به گزارش اکوایران،‌ بر اساس قانون، افرادی که در مشاغل سخت و زیان‌آور فعالیت می‌کنند، به دلیل فشارهای جسمی و روانی و آسیب‌های فیزیکی ناشی از این مشاغل، از مزایای خاصی برخوردارند.

این افراد می‌توانند با ۲۰ سال سابقه کار بدون نیاز به رعایت شرط سنی از مزایای بازنشستگی پیش از موعد بهره‌مند شوند. علاوه بر این، کارکنان این مشاغل باید روزانه شش ساعت و در مجموع ۳۶ ساعت در هفته کار کنند و انجام اضافه‌کاری برای این گروه از کارگران ممنوع است.

از جمله آسیب‌های رایج این مشاغل می‌توان به کاهش شنوایی، ضعف بینایی، مشکلات تنفسی، قلبی، روانی و آسیب‌های حرکتی اشاره کرد. همچنین، مشاغلی که با مواد شیمیایی خطرناک، رادیواکتیو، سر و صدای بالا و آلودگی‌های محیطی در ارتباط هستند، جزء مشاغل سخت و زیان‌آور محسوب می‌شوند.

طبق تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون بیمه تامین اجتماعی، کارهای سخت و زیان‌آور به مشاغلی اطلاق می‌شود که عوامل فیزیکی، شیمیایی یا بیولوژیکی محیط کار از استانداردهای لازم برخوردار نبوده و موجب فشار جسمی و روانی بیش از ظرفیت فرد می‌شوند. کارگران در مشاغلی همچون معدن، آتش‌نشانی، صنایع شیمیایی، نفت و گاز، کشاورزی، خدمات شهری و خبرنگاری در این دسته قرار دارند.

براساس ماده یک آیین‌نامه مشاغل سخت و زیان‌آور، این مشاغل به 2 دسته تقسیم می‌شوند: دسته اول مشاغلی که با به‌کارگیری تمهیدات ایمنی و فنی می‌توان سختی آن‌ها را کاهش داد، و دسته دوم مشاغلی که به‌طور ماهوی سخت و زیان‌آور هستند و هیچ‌گونه تدابیر فنی نمی‌تواند اثرات زیان‌آور آن‌ها را حذف کند.

در پی صدور آرای متعارض در خصوص ماهیت شغل آتش‌نشانی و جایگاه آن در میان مشاغل سخت و زیان‌آور، هیئت عمومی دیوان عدالت اداری به این موضوع رسیدگی کرد و با اکثریت آرا آتش‌نشانی را جزء مشاغل سخت و زیان‌آور اعلام کرد. بر اساس ماده ۸۴ قانون برنامه ششم توسعه، دولت موظف است مشاغل آتش‌نشانی و پرتوکاری اشعه را به‌طور رسمی جزء مشاغل سخت و زیان‌آور به رسمیت بشناسد.

بنابراین، به‌دنبال این تصمیم، مشاغلی چون آتش‌نشانی، کار در معادن، عملیات جمع‌آوری زباله، غواصی در شرایط خاص و کار در معرض تشعشعات رادیواکتیو همچنان در زمره مشاغل سخت و زیان‌آور قرار دارند. این موضوع تأکید دارد بر ضرورت حفظ سلامت و ایمنی کارگران و ارائه تسهیلات مناسب برای آنان.

برای بهره‌مندی از مزایای بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان‌آور، کارگران باید ۲۰ سال سابقه کار مستمر یا ۲۵ سال سابقه کار متناوب داشته باشند و حق بیمه مربوطه را به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کرده باشند. متقاضیان بازنشستگی در این مشاغل می‌توانند با مراجعه به سامانه وزارت کار درخواست‌های خود را ثبت کنند.