداد جمال ارونقی، معاون فنی گمرک در نامه‌ای به شانه‌ساز، رئیس وقت سازمان غذاودارو از واردات 18.7 میلیون دوز واکسن کرونای خارجی به کشور خبر داده بود.

طبق اعلام معاون فنی گمرک در آن زمان، از تاریخ  ۱۵بهمن 99 تا 10 مرداد 1400 تنها چند روز قبل از تحویل دولت روحانی به رئیسی، ۳١ محموله واکسن کووید-١٩ از طریق فرودگاه امام خمینی(ره) وارد کشور شده بود.

آخرین آمار واردات واکسن کرونا در دولت روحانی

کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت، در صفحه خود در توئیتر در تاریخ 16 مرداد 1400، آمار تفکیکی واکسیناسیون کرونا در ایران از ابتدای برنامه ملی واکسیناسیون علیه کووید ۱۹ را اعلام کرد.

براساس اعلام جهانپور، تا 16 مرداد 1400 بیش از ۲۱ میلیون واکسن داخلی و خارجی کرونا تحویل وزارت بهداشت شده است.

سخنگوی سازمان غذا و دارو همچنین آمار تولید واکسن کووایران- برکت تا ۱۳ مرداد 1400 را ۵ میلیون دوز اعلام کرده بود که یک میلیون و 850 هزار دوز آن تحویل وزارت بهداشت شده بود.

ورود سومین محموله واکسن اسپوتنیک در اسفند 99

معاون فنی گمرک ایران 14 اسفند 99 از واردات سومین محموله واکسن اسپوتنیک از روسیه و تحویل آن به مسئولان وزارت بهداشت خبر داده بود.

مهرداد جمال اورنقی به ایسنا گفته بود که این محموله شامل 200 هزار دوز واکسن اسپوتنیک است که اولین محموله واکسن ۱۶ بهمن به فرودگاه امام خمینی رسیده بود.

واردات اولین محموله واکسن کرونا، اول خرداد 1400

ناصر ریاحی، عضو اتاق بازرگانی تهران و رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو نیز در گفت‌وگویی در نیمه اردیبهشت 1400 از ثبت‌نام دولت برای واردات حدود ۱۷ میلیون دوز واکسن کوواکس خبر داده بود و علت سریع‌تر خریداری نشدن واکسن را مشکلات دولت در انتقال پول اعلام کرده بود.   

ریاحی بر تنگنای مالی دولت تاکید و اظهار کرده بود، شاید اگر بخش خصوصی از ابتدا برای خرید واکسن کرونا وارد می‌شد، می‌توانست بهتر عمل کند هرچند ما هم مشکل انتقال ارزی داریم. ما با ارز نیمایی برای واردات واکسن اقدام کردیم.

قاضی‎‌‌‌زاده هاشمی در حالی این اظهارات را مطرح کرد که دولت در سال 1401 پس از آنکه با کمبود دارو به ویژه آنتی بیوتیک کودکان روبرو شد، اقدام به واردات آن از هند کرد که بیش از یک ماه این پروسه طول کشید.